Muhammed Murad Bey

Muhammed Murad Bey (1750 - 22 Nisan 1801), İbrahim Bey ile Mısır'daki Memlüklerin Çerkes asıllı lideri, süvari komutanı ve Mısır'ın İbrahim Bey ile birlikte ortak hükümdarıydı. Murat Bey, sıklıkla zalim olarak anlatılsa da bir o kadar enerjik, cesur bir savaşçı olarak bilinir.^[1]

Muhammed Ebu Dhab'ın ölümünden sonra Memlük ordusunu Murad Bey, Mısır'ın idari görevlerini ise İbrahim Bey idare etmeye başlamıştı. Osmanlı'nın Memlük rejimini yıkamaya yönelik girişimlerinden başarı ile çıkan Memlükler, ayakta kalmayı başarmıştı. Ancak 1786 yılına gelindiğinde Mısır soruna kökten çözmek isteyen bir Osmanlı padişahı vardı: I. Abdülhamid. Kontrolünden çıkmış olan Mısır'ı zapt etmek için Abdülhamid, zamanın Kaptanı Deryası olan Cezayirli Gazi Hasan Paşa'ya emir verdi. Cezayirli Hasan Paşa, verilen görevi yerine getirmiş, Memlûk idaresini ortadan kaldırmayı başarmış ve Mısır'ın idaresini tekrar Osmanlı İmparatorluğu'na kazandırmıştı. Osmanlı Devleti, İsmail Bey'i, Mısır valisi olarak atadı. Ancak 1791'de, Hasan Paşa tarafından sınır dışı edilen Murat Bey, sürgünden beş yıl sonra Kahire'ye geri döndü ve kontrolü geri aldı.

Murat Bey, idareyi ele geçirmesinden 7 sene sonra Napolyon Bonapart'ın işgali ile karşı karşıya kaldı. Direniş için Memlük süvari birliği ile harekete geçti. Yeniçeriler'de harekete destek verdi. Ancak 13 Temmuz'da bizzat komuta ettiği Shubra Khit Savaşı'nı kaybetti. Sekiz gün sonra, 21 Temmuz'da İbrahim Bey ile birlikte Piramitler Savaşını gerçekleştirdi. Ancak yine bizzat yönettiği ordusu güçlü Fransız ordusunu yenemedi. Savaştan sonra İbrahim Bey, Sina'ya doğru kaçarken Murat Bey, önce Kahire'ye, sonra da Mısır'ın kuzeyine kaçtı. Murat Bey, buradan Napolyon'a karşı gerilla savaşı düzenlemeye başlamıştı. Murat Bey'i yakalamak için Kuzey Mısır'a doğru hareket eden Fransızlar; Dendera, Thebes, Edfu ve Philae'deki anıtları keşfettiler.

Murat Bey, ordusu ile birlikte Mısır'dan ayrılmak için Fransız kuvvetlerine para teklif etmişti. Ancak Murat Bey, çark ederek İngilizler'le iş birliği yaptı. Bu iş birliği ile Fransız ordusuna karşı hareket etmesi için İngiliz kuvvetlerinin İskenderiye, Damietta ve Rosetta'yı girmesine izin verdi. 1800'de Murat Bey, Napolyon'un Mısır'daki ordusunun başına geçirdiği Jean Baptiste Kléber ile barış yaptı. Kısa bir süre sonra yolculuğu esnasında hastalıktan öldü.