Yetki Kanunu

Halk ve İmparatorluğun Sıkıntılarını Ortadan Kaldırmaya Yönelik Yasa
Halk ve İmparatorluğun Sıkıntılarını Ortadan Kaldırmaya Yönelik Yasa
Reichstag
Bölgesel kapsam	Weimar Cumhuriyeti
Kabul eden	Reichstag; Reichsrat
Kabul tarihi	23 Mart 1933
İmzalayan	Paul von Hindenburg
Yürürlük tarihi	23 Mart 1933
İlga tarihi	20 Eylül 1945
Teklif eden	Hitler kabinesi

Yetki Kanunu (Almanca: Ermächtigungsgesetz), 23 Mart 1933'te kabul edilip Şansölye Adolf Hitler'in hükûmetine parlamentonun müdahalesi olmaksızın kanun çıkarma yetkisi tanımış 5 maddelik bir kanundu.^[1]^[2]^[3] Resmi adı Gesetz zur Behebung der Not von Volk und Reich (Halk ve İmparatorluğun Sıkıntılarını Ortadan Kaldırmaya Yönelik Yasa) idi.

Kanun hem Reichstag hem de Reichsrat'tan geçti ve 24 Mart 1933'te Cumhurbaşkanı Paul von Hindenburg tarafından imzalandı.^[4]^[5] Hitler'e sınırsız güç verildi. Sivil özgürlükler ortadan kaldırıldı, devlet yetkileri hükûmete devredildi.^{[kaynak belirtilmeli]}

Kanun, Nazi olmayan üyelerin SA ve SS üyeleri tarafından kuşatıldığı ve tehdit edildiği Kroll Opera Binası'ndaki Reichstag oturumu tarafından kabul edildi. Komünistler çoktan bastırılmışlardı ve oturumda bulunmaları ya da oy kullanmaları yasaktı ve bazı Sosyal Demokratlar da uzak tutuldu. Sonunda, aleyhte oy kullanan 94 Sosyal Demokrat hariç, Merkez Parti'nin de ikna edilmesiyle mevcut milletvekillerinin ezici çoğu olarak 444 oy, kanunun kabulü için kullandı, 109 sandalye ise oylamada boş kaldı.^[6]

Kanuna göre hükûmet, parlamentonun izni veya denetimi olmaksızın yasa çıkarma yetkisini elde etmişti. Bu kanunlar (belirli istisnalar dışında) Anayasaya aykırı olabilirdi. Kanun, Reichstag'ın Alman siyasetindeki etkisini kaldırdı ve Reichstag'ı Adolf Hitler'in konuşmalarının yapıldığı bir sahneye çevirdi. II. Dünya Savaşı'nın sonuna kadar ara sıra toplandı, hiçbir tartışma yapmadı ve yalnızca birkaç yasa çıkardı. Yetki Yasası'nın kabul edilmesinden sonraki üç ay içinde, Nazi Partisi dışındaki tüm partiler yasaklandı veya kendilerini kapatmaları yönünde baskı yapıldı, ardından 14 Temmuz'da Nazi Partisi'ni ülkede yasal olarak izin verilen tek parti haline getiren bir yasa çıkarıldı. Böylece Hitler daha önceki kampanya konuşmalarında verdiği sözü yerine getirmişti: "Kendime tek bir amaç belirledim... bu otuz partiyi Almanya'dan silmek!" ^[7]

Hükûmet ile siyasi partiler arasındaki müzakereler sırasında, hükûmetin Reichstag partilerini Yetki Yasası kapsamında kabul edilen yasal tedbirler konusunda bilgilendirmesi gerektiği konusunda anlaşmaya varıldı. Bu amaçla Hitler ve Merkez Partisi genel başkanı Kaas'ın eş başkanlığında bir çalışma komitesi kuruldu. Ancak bu komite büyük bir etki yaratmadan yalnızca üç kez toplandı ve diğer tüm partiler kapatılmadan önce bile hızla geçerliliğini yitirdi.

