Yulia Sister

Yulia Sister
Doğum	Юлия Давидовна Систер 1936 Kişinev, Besarabya
Vatandaşlık	İsrailli
Eğitim	Kişinev Üniversitesi, Moldova Bilimler Akademisi
Ödüller	VDNKh (Rusya) madalyası; SSCB Mendeleev Kimya Cemiyeti Ödülü
Kariyeri
Dalı	Analitik kimya, Bilim tarihi
Çalıştığı kurumlar	Moldova Bilimler Akademisi, Kudüs İbrani Üniversitesi, Tel Aviv Üniversitesi

Yulia Sister (İbranice: יוליה סיסטר, Rusça: Юлия Давидовна Систер; 12 Eylül 1936, Kişinev, Bessarabia Romanya Krallığı'nda doğdu), polarografi ve kromatografi kullanarak kimyasal araştırmalar yapan Sovyet Moldavyalı ve İsrailli bir kimyagerdir. Bunun yanında, bir bilim tarihçisi ve İsrail, Fransa ve diğer ülkelerde çalışmalar yapan bir Rus Yahudiliği araştırmacısıdır. Yurtdışında ve İsrail'de Rus Yahudileri Araştırma Merkezi Genel Müdürü olarak görev yapmaktadır.^{[1][2][3][4][5]}

Yulia Sister, 1936 yılında o zaman Romanya'ya bağlı bulunan Kişinev'de doğdu. Kent daha sonra Moldova SSC'nin başkenti oldu. Annesi babası ve baba tarafından dedesi de bu şehirde doğdu. Büyükanneleri ve büyükbabaları 1903 pogromundan sağ kurtuldu.^[3][6]

Yulia'nın babası David Yosifoviç, Prag'da Charles Üniversitesi'nde eğitim görmüş bir doktordu. Kızına öğrencilik yıllarını, Prag'daki hemşerilerin Besarabya derneğini ve ünlü insanlarla yaptığı görüşmeleri anlatırdı. Yulia'nın annesi Yevgenia Moiseevna, onun için çocuk şiirlerini elle kopyaladı ve Yulia okumayı çok erken öğrendi. İlk şiirler arasında Mayakovski'nin bir şiiri de vardı.^[6][7]

Yulia'nın büyükanne ve büyükbabası geleneklere bağlı kaldı ve Yidiş konuştu. Büyükbabası Yosef (Iosif) Yidiş şiir bile yazdı. Ama Yulia onları zar zor hatırlayabiliyordu. Büyükbabası Moşe (Moisei) o doğmadan öldü; ebeveynlerinin büyükanne ve büyükbabası Holokost'ta Kişinev Gettosunda hayatını kaybetti. Büyükannesi Sarah, II. Dünya Savaşı sırasında öldü.^[6][8]

2. Dünya Savaşı sırasında Besarabya geri alındı ve ardından Haziran 1940'ta Sovyetler Birliği tarafından işgal edildi. Bir yıl sonra Temmuz 1941'de Almanya ve Romanya tarafından yeniden işgale uğradı. Ağustos 1944'te Sovyetler Birliği bölgeyi yine topraklarına kattı.^[9] Yulia, anılarında Kızıl Ordu'nun Kişinev'e girdiği günü anmıştı. Ayrıca Almanların şehri bombalamasını ve ailesinin Nazilerden Doğu'ya kaçtığı yollara yapılan hava saldırılarını da anımsadı.^[7]

Savaşın başında David Sister ve ailesi, bölge hastanesine başhekim ve yakındaki askerî hastanenin danışmanı olarak atandığı Volga Nehri'nin sol yakasına tahliye edildi. Hastane iki köy arasındaki açık bozkırda ve Volga'nın diğer tarafında Stalingrad vardı. Aile orada birkaç yıl yaşadı. Mahallede başka çocuk yoktu ve Yulia'nın oynayacak arkadaşı yoktu. Ancak oranın doğası onu büyüledi ve bitki ve hayvanlar üzerinde gözlemler yaptı. Hastane sakinleri, topların sesini duyabiliyordu. Stalingrad Savaşı sırasında bu özellikle güçlendi.^[6][7]

1944'te Yulia'nın ailesi, bir yıllık gecikmeden sonra ilköğretimin birinci sınıfa kaydolduğu Kirovograd'a taşındı. Bir yıl sonra aile, memleketi Kişinev'e geri döndü. Savaş sonrası ciddi kıtlıklara ve zorluklara rağmen, Sister'ın ailesi büyük bir kütüphane içeren evlerini restore etmeyi başardı. Aile dostları ve konuklar arasında yazarlar, oyuncular, müzisyenler ve bilim adamları vardı ve Yulia bilgiye susamış bir atmosferde büyüdü.^[6]

