William Ætheling (Şablon:IPA-ang; 5 Ağustos 1103 - 25 Kasım 1120), genellikle Adelin olarak isimlendirilir, bazen Adelinus, Adelingus, A(u)delin ya da diğer Latin harfleri ile Ætheling kelimesinin Norman-Fransız türleri,[1] İngiltere Kralı I. Henry ile İskoçyalı Matilda'nın oğludur, böylece İngiltere tacının veliahtıdır. Çocuksuz erken yaşta ölümü, İngiltere'de Anarşi olarak bilinen kriz ve iç savaş dönemine yol açtı.
İlk yılları
William, Winchester'da doğdu. Babası I. Henry İngiliz tebasını uzlaştırmak için annesi İskoçyalı Matilda ile evliydi. Matilda, II. Edmund'un soyundan geliyordu ve Aziz Edward'ın büyük yeğeniydi; böylece evlilik yeni Norman hükümdarlar ile eski Anglosakson hanedanın birliğini temsil ediyordu. Üstelik İskoçya kralı III. Malcolm ile Anglosakson prensesi olan Kraliçe Margaret'in kızlarıydı; evlilik ileride İskoçya ve İngiltere tahtlarını birleştirecekti.
Henry'nin veraseti için umutları, Huntingdon'lu Henry'ye göre, "ateş için yiyecek gibi" görünen "şımartılmış bir prens" olan William'a dayanıyordu.[2]
Normandiya dükü
I. Henry'nin hayatı boyunca, William'a Normandiya Dükü olarak yatırım yapıldı, pratikten daha çok isim olarak elinde bulundurduğu bir unvandı. Fransa kralı VI. Louis tarafından Normandiya Düklüğü'nün kendisine feodal bağlılığı için Henry'yi baskı altına alındığında, Henry atamayı yaptı. Henry, kendisi bir kral olarak, buna uymaya razı değildi ve 1115'te William'ın kendi yerine bunu yapmasını teklif etti. Bu teklif, bir savaş döneminden sonra 1120'de kabul edildi ve William, 1120'nin ortasında VI. Louis'e feodal bağlılığını gösterdi. Bu nedenle William bazen Normandiya Dükü olarak sayılır (ya III. William ya da IV. William olarak).[3] William, tahtın vârisi olarak 1115'te Normandiya baronlarının ve Mart 1116'da İngiltere'nin baronlarının saygısını ve sadakatini aldı.[4]
William'ın annesi Kraliçe Matilda, Henry İngiltere'den uzak Normandiya'dayken, Henry'nin naibesi olarak görev yaptı. 1118'de ölümünden sonra William yerine hizmet edebilecek kadar büyüktü. Bu rolde Salisbury'li Roger gibi Kral'ın yöneticilerinden tavsiye aldı. Son yılında ya da yaşamı boyunca, rex designatus (atanmış kral) olarak anıldı.