Kanun resmi olarak bir bütün olarak hükûmete yasama yetkileri vermiş olsa da, bu yetkiler tüm niyet ve amaçlarla Hitler'in kendisi tarafından kullanılıyordu. Yasanın kabul edilmesinin ardından Kabine toplantılarında artık ciddi müzakereler yapılmadı. Toplantıları 1934'ten sonra giderek azaldı ve 1938'den sonra hiçbir zaman tam olarak toplanmadı.

Hitler'in diktatörlüğüne yasal bir görünüm kazandırmak için gösterdiği büyük özen nedeniyle, Yetki Yasası 1937 ve 1941'de iki kez diğer tüm partiler yasaklandığı için yenilendi. Seçmenlere, gizli olmaktan uzak koşullar altında, Nazilerin ve Nazi onaylı "misafir" adayların yer aldığı tek bir liste sunuldu. 1942'de Reichstag, Hitler'e her vatandaş üzerinde ölüm kalım hakkı veren bir yasa çıkardı ve Yetki Yasası'nın hükümlerini savaş süresi boyunca etkili bir şekilde genişletti.^[8]

Kanun

Halkın ve İmparatorluğun Sıkıntılarını Giderme Yasası

Reichstag, anayasa değişikliği için gerekli şartların yerine getirildiği tespit edilen aşağıdaki kanunu kabul etmiş ve Reichsrat'ın onayıyla ilan edilen aşağıdaki yasayı kabul etmiştir:


Birinci sayfa		İkinci sayfa

Madde 1

Anayasada öngörülen usule ek olarak, Reich kanunları Reich hükûmeti tarafından da çıkarılabilir. Bu, anayasanın 85. Maddesinin 2. Fıkrası ve 87. Maddesinde atıfta bulunulan kanunları içerir.

Madde 2

Reich hükûmeti tarafından çıkarılan yasalar, Reichstag ve Reichsrat kurumlarını etkilemediği sürece anayasaya aykırı olabilir. Başkanın hakları etkilenmez.

Madde 3

Reich hükûmeti tarafından çıkarılan yasalar Şansölye tarafından çıkartılacak ve Reich Hukuk Gazetesi'nde ilan edilecektir. Farklı bir tarih belirtilmediği sürece duyuruyu takip eden gün yürürlüğe girer. Anayasanın 68'den 77'ye kadar olan maddeleri Reich hükûmeti tarafından çıkarılan yasalara uygulanmaz.

Madde 4

Reich mevzuatına ilişkin hususlarla ilgili olarak Reich'ın yabancı devletlerle yaptığı anlaşmalar, bu yasaların geçerlilik süresi boyunca yasama makamlarının onayını gerektirmez. Reich hükûmeti bu anlaşmaların uygulanması için gerekli mevzuatı çıkaracaktır.

Madde 5

Süresi 1 Nisan 1937'de dolan bu kanun yayım tarihinde yürürlüğe girer. Ayrıca mevcut Reich hükûmetinin yerini başka bir hükûmet alırsa geçerliliği sona erer.^[9]

Oylama

Parti		Milletvekilleri	Kabul	Ret	Katılmadı
Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi	NSDAP	288	288	—	—
Almanya Sosyal Demokrat Partisi	SPD	120	—	94	26
Alman Komünist Partisi	KPD	81	—	—	81
Alman Merkez Partisi		73	72	—	1
Alman Ulusal Halk Partisi	DNVP	52	52	—	—
Bavyera Halk Partisi	BVP	19	19	—	—
Alman Devlet Partisi	DStP	5	5	—	—
Hristiyan Sosyal Halk Hizmeti	CSVD	4	4	—	—
Alman Halk Partisi	DVP	2	1	—	1
Alman Çiftçi Partisi	DBP	2	2	—	—
Ulusal Kırsal Birliği		1	1	—	—
Toplam		647	444 (%68,62)	94 (%14,53)	109 (%16,85)