Mal'ta yakınlarında kalıntıları bulunan bir çocuk genellikle MA-1 (veya MA1) kısaltmasıyla bilinir. 1920'lerde keşfedilen kalıntılar, 24,000 BP'ye tarihlendi. 2013 yılından bu yana yayınlanan araştırmalara göre MA-1, Sibiryalılar, Amerikan Kızılderilileri ve Avrasya steplerindeki Bronz Çağı Yamnaya ve Botai[1] halkının genetik ataları ile ilgili bir popülasyona aitti.[2][3] Özellikle, günümüz Yerli Amerikalıları, Ketler, Mansiler ve Selkupların MA-1 ile ilgili önemli benzerlikler sergilediği bulunmuştur.[4]
Mal'ta hakkında bilinenlerin çoğu Rus arkeolog Mihail Gerasimov'ın araştırmalarına dayanmaktadır. Antropolojinin adli yüz rekonstrüksiyonu olarak bilinen bölümüne yaptığı katkılarla tanınan Gerasimov, 1927'de Mal'ta'da araştırmalar gerçekleştirirken devrim niteliğinde keşifler yaptı. Onun bulgularına kadar, Kuzey Asya'nın Üst Paleolitik toplumları hakkında neredeyse hiç bilgi yoktu. Gerasimov, kariyerinin geri kalanında alanda araştırmalar yapmak ve kazılar gerçekleştirmek için Mal'ta'yı iki kez daha ziyaret etti.
Maddi kültür
Yerleşim ve araçlar
Mal'ta, duvarları birleştirmek için büyük hayvan kemikleri kullanılarak inşa edilmiş yarı yer altı evlerinden ve sakinlerini Sibirya havasının sert koşullarından koruyacak bir çatı inşa etmek için hayvan derileriyle kaplı ren geyiği boynuzlarından oluşmaktadır.
Kanıtlar Mal'ta'nın doğu Sibirya'da bilinen en eski yerleşim yeri olduğunu göstermektedir; bununla birlikte, göreceli tarihleme bazı düzensizlikleri ortaya koymaktadır. Aletlerin üretiminde çakmaktaşı pullarının kullanılması ve basınçlı pulların kullanılmaması ve ayrıca daha önceki alet türlerinin kullanılmaya devam edilmesi, yerleşimin erken Üst Paleolitik Çağ'a ait olduğu gerçeğini doğruluyor gibi görünmektedir. Yine de, diğer Sibirya Paleolitik bölgelerinde yaygın olan tipik skreblolardan (büyük kenar kazıyıcılar) yoksundur. Ek olarak, çakıl çekirdekleri, kama biçimli çekirdekler, taşlar ve kompozit aletler gibi diğer yaygın eserler hiçbir zaman bulunamamıştır. Bu özelliklerin eksikliği, yakınlardaki bir başka alanda bulunan bir sanat stiliyle birleştiğinde, Mal'ta kültürünü Sibirya'da benzersiz hale getirmektedir.
Arkeogenetik
MA-1, bazal Y-DNA R*'ın (R-M207*) bilinen tek örneğidir - yani, haplogrup R*'nin R1, R2 haplogruplarına veya bunların ikincil alt gruplarına ait olmayan tek üyesidir. MA-1'in mitokondriyal DNA'sı, çözülmemiş bir haplogrup U alt grubuna aitti.[5]
Antik Kuzey Avrasya (ANE) terimi, genetik literatürde Mal'ta–Buret' kültürüne benzer insanlardan veya onlarla yakından ilişkili bir popülasyondan gelen atadan kalma bir bileşene verilmiştir.[4][6] ANE popülasyonunun "günümüz batı Avrasyalılarına temel" olduğu, ancak özellikle Doğu Asyalılarla ilgili olmadığı ve belki de orijinal olarak Avrupa veya Batı Asya'da yaşadığı ileri sürülmektedir.[7][8] Lazaridis ve diğerlerine göre (2014), ANE'lerin ve WHG'lerin (batı Avrupalı avcı-toplayıcılar) ortak atası, MÖ 40.000 civarında doğu Avrasyalılardan ayrıldı ve ANE'ler MÖ 22.000 civarında WHG'lerden ayrıldı.[9] (ANE, "Avrupa'daki Paleolitik/Mezolitik avcı-toplayıcılarla derinden ilişkili olan" bir soy olarak da tanımlanmaktadır...")[10] Raghavan ve arkadaşları (2014) ve Fu ve arkadaşları (2016) Mal'ta Buret çocuğunun kahverengi gözleri, koyu saçları ve koyu teni olduğunu tespit etti.[2][11]
MA1 ve Afontova Gora'ya benzer bir halk, Yerli Amerikalılar, Sibiryalılar, Avrupalılar, Kafkasyalılar, Orta Asyalılar üzerinde önemli, Orta Doğulular ve bazı Doğu Asyalılara ise daha küçük genetik katkılarda bulundu.[12] Lazaridis ve arkadaşları (2016), "Avrasya'nın doğu-batı boyutunda ANE soyunun bir çizgisine" dikkat çekmektedir.[12] 2016 yılında yapılan bir araştırmaya göre, küresel maksimum ANE soyunun günümüz Ketler, Mansiler, Yerli Amerikalılar ve Selkuplarda görüldüğünü ortaya koymaktadır.[4] Ek olarak, bu genetik dizilim antik Tunç çağı-bozkır Yamnaya ve Afanasevo kültürlerinde bildirilmiştir.[3] Yerli Amerikan soyunun yüzde 14 ila 38'i Mal'ta-Buret' halkından gelen gen akışından kaynaklanmaktayken, Yerli Amerikalılardaki diğer gen akışının Doğu Avrasya kökenli olduğu görülmektedir.[2]
MA1 ayrıca Eski Kuzey Sibiryalılar (ANS) olarak adlandırılan Yana Gergedan Boynuzu Bölgesinde bulunan iki eski Üst Paleolitik Sibirya bireyi ile ilgilidir.[13]
Martynov, Anatoly I, The Ancient Art of Northern Asia, trans. Demitri B. Shimkin and Edith M. Shimkin. Chicago, Illinois: University of Illinois Press, 1991.
