Melina Merkuri (Yunanca: Μελίνα Μερκούρη; 18 Ekim 1920, Atina - 6 Mart 1994; New York) veya gerçek adıyla Maria Amalia Merkuri (Yunanca: Μαρία Αμαλία Μερκούρη), Yunanistan'ın ilk sosyalist hükûmetinde kültür ve bilimler bakanı (1981) olarak görev yapan Yunan oyuncu.
Yaşamı ve kariyeri
Yunanistan Ulusal Tiyatrosu'nun Tiyatro Okulu'nu bitirdi. İlk önemli rolü, 20 yaşında oynadığı Eugene O'Neill'in "Mourning Becomes Electra" (Elektra'ya Yas Yaraşır) oyunundaki Lavinia'ydı. Unutulmaz kompozisyonlarını ise "A Streetcar Named Desire" (İhtiras Tramvayı) oyunundaki Blanche ve kocası Jules Dassin'in "Pote tin kiriyaki" (1960; Pazarları Asla) filmlerindeki iyi kalpli fahişe rollerinde çizdi. Bu filmdeki rolüyle, 1960 Cannes Film Festivali'nde en iyi kadın oyuncu ödülünü Jeanne Moreau ile paylaştı.
Ardından, Jules Dassin'in İstanbul'da geçen Topkapı (1964) filminde rol aldı. 1967'deki darbe sırasında yurt dışında bulunan Merkuri Avrupa ve ABD'de Albaylar Cuntası'na karşı muhalefet oluşturmak amacıyla var gücüyle çalışmaya başladı. Sonunda bu etkinlikleri nedeniyle Yunan vatandaşlığından çıkarıldı. 1974'te sivil yönetime geçilmesi üzerine ülkesine döndü ve Andreas Papandreu'nun Panhelenik Sosyalist Hareketi'ne (PASOK) katıldı. Aynı yıl kendisine ün kazandıran Pazarları Asla filminin geçtiği yoksul Pire bölgesinden adaylığını koyduysa da seçimleri kazanamadı. 1977'de yapılan seçimleri kazanarak meclise girdi. 1981'de PASOK genel seçimleri kazanınca, Papandreu tarafından kültür ve bilimler bakanlığına getirildi. Bu görevdeyken en önemli girişimlerinden biri, İngiliz hükûmetini Elgin Mermerleri'ni Yunanistan'a geri vermeye zorlamak oldu. 1989'daki hükûmet değişikliğiyle bakanlıktan ayrılan Merkuri'nin otobiyografisi "I Was Born Greek" (Yunan Doğmuşum) başlığıyla 1971'de yayımlandı. Merkuri'nin ayrıca 1988'de yayımlanan Cuntayla Savaşım adlı bir yapıtı vardır.
1994'te tedavi gördüğü akciğer kanseri nedeniyle öldü.
Filmografisi
|
|---|
| 1946-1975 | |
|---|
| 1976-2000 | |
|---|
| 2001-günümüz | |
|---|
