Suriye Türkmenleri ya da Suriye Türkleri, Suriye'de yaşayan Türk azınlıktır.
Günümüzde ağırlıklı olarak Şam, Lazkiye, Hama, Humus, Halep ve Rakka kentlerinde ve köylerinde bulunmaktadırlar. Şam bölgesinde yaşayanlara Şam Türkmeni denirken, Halep ve Rakka bölgesindekilere Halep veya Culap Türkmeni, Lazkiye Türkmenlerine Bayır-Bucak Türkmeni denmektedir.
Suriye yönetimi tarafından azınlık olarak kabul edilmezler ve gündelik hayatta Türkmen olarak anılsalar da kayıtlarda “Müslüman” olarak geçmektedirler.[9] Nüfus sayımlarında milliyetleri ile sayılmadıklarından sayıları hakkında kesin bilgi yoktur. Çeşitli kaynaklarda 200.000 ilâ 3.500.000 arasında farklı tahminler verilmektedir.[10]
10.ve 11. yüzyıllarda bu bölgeye yoğun Türk göçlerin gerçekleştiği Suriye’nin yönetimi, 1516’dan sonra Osmanlı Devleti’ne geçmiş ve bölge 1918 yılına kadar kesintisiz olarak 402 yıl boyunca Türklerin hakimiyeti altında kalmıştır. Bu dönemde Suriye’de Türkmen yerleşimi artarak devam etmiş ve bölgede önemli bir Türk nüfusu oluşmuştur. Konuştukları diller Arapça ve Türkiye Türkçesine çok yakın bir Türkçedir.[5] Anadolu’daki uzantıları olan Türk boyları arasında inanç, gelenek ve folklorik pratikler bakımından çok önemli benzerlikler bulunmaktadır.
Günümüz Suriyesi’nde Arap sosyalizmi asimilasyon programları çerçevesinde, dil öğrenimlerini engellemiş, köylerinin isimlerini değiştirmiştir. Dillerini unutmuş olan Türkmenler kimliklerinin bilincinde olmakla birlikte yaşadıkları bölgenin dili, kültürü ile bütünleşmiştir. Küçük gruplar halinde yaşayanlar önemli ölçüde Araplaşmış; ancak büyük gruplar halinde yaşayan Türkmenler, millî benliklerini korumuşlardır.[5] Türkmen kimliğinin ve haklarının korunmasını talep eden Türkmenler, Suriye İç Savaşı’nda muhalif hareketlerin içinde yer almaktadır.[5]
Oğuz boyları akıncıları Suriye’de 7. yüzyıldan itibaren görünmeye başlamış, 10.ve 11. yüzyıllarda bu bölgeye yoğun göçler gerçekleşmiştir. Tolunoğulları ile başlayan Türklerin yerleşimi 11. yüzyılda Selçuklu Hanedanının bölgeye gelmesi ile devam etti. Selçuklular'ın 1040 yılında kazandıkları Dandanakan Savaşı'ndan sonra birçok Türkmen boy ve oymağı 1063 yılından itibaren Suriye'ye girerek kendi hayat şartlarına uyabilecek alanları vatan edinmeye başlamıştır.[11] 1071-1071 yıllarında Nâvekiyye Türkmenleri Suriye'ye geldiler ve Nâvekiyyelerden olan Atsız Kudüs, Dimaşk ve çevresinin hakimi oldu. 1077'de Selçuklu hükümdarı Melik Şah, kardeşi Tutuş'u Suriye melikliğine tayin ettiğinde beraberinde birçok Türkmen beyi mahiyetlerindeki kalabalık zümrelerle birlikte Suriye'ye geldi.[11] 1078 yılında Suriye Selçuklu Devleti kuruldu. Suriye'deki Türk boyları, 1096 yılında Haçlı seferleri başladığında Selahattin Eyyubi komutasındaki Müslümanlarla birleşerek Haçlılara karşı bölgeyi savundular.[5] 1243 yılında Kösedağ Savaşı'nda Moğollara yenilen Türk boyları da Halep bölgesine yerleştiler. 1260’tan itibaren Suriye’ye idari ve askerî gücü Türkler’den oluşan Memlûk Devleti hakim oldu.