1945 ila 1954 yılları arasında Yulia Sister, Kişinev'de 2 Numaralı Kız Okulu'nda okudu. Ona kimya, konuyu seven ve coşkusunu öğrencilere aktarabilen bir öğretmen tarafından çok tutkulu bir şekilde öğretildi. Öğretmeninin tavsiyesi üzerine Sister, Profesör Anton Ablov [ro] tarafından Kişinev Üniversitesi'nde yürütülen okul çocukları için kimya zenginleştirme programına katıldı.^[8]

Yulia Sister, 1954 sonbaharında Kişinev Üniversitesi Kimya Bölümü'ne girdi. Profesör Yuri Lyalikov tarafından sorulduğunda başvuranlarla görüştü ve neden bu bölümü seçtiği sorusuna okul öğretmeni sayesinde kimyaya âşık olduğu yanıtını verdi. Yulia üniversitede çeşitli kampüs faaliyetlerinde bulundu ve fakülte gazetesi "Kimyager"in editörü olarak görev yaptı.^[10] Üniversitedeki ikinci yılından bu yana öğrenci bilim topluluğunun bir üyesi oldu ve heteropoliasitler adı verilen bileşiklerin araştırmalarıyla uğraştı.^[8] 1959'da Sister, yüksek lisans tezini "heteropoliasitlerin çökelme kromatografisi"ni başarıyla savundu ve Kişinev Üniversitesi'nden onur derecesiyle mezun oldu.^[1]

Çalışmaların tamamlanmasının ardından Sister, Profesör Yuri Lyalikov başkanlığındaki analitik kimya laboratuvarına atandı.^[8] Laboratuvar, 1961'de Moldova Bilimler Akademisi olan SSCB Bilimler Akademisi'nin Moldova şubesindeki Kimya Enstitüsünün bir parçasıydı. Bu laboratuvarda çalışmak, genç kimyager Sister'ın araştırmalarına yeni polarografik yöntemlerle başlamasını sağladı. Yulia, alternatif akım (ac) polarografi aracılığıyla organik bileşiklerin analizini yapmak için kendi elleriyle bir polarograf yaptı ve ilk polarogramları aldı. Sister, organik bileşikleri analiz etmek için ac polarografi ve ikinci harmonik ac polarografi yöntemlerini uygulayan Moldova'da ilk (Y. S. Lyalikov ile) oldu. Daha sonra fizikçi Vil Senkeviç ile birlikte otomatik bir cihaz topladılar ve ancak daha sonra SSCB'de polarografların seri üretimine başladılar. 1960'ların başında Yulia ilk araştırma makalelerini yayınladı. 1967'de Moldavya Bilimler Akademisi Kimya Enstitüsü'nden doktorasını aldı.^[1][4][11]

Kimya Enstitüsündeki 25 yıllık araştırma boyunca Sister çok çeşitli konuları ele aldı. Ekoloji odaklı araştırması, çevresel numunelerde, gıda maddelerinde ve biyolojik ortamlarda pestisitlerin analizini içeriyordu. Süspansiyonların araştırılmasına ve analizine katıldı ve yeni organik bileşiklerin analizinde yer aldı. Sister, ikinci harmonik ac polarografi, manyetik kayıt ile fark polarografisi, kromatopolarografi gibi yöntemlerin geliştirilmesine önemli katkı yaptı. Yulia Sister, yaklaşık 20 yıl boyunca Kishinev Üniversitesi İnsan ve Hayvan Fizyolojisi Bölümü'nde polarografik yöntemin biyolojide kullanımı konusunda danışman olarak görev yaptı.^[1][4][11]

1984 yılında Yulia Sister, kısa süre sonra fiziksel ve kimyasal yöntemler laboratuvarına başkanlık ettiği Teknoloji ve Geliştirme Enstitüsü ile çalışmaya davet edildi. Enstitü, Ialoveni'de (eski adıyla Kutuzov) bir araştırma ve üretim derneğine bağlıydı. Sister ve laboratuvarı çeşitli araştırma yöntemleri kullanıyordu ve bunların arasında yüksek performanslı sıvı kromatografisi, o zamanlar ülkenin laboratuvarlarında yeni bir yaklaşımdı. Ayrıca Mendeleev Kimya Derneği'nin Moldova şubesinin yönetim kurulu üyesi olarak katkıda bulundu ve Moldova Cumhuriyeti'nde "Genç Kimyager" programını yönetti. Eski genç kimyagerler olan öğrencilerinin çoğu, daha sonra saygın şirketlerin bilim insanları ve yöneticileri oldu.^[1][8]