35 yıllık hükümdarlık döneminde I. Henry, bazı rakip bölgelerin komşularının bazılarıyla yaptığı ittifaklar nedeniyle çeşitli düşmanlıklarla karşı karşıya kaldı. Uzun süredir Normandiya'ya rakip olan Anjou'nun sadakatini korumak için Henry, William'ı 1111 Şubat'ta Alençon yakınlarındaki Anjou Kontu V. Foulques'un en büyük kızı Matilda ile nişanlandı.[4] Evlilik nihayet Haziran 1119'da Lisieux'de gerçekleşti.[4]
Ölümü
William, 25 Kasım 1120 tarihli Beyaz Gemi trajedisinde ölmüştür. Dük ve arkadaşları, Barfleur'dan kraliyet filosundaki en hızlı ve en modern gemisi ile Manş Denizi'ni geçecektiler. William ve yanındakiler kıyıya kadar karanlıkta içmeye devam ettiler, hızlı bir gemiyle durgun denizde gecikmenin gerçek bir etkisi olmayacağına emindiler. Sonuç olarak, sarhoş dümenci gemiyi körfezdeki bir kayaya çarptığında gece yarısıydı. Mürettebat ve yolcular gemiyi kayadan kurtaramazlar ya da geminin suyla dolmasını önleyemezlerdi; bununla birlikte, William ve arkadaşlarından bazıları bir filikaya binmeyi başardılar. Son dakikada William, gayri meşru üvey kız kardeşi Perche Kontesi Matilda FitzRoy'u kurtarmak için geri döndü; onlar ve birkaç kişi kendilerini küçük botun içine attığında "içine atlayan çokluk tarafından aşırı yüklenildi, alabora oldu, battı ve kimseyi ayırt etmeden derinlere gömdü."[5]
Huntingdon'lu Henry, felaket hakkında konuşurken, William, "nakışlı kaftan giymek yerine... dalgaların arasında çıplak olarak sürüklendi ve yüksek tahta çıkmak yerine... kendi mezarını denizin dibinde buldu." şeklinde yazar.[6]
William'ın karısı Matilda, enkaz sırasında başka bir gemideydi. I. Henry'nin sarayında bir süre kaldıktan sonra (öz kızı olarak muamele gördüğü), tekrar evlenmedi. Matilda, Anjou'ya döndü ve sonra rahibe oldu. Sonunda 1150'de Fontevraud Manastırı'nın baş rahibesi yapıldı. Matilda, Beyaz Gemi trajedisinden neredeyse 30 yıl sonra öldü.
Sonrası
William'ın ölümü babasının umutlarını ve siyasetini mahvetti. Matilda'nın 1118 yılından ölümünden sonra hızlıca ikinci evliliğini yapmasına rağmen, Henry'nin daha başka meşru bir oğlu olmadı. Açık erkek vâris olmamasıyla, Henry'nin ağabeyi Robert Curthose'in oğlu William Clito veliahtlık için açık bir seçim olmasına rağmen Kral tarafından tercih edilmedi, oldukça fazla yeğen ve gayrimeşru çocukları arasında, ablası Adela'nın oğlu Stephen ile gayrımeşru oğlu Robert özellikle öne çıkıyordu fakat çeşitli sebepler ile tercih edilmediler, Henry kayınbiraderi Anjou kontu V. Geoffroy ile evli kızı Matilda'yı varisi olarak hazırladı ve kızının hakları için baronları yemin etmeye zorladı. Ölümünde, baronlar zorla yaptıkları gerekçesiyle yeminlerinden döndüler ve Henry'nin yeğeni Stephen'ı seçerek Anarşi olarak bilinen İngiliz tarihinde bir dönemi başlattılar.
Kaynakça
- Özel
- ^ "Adelin" Almanca Adel kelimesinden türemiştir, "asil" demektir, ve Eski İngilizce Æthel, "asil" kelimesiyle eşdeğerdir. Adelinus, Normanlar tarafından fethinden önce İngiliz prensleri için kullanılan "Ætheling" terimi ile eşdeğerdir. Latince terim Clito ("asil" anlamına gelir) bazen yerine kullanılır: örneğin William Adelin'in kuzeni William Clito'nun durumu. Bakınız Miller, S., "Ætheling" in The Blackwell Encyclopaedia of Anglo-Saxon England, ed. M. Lapidge, J. Blair, S. Keynes and D. Scragg. Oxford: Blackwell, 2003. 0-631-22492-0.
- ^ Meade, Marion, Eleanor of Aquitaine.
- ^ William Clito, son of Robert Curthose and William's first cousin, is also sometimes designated 'Duke of Normandy'.
- ^ a b c J. F. A. Mason, ‘William (1103–1120)’, Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, 2004 [1] 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ William of Malmesbury, from Marion Meade, Eleanor of Aquitaine.
- ^ Henry of Huntingdon, quoted in Eleanor of Aquitaine, Meade, Marion.
- Genel
William Adelin Doğumu: 5 Ağustos 1103 Ölümü: 25 Kasım 1120
|
| Resmî unvanlar
|
Önce gelen:
I. Henry
|
Normandiya dükü
5 Ağustos - 25 Kasım 1120
|
Sonra gelen:
I. Henry
|