Yavuz Sultan Selim, 1516 yılında Mercidabık'ta Memlûkler'i yenmesi ile Suriye topraklarında Osmanlı yönetimi başladı. Bölge 1918 yılına kadar kesintisiz olarak 402 yıl boyunca Türklerin hakimiyeti altında kaldı. Suriyeli Türkmenler Osmanlı kayıtlarında "Halep Türkmenleri" olarak yer aldı. Halep Türkmenleri has (padişah hassı) reayası idi ve bu statü onlara görece bir serbestlik sağlıyordu. Çoğu konar-göçer gruplar halinde yaşıyorlardı; kışları Halep civarında, yazlarını ise Sivas'a kadar uzanan Anadolu yaylalarında geçirirlerdi.[12] Devlet için önemli bir vergi kalemi meydana getiren Suriye Türkmenleri, yaşadıkları bölgede istikrarın korunmasında belli bir role sahiptiler.[11]
Halep Türkmenleri, 17. yüzyıl başlarında siyasal ve ekonomik nedenlerle bulundukları yerden göç etmek ya da yerleşik hayata geçmek zorunda kaldılar.[13] Osmanlı Devleti 17. yüzyıl ortalarında onları belirli yörelerde iskana zorladı. 18. yüzyılın sonlarında Türkmen boylarının yarısı Antep, Hama, Humus, Rakka gibi bölgelerde yerleşik hayata geçirilmiş durumdaydı. Rakka, gerek iklim gerekse toprak yapısı bakımından Türkmen aşiretlerin yaşamına uygun değildi. İskana tabi tutulan oymaklar, eski yurtlarına dönmek istedilerse de yeniden aynı yerlere sürüldüler. Bir kısmı 18. ve 19. yüzyıllarda Anadolu içlerine dağıldılar, köyler ve kasabalar kurdular.[13]
19. yüzyıl başında gerek 1822 depremi ve bunu izleyen salgın hastalıklar; gerekse Kavalalı İbrahim Paşa’nın bölgeyi işgali ve kadim aşiret çatışmalarından Türkmenler çok olumsuz etkilendi. Fırsatını bulanlar Anadolu’ya göç ettiler. Bulamayanların bir bölümü Sünni Arap aşiretleri içinde asimile oldu. Zamanla Türkçe biraz daha az konuşulur oldu, Arap dili ve gelenekleri baskın gelmeye başladı.[12]
93 Harbi'nden sonra Kafkasya'da yaşadıkları yerlerden ayrılmak zorunda kalmış Türkler'e Osmanlı Devleti Suriye'yi mesken gösterdi ve yeni bir göç dalgası oluştu.[2]
Osmanlılar I. Dünya Savaşı’ndan sonra bölgeden çekildi. 25-26 Ekim 1918 gecesinde Halep’i terk edip kuzeye çekilen orduların sonuncusu 7. Ordu idi ve başında Mustafa Kemal bulunuyordu. Ordunun çekilmesi ile Suriye tarafında kalmış olan Türkler, Müdafaa-yı Hukuk Cemiyetleri kurarak mücadeleye başlamışlardır. Suriye ve Filistin Kuvva-yı Milliye-i Osmaniye adıyla örgütlenen bölgedeki direnişin reisi “Özdemir” takma ismini kullanan Ali Şefik Bey’dir.[14] Kurtuluş Savaşı boyunca bölgedeki Türkmen direnişinin temel hedefi Türkiye’ye katılmaktı. Şubat 1919 tarihinden 22 Ekim 1921 tarihli Ankara Anlaşması’na kadar bölgede Fransızlara karşı sayısız çatışma ve taarruz yaşanmış, bu çatışmalarda çok sayıda işgal askeri öldürülmüş veya esir alınmıştır.
