Leptospiroz, Leptospira adı verilen spiral şekillibakterilerin sebep olduğu bir enfeksiyondur. Hastalık hiç belirti vermeyebilir; baş ağrıları, kas ağrıları ve ateş gibi hafif belirtiler verebilir ya da akciğerlerde kanama veya menenjit gibi ciddi belirtiler görülebilir.[1][2] Enfeksiyon, kişinin renginde sararmaya, böbrek yetmezliğine ve kanamaya yol açarsa, ortaya çıkan hastalık Weil hastalığı olarak adlandırılır.[2] Akciğerlerde çok fazla miktarda kanamaya sebep olursa ağır pulmoner hemoraji sendromu adı verilir.[2]
Sebepleri ve teşhis
Leptospira'nın 13'e varan sayıda genetik türü insanlarda hastalığa yol açabilir.[3] Hem vahşi hem de evcil hayvanlar aracılığıyla yayılır.[2]Kemiriciler hastalığı en fazla bulaştıran hayvanlardır.[4] Çoğunlukla deri, göz, ağız ve burundaki çatlaklara hayvan idrarının ya da hayvan idrarı içeren su ya da toprağın teması yoluyla bulaşır.[1][5] Gelişmekte olan ülkelerde hastalığın en yaygın görüldüğü kişiler çiftçiler ve şehirlerde yaşayan yoksullardır.[2] Gelişmiş ülkelerde ise, hastalığa en çok yakalanan kişiler, dünyanın sıcak ve nemli bölgelerinde açık hava etkinliklerine katılanlardır.[1] Hastalığın teşhisi tipik olarak bakterilere karşı ortaya çıkan antikorların araştırılması ya da kanda hastalığa yol açan bakterinin DNA'sının bulunmasıyla konulur.[6]
Korunma ve tedavi
Hastalıktan korunmak için, enfekte olma potansiyeli taşıyan hayvanlarla çalışırken teması önleyecek koruyucu teçhizat kullanılabilir, bu temasın ardından bu teçhizat yıkanabilir ve insanların yaşadığı ve çalıştığı alanlardaki kemirici sayısı azaltılabilir.[1] Seyahat edenlerde enfeksiyonu önlemek amacıyla kullanılan ve bir antibiyotik olan doksisiklinin faydası kesin olarak ortaya konulamamıştır.[1] Belli Leptospira tipleri için hayvan aşıları mevcuttur ve bunlar hastalığın insanlara bulaşma riskini azaltabilir.[1] Enfekte olunması halinde tedavi doksisiklin, penisilin ya da seftriakzon gibi antibiyotiklerle yapılır.[1] Tedavi olunsa bile, Weil hastalığı ve ağır pulmoner hemoraji sendromu sırasıyla %10 ve %50'yi aşan oranlarda ölümle sonuçlanır.[2]
Epidemiyoloji
Her sene yedi ila on milyon insanın leptospiroz enfeksiyonuna yakalandığı tahmin edilmektedir.[7] Bunun neden olduğu ölüm vakası sayısı kesin olarak bilinmemektedir.[7] Bu hastalık en çok dünyanın tropikal kuşağında görülmekle birlikte her yerde ortaya çıkabilir.[1] Gelişmekte olan ülkelerin yoğun yerleşimli fakir mahallelerinde salgınlar meydana gelebilir.[2] Hastalık ilk olarak 1886 yılında Weil tarafından Almanya'da tanımlanmıştır.[1] Enfekte olan hayvanlarda hiç belirti görülmeyebilir ya da hafif veya şiddetli belirtiler ortaya çıkabilir.[3] Belirtiler hayvanın türüne göre değişkenlik gösterebilir.[3] Bazı hayvanlarda, Leptospira üreme kanalında yaşar ve çiftleşme sırasında hastalığın bulaşmasına yol açabilir.[8]
Kaynakça
^abcdefghiSlack, A (Jul 2010). "Leptospirosis". Australian family physician. 39 (7). ss. 495-8. PMID20628664.
^abc"Leptospirosis"(PDF). The Center for Food Security and Public Health. Ekim 2013. 29 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi(PDF). Erişim tarihi: 8 Kasım 2014.