Yulia Sister ve ailesi 1990 yılında İsrail'e geri gönderildi. 1992–1993'te Kudüs İbrani Üniversitesi'nde İnorganik ve Analitik Kimya Bölümü'nde kıdemli araştırmacı olarak görev yaptı. Ardından Tel Aviv Üniversitesi'nde biyolojik nesnelerin analizi ile ilgili konularda çalıştı. Buradaki yılları boyunca, kimya alanındaki kariyerinin yanı sıra, Rus-Yahudi kültürü araştırmalarıyla derinden ilgilenmeye başladı.^[1][3][12]

1991'de Sister, kadrosuz editör olarak Shorter Jewish Encyclopedia (SJE) için yazmaya başladı. Bilim tarihi alanında araştırma görevlisi olarak görev yaptı ve ansiklopedi için yaklaşık 90 makale yazdı. Yulia, "Kimya" (P. Smorodnitsky ile birlikte), "Veniamin Levich", "Frederick Reines", "Moise Haissinsky", "Yuri Golfand" ve daha pek çok makalenin yazarıdır.^{[1][6][13][14]}

Yulia Sister'ın Rehovot Bilim Adamları ve Uzmanlar Evi'ndeki faaliyetleri 1991 yılında başladı. Bu forumda konferanslar, seminerler ve bilimsel konferanslar düzenlemektedir. Weizmann Bilim Enstitüsü'nde düzenlenen Bilim İnsanları Evi'nin bilimsel seminerlerine liderlik ediyor.^[15] 2008'de ve ardından 2014'te Bilu hareketine ve İlk Aliya'ya adanmış konferanslar düzenledi.^[16][17] Ayrıca Massachusetts'in Rusça Konuşan Bilim İnsanları Kulübü gibi organizasyonlar vasıtasıyla yabancı meslektaşlarıyla dostane temasları sürdürüyor.^[18]

1997'de Mihail Parhomovski, Rusya İmparatorluğu, Sovyetler Birliği veya Post-Sovyet devletlerinden göç eden ve dünya medeniyetine katkıda bulunan Yahudiler hakkında bilgi toplamayı ve yayınlamayı amaçlayan Yurtdışındaki Rus Yahudileri Araştırma Merkezi'nin kurulmasına başladı. Parhomovski, Merkezin Bilimsel Direktörü ve Baş Editörü, Yulia Sister ise Genel Direktörü oldu.^[19][20] 2012'den itibaren Merkez, adını yurtdışındaki ve İsrail'deki Rus Yahudileri Araştırma Merkezi (Erzi) olarak değiştirdi.^[21] Rus Yahudiliğiyle ilgili materyallerin toplanması, işlenmesi ve yayınlanması Sister tarafından organize edilmektedir. Merkez 2015 yılına kadar İngiltere, Fransa, ABD, İsrail ve diğer ülkelerdeki Yahudilere adanmış kitaplar da dahil olmak üzere yaklaşık 30 cilt koleksiyon yayınladı. Yürütme işlevlerine ek olarak, Sister, Merkezin kolektif monografilerinin sık sık editörü ve yazarıdır. 17. cildin editörüdür ("Kudüs Duvarlarını Yapalım. Kitap 3"), 11. cildin editörlerinden biri ("Kudüs Duvarlarını Yapalım. Kitap 1") ve" İsrail, Rus Kökleri" monografisi ve 10. cildin düzenlenmesine katılım gösterdi.^[5][8][15]

Sister'ın faaliyetleri arasında seminer ve konferansların organizasyonu yer alır. Aşağıdaki örnekler, Merkez Genel Müdürü tarafından düzenlenen etkinliklerin küçük bir örneğidir. 1999'da Rehovot'taki Weizmann Enstitüsü'nün 50. yıl dönümüne adanan konferansın koordinatörlüğünü yaptı. Prof. Aron Çerniak, "Russian Jewry Abroad" serisinin 8. cildinde konferans ve bazı materyalleri hakkında ayrıntılı bir rapor yayınladı.^[3][5] 2003 yılında Sister, Kiryat Ekron'da bir konferans düzenledi ve burada Rus Aliyah'ın İsrail bilimine, kültürüne ve eğitimine katkısını tanıttı.^[22] 2007'deki Merkez konferansının onuncu yıldönümüne ülkenin her yerinden 200'den fazla bilim adamı katıldı.^[8] 2012 konferansı Birinci Aliya'nın 130. yıldönümüne adanmıştı ve etkinlik Rehovot Bilim İnsanları Evi tarafından ele alındı.^[23]

Yulia Sister, ailesiyle birlikte Kiryat Ekron'da yaşıyor. Kocası Boris (Bezalel) Yosifoviç Gendler, tıbbi