Kara-Höl sumu (Tuva Türkçesi: Кара-Хөл сумузу — Karagöl beldesi ) — Tuva Cumhuriyeti'nde Baytayga kojuununa bağlı kırsal yerleşim durumunda bir belediye idari birimidir. Belde, belediye anlamında sum sözü kullanılmakta olup sumun idari merkezi de Kara-Höl köyüdür. 2020 yılı nüfusu 1348 kişidir.
İdari merkez ve beldenin tek yerleşim yeri Kara-Höl'dür.
Söz tanımı
Tıva'da köy ve kasaba türü yerleşimler için ködee suur denilmektedir. İlçe, belediye, belde türüne karşılık olarak ise sum, rayon adlandırmaları kullanılır.
Tarih
Kara-Höl — adı yöredeki Kara-Höl adlı gölden gelmektedir.
Tapsı-Aksı — Tapsı Aksı boyunca yer alan Türk tarihi açısından öneme sahip Taspı runik yazıtları vardır.[1]
Coğrafya
Yerleşim bölgesi, Alaş akarsuyu ve Tapsı akarsuyunun birleştiği yerde kurulmuştur.
Sokakları
Adıgbay, Anandı, Dapsı, Koşkar-ool, Mayın-Taraa, Eduard Monguş, Anton Fabrik.
Yerleşim olmayan dolaydaki yer adları: Alaş-İşti, Dapsı, Daştıg-Höl, Deleg Höl, Sukpak, Torgalıg, Höl-Bajı, Şiviligler.
Lündüp Solun-ool İrgitoğlu — 6 Şubat 1941 yılında Kara-Höl köyü doğumlu. Tiyatro oyuncusu, Rusya Federasyonu Halk sanatçısı ve Onur Sanatçısı. Tıva Cumhuriyeti Halk Sanatçısı.