Türkiye ile Fransa arasında 20 Ekim 1921 tarihinde imzalanan Ankara Anlaşması’nın 7. maddesi ile Suriye Türkmenleri konusunda Türkiye’ye garantörlük verildi.[5] 20 Kasım 1922 tarihinde başlayan Lozan Konferansı’nda Suriye sınırı neredeyse hiç konu edilmeden kabul edildi. 31 Ocak 1923 tarihinde Suriye ile sınırlar belirlenirken, Ekim 1921 tarihindeki Türk Fransız anlaşması temel esas olarak alınmıştı. Türkiye topraklarında kalmak isteyen köylerin isyanı olduysa da amaçlarına ulaşamadılar.[14]
Türk ve Kürt silahlı milislerin Türkiye sınırına yakın bölgelerde Fransız manda idaresine yönelik başkaldırıları 1924 yılına kadar sürmüştür. Fransız manda idaresi mahalli idarelerinden oluşan Suriye Devletler Birliği’ni meydana getirerek ülkeyi yönetmeye çalıştı. Bu düzen, Araplarla Arap olmayanlar arasındaki gerilimi artırdı. Türkler, hem milliyetçiler hem de Manda idaresinin gözünde “dikkatli olunması gereken” bir azınlık durumuna düştü. Fransız mandası altında oldukları dönemde nüfusları 500binden fazla olan Türkmenlerin[15] liderliğini Bekmişlilerin Hacı Ali aşiretinden Kel Muhammed yürütüyordu. Onun ardından Türkmenlerin lideri Hacı Nasen oldu.[12] Türkmenler, Fransız mandası altındaki çalkantılı ilk on yıllık dönemden sonra daha sakin bir dönem yaşadılar; varlıklarını ve kimliklerini sürdürebildiler.[15]
1936 yılında Fransa'nın bölgedeki hâkimiyetinin zayıflaması ile birlikte baskılara maruz kalmaya başladı. 1936-1939’da sancağın Hatay adıyla Türkiye’ye katılması sürecinde Suriye sınırları içerisinde kalan Türkmenlere ilişkin hiçbir görüşme ya da anlaşma yapılmamış olması, Suriye Türkmenlerinin hukuki durumunu belirsizleştirdi.[15] Bu belirsizlik Suriye yönetimlerinin Türkmenlere karşı baskı ve asimilasyon politikası uygulamasına neden oldu. 1946 ve 1972 anayasalarına göre Suriye Arap vatandaşı olarak kabul edilen Türkmenlere kimlikleri ile yaşama hakkı tanınmadı. Türkçe gazete yayımlama imkânı ortadan kalktı; hatta Türkçe konuşmak bile yasaklandı.[12]
1958'de yapılan toprak reformu ile Türkmenlere ait birçok tarla, bağ ve bahçe kamulaştırıldı. Bu ve benzeri uygulamalar yüzünden 1950'ler boyunca Halep’ten Türk asıllı aileler, Türkiye’ye kaçmaya devam ettiler.[12]
1963'te yaşanan darbeden sonra baskılar artarak devam etti. Türkmenler herhangi bir sivil ya da yasal örgütlenme oluşturamadı.[16] Hafız Esad rejimi “Tek Suriyeli Kimliği” politikası çerçevesinde, Türkmenleri asimile ederek “Araplaştırma” politikası izledi.
Türkmen Suriye Meclisinin Çobanbey'deki kongresinde kabul edilen Suriye Türkmenleri bayrağı.[17][18]
Alternatif bayrak
Alternatif bayrak
Sultan Murat Tümeni bayrağı
Selçuk askerî birlikleri bayrağı
Günümüzdeki durum
Günümüzde Suriye Türkmenleri özellikle Şam, Lazkiye, Hama, Humus, Halep ve Rakka kentlerinde ve köylerinde bulunmaktadır. Şam bölgesinde yaşayanlara Şam Türkmeni denirken, Halep ve Rakka bölgesindekilere Halep veya Culap Türkmeni, Lazkiye Türkmenlerine Bayır-Bucak Türkmeni denmektedir. Ülkenin diğer toplulukları tarafından “Türkmenler” olarak adlandırılmaktadırlar.[5]
Suriye Arap Cumhuriyeti'nde sadece Ermeniler azınlık kabul edildiğinden nüfus sayımlarında milliyetleri ile sayılmazlar ve bu nedenle sayıları hakkında kesin bilgi yoktur. Çeşitli kaynaklarda 200.000 ilâ 3.500.000 arasında farklı tahminler verilmektedir.[10] ORSAM’ın 2011 tarihli araştırmasında Suriye’de Türkçe konuşan Türkmen sayısı yaklaşık bir buçuk milyon, Türkçeyi unutmuş Türkmenlerle beraber sayılarının 3,5 milyon civarında olduğu belirtilmektedir.[5]
Suriye’de büyük gruplar halinde yaşayan Türkmenler, millî benliklerini koruyabildikleri halde küçük gruplar halinde yaşayanlar önemli ölçüde Araplaşmıştır. Köy ve kasabalarda yaşamaya devam eden Türkmenler kendi aralarında Türkçe konuşmayı sürdürür. Şive ve edebiyatları bakımından Türkiye’nin bir uzantısı gibidir. Suriye’de konuşulan ağız, Hatay bölgesinde konuşulan Türkmen ağızlarının bir devamı niteliğindedir. Hama ve Humus Türkmenlerinin şivesi eski Osmanlı diline son derece yakındır.
