Mari Gerekmezyan (Ermenice: Մարի Կերեքմէզեան, 1913, Kayseri - 1947, İstanbul), Ermeni asıllı Türk heykeltıraş ve öğretmen.[1] Türkiye'nin ilk kadın heykeltıraşlarından biri olarak kabul edilir.[2]
1913 yılında Kayseri'nin Talas ilçesinde doğan Gerekmezyan, İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Heykel Bölümü'nde, Rudolf Belling'den ders aldı ve akademiyi birincilikle bitirdi. Bu sırada Arti Gırtaran İlkokulu, Esayan Ermeni Okulu ve Getronagan Ermeni Lisesinde öğretmenlik yaptı. 1945'te, yaptığı ve günümüzde kayıp olan, Yahya Kemal Büstü ile birincilik ödülü kazandı. Bir dönem Türk şair ve ressam Bedri Rahmi Eyüboğlu ile ilişkisi sırasında "Karadut" şiirinde atıf yapılan kişi oldu.[3][4] Eyüboğlu evli olduğu için bu ilişki Ermeni cemaatinin tepkisini çekti ve cemaat tarafından dışlandı. Gerekmezyan'ın yaptığı eserler hiç ön plana çıkmadı. İstanbul Resim ve Heykel Müzesi ve Ankara Devlet Resim ve Heykel Müzesi'nde bazı eserlerdi sergilendi.
Mari Gerekmezyan 1946'da verem hastalığına yakalandı.[5] Henüz sona eren II. Dünya Savaşı nedeniyle ilaç çok pahalıydı. Bedri Rahmi birçok tablosunu sattı ama Gerekmezyan'ı kurtaramadı. 29 Ekim 1947 yılında İstanbul'da 34 yaşında öldü.[6] Naaşı Şişli Ermeni Mezarlığı'na defnedildi. Anısına, 2012 yılının aralık ayında, öğretmenlik yaptığı Getronagan Ermeni Lisesi'nde sergi düzenlendi.[4]
Kaynakça