Eğitim, Türkmenlerin en ciddi sorunlarından biridir.[14] Türkmen toplumunda okuryazarlık oranı, Suriye genel ortalamasına yakındır ancak Türkçe okur-yazar çok azdır. Türkçe yayın organları, 1922’den 1937’ye kadar, sürgündeki Refik Halit’in de katkılarıyla çıkan “Doğru Yol” ve “Vahdet” olmuştur.[5] Türkmenler kendine “aydın sınıfı” denilebilecek bir eğitimli sınıf çıkaramamıştır.[14]
Dini yapıya bakıldığında Suriye Türkmenlerinin büyük çoğunluğu Sünni Hanefi mezhebine mensuptur. Çok az sayıda Alevi Türkmen bulunmaktadır.
Suriye Türkmenleri ekonomik olarak genelde alt-orta sınıfta yer almaktadır. Geçimlerini genellikle tarım ve ayakkabı sanayisi ile sağladıkları görülmektedir. Lazkiye ve Tartus Türkmenleri narenciye ve ormancılıkla meşgul olurken Hama ve Humus Türkmenleri hayvancılık ve tarımla uğraşmaktadırlar. Şam’da yaşayan Türkmenler memurluk ve serbest meslek, Rakka ve Deraa’da ise tarım başlıca gelir kaynağıdır.
Fransız mandası döneminde başlayan ve sonrasında da devam eden politikalar sonucu Türkmenler önemli oranda asimile olmuştur. Suriye hükûmeti tarafından Türkçe yer adları Arapçaya çevrilmiştir.
Kendilerine örgütlenme hakkı tanınmamış Suriye Türkmenleri, Suriye İç Savaşı’nda muhalif hareketlere katılmışlardır[5]
Suriyeli-Türk/Türkmen kökenli tanınmış kişiler
el-Azm, Qawuqji, Kuvvetli ve Çiçekli gibi birçok Suriyeli Türk aile Suriye'yi başbakan veya devlet başkanı olarak yönetmeye devam etti.[19] Ancak 1960'larda Esad ailesinin pan-Arap Baas hareketi, Arap olmayanları siyasetten uzaklaştırdı.[20]
^Nahost-Informationsdienst (ISSN0949–1856): Presseausschnitte zu Politik, Wirtschaft und Gesellschaft in Nordafrika und dem Nahen und Mittleren Osten. Autors: Deutsches Orient–Institut; Deutsches Übersee–Institut. Hamburg: Deutsches Orient–Institut, 1996, seite 33.Şablon:Pull quote
^Mehmet Şandır, “Suriye Türklüğü”, Türk Yurdu, Cilt 18, Sayı 133 (1998), s. 7-8.
^www.fildisiajans.com.tr, Fildişi Ajans, Danışmanlık ve Yazılım. "ORSAM-Ortadoğu Araştırmaları Merkezi". ORSAM-Ortadoğu Araştırmaları Merkezi. 4 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2023. 1,5 milyon Suriyeli Türkmen Türkçe konuşmasına rağmen 2milyon Türkmen anadilini unutmuş.Yani toplam 3,5 milyon Türkmen yaşamakta
German football club Football clubVfR Wormatia 08 WormsFull nameVerein für RasenspieleWormatia Worms 08 e.V.Founded23 May 1908GroundEWR-ArenaCapacity5,724ChairmanTim BrauerManagerMarcel GeebhardtLeagueOberliga Rheinland-Pfalz/Saar2022–23Regionalliga Südwest, 16th (relegated)WebsiteClub website Home colours Away colours colours VfR Wormatia 08 Worms is a German association football club that plays in Worms, Rhineland-Palatinate. The club and its historical predecessors were regular partici...
Untuk nama pabrik gula di Indonesia, lihat Industri Gula Nusantara. IGN Entertainment, Inc.Jenis usahaDivisi dari j2 GlobalBahasaInggris, Jerman, Swedia, Arab, Mandarin, Belanda, Italia, Spanyol, Denmark, Finlandia, Norwegia, Yunani dan RusiaDidirikanSeptember 1996MarkasSan Francisco, California, Amerika SerikatPemilikZiff DavisPendiriJonathan Simpson-BintTokoh pentingDamon Johnson (General Manager) Peer Schneider (Senior Vice President untuk konten dan penerbitan)SektorJurnalisme permai...
أمين أحسن إصلاحي معلومات شخصية الميلاد سنة 1904 أعظم كره [لغات أخرى] الوفاة 15 ديسمبر 1997 (92–93 سنة) لاهور الحياة العملية المدرسة الأم مدرسة الإصلاح المهنة مترجم، وعالم عقيدة، وإمام، ومفهرس كتب [لغات أخرى]، ولغوي، ومدرس �...
إميرود توبيا معلومات شخصية الميلاد 1 مارس 1989 (العمر 34 سنة)فانكوفر، كولومبيا البريطانية الإقامة لوس أنجلوس، كاليفورنيا، الولايات المتحدة. مواطنة كندا الولايات المتحدة الزوج برينس رويس الحياة العملية المهنة ممثلة عارضة أزياء اللغة الأم الإنجليزية اللغات الإنج
HD 154672 b Exoplaneta Estrelas com exoplanetas Estrela mãe Estrela HD 154672 Constelação Ara Ascensão reta 17h 10m 04,9s[1] Magnitude aparente 8,21[2] Distância 210 ± 10 anos-luz 65 ± 4[1] pc Tipo espectral G3 IV[2] Elementos orbitais Semieixo maior 0,597+0,020−0,017[3] UA Excentricidade 0,61 ± 0,02[3] Período orbital 163,94 ± 0,01 dias[2] Argumento do periastro 266 ± 2°[3] Semi-amplitude 225 ± 2 m/s[2] m/s Características físicas Massa >5,02 ± 0,...
Cattedrale di San Giovanni il DivinoStato Stati Uniti LocalitàNew York Coordinate40°48′12.96″N 73°57′42.12″W / 40.8036°N 73.9617°W40.8036; -73.9617Coordinate: 40°48′12.96″N 73°57′42.12″W / 40.8036°N 73.9617°W40.8036; -73.9617 Religionecristiana episcopale statunitense TitolareGiovanni apostolo ed evangelista DiocesiNew York Stile architettonicoNeoromanico, Neogotico Inizio costruzione1892 Completamentoincompleta; ultima interruzion...
Public school in Liverpool, New York, United StatesLiverpool High SchoolAddress4338 Wetzel RdLiverpool, New York 13090United StatesCoordinates43°08′54″N 76°12′56″W / 43.14833°N 76.21556°W / 43.14833; -76.21556InformationTypePublicEstablished1957School districtLiverpool Central School DistrictNCES School ID361752001565[2]PrincipalBrett Woodcock[1]Teaching staff157.39 (on an FTE basis)[2]Grades9-12Enrollment2,172 (2021-2022)[2]...
Nombre de chômeurs en France par trimestre de 1975 à 2021 en milliers Chômage en France de 1975 à 2014 en valeur absolue et relative en fonction de différentes classes d'âges, au sens de l'Organisation internationale du travail (cliquez pour agrandir). Évolution du nombre de demandeurs d'emploi selon Pôle emploi entre août 2007 et août 2017. La France connaît un fort taux de chômage depuis les années 1970, bien que les chiffres du chômage aient commencé à augmenter dès les an...
Railway station in New Zealand DruryDrury railway station 1905General informationLocationDrury, AucklandNew ZealandCoordinates37°06′14″S 174°57′07″E / 37.104°S 174.952°E / -37.104; 174.952Owned byAuckland TransportLine(s)Southern LineHistoryOpenedOctober 1874 originalOpeningEarly 2025Closed21 May 1972Services Preceding station Auckland Transport(Auckland One Rail) Following station Papakuratowards Britomart Southern Line Ngākōroatowards Pukekohe Preceding...
This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources in this article. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: The Millionaire Mind – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (September 2009) (Learn how and when to remove this template message) The Millionaire Mind AuthorThomas J. StanleyCountryUnited StatesLanguageEnglishGenreFinance BookPublishe...
Kilizman Martyrdom Monument Kilizman Martyrdom Monument is a martyrdom monument built by Kazım Dirik in Güzelbahçe, Turkey.[1] It was built for memory of Turkish soldiers, Staff Colonel Nihat Bey and Çobanoğlu Ömer Zeki Bey, who died in Kahramandere.[2] References ^ Milli Mücadele Şehitlikleri. Atatürk Ansiklopedisi. Archived from the original on 12 January 2023. Retrieved 12 January 2022. ^ Sezgin Kaya. Bursalı Mehmet Nihat Bey. Çanakkale Araştırmaları Türk Yı...
Architectural Roofing Feature Overhang on 16th century Tomb of Salim Chishti, Fatehpur Sikri, India In architecture, an overhang is a protruding structure that may provide protection for lower levels. Overhangs on two sides of Pennsylvania Dutch barns protect doors, windows, and other lower-level structures. Overhangs on all four sides of barns and larger, older farmhouses are common in Swiss architecture. An overhanging eave is the edge of a roof, protruding outwards from the side of the bui...
Railway station in Kent, England This article includes a list of general references, but it lacks sufficient corresponding inline citations. Please help to improve this article by introducing more precise citations. (July 2019) (Learn how and when to remove this template message) East FarleighGeneral informationLocationEast Farleigh, MaidstoneEnglandGrid referenceTQ734536Managed bySoutheasternPlatforms2Other informationStation codeEFLClassificationDfT category F2HistoryOpened25 September 1844...
Maharana of Mewar from 1734–1751 This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Jagat Singh II – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (June 2017) (Learn how and when to remove this template message) Jagat Singh IIMaharana of MewarDepiction of a young Jagat Singh IIMaharana of MewarReign1734–1751P...
Smartphone brand from Sony Mobile Communications Sony XperiaThe front face of Xperia 1 IIIManufacturerSony Ericsson Mobile Communications (2008–2012)Sony Mobile Communications (2012–2021)Sony Corporation (2021–present)TypeSmartphone, tablet, phabletRelease date27 October 2008; 15 years ago (2008-10-27)Operating systemAndroid (since 2010)Windows Mobile (2008–2010)System on a chip Snapdragon MediaTek Others (NovaThor and Tegra) InputTouch screen Xperia (/ɛkˈspɪəri�...
2009 British filmHeartstringsDirected byRhiannon EvansProduced byUniversity of Wales, NewportMusic byGareth BonelloRelease date 2009 (2009) Running time3 minutesCountryUnited KingdomBudget£500 Heartstrings is a 2009 British animated short film directed by Rhiannon Evans at the University of Wales in Newport. It tells us the story of two stop-motion figures made from string, who fall in love; their love is represented by a red string that connects them at the heart. The film was made on ...
Адольф Хоэнштейннем. Adolf Hohenstein Дата рождения 18 марта 1854(1854-03-18)[1][2] Место рождения Санкт-Петербург, Российская империя[1] Дата смерти 12 апреля 1928(1928-04-12)[2] (74 года) или 13 апреля 1928(1928-04-13)[1] (74 года) Место смерти Бонн, Кёльн, Рейнская провинция, Свобо...
NEC µPD4364 - 8192 x 8 Bit Static CMOS RAM Батарейка живлення пам'яті CMOS на материнській платі типу Pico-ITX. Напівпостійна пам'ять BIOS, також CMOS RAM — пам'ять на материнській платі комп'ютера, призначена для зберігання налаштувань BIOS і деяких відомостей про систему. Цю пам'ять іноді не зовсім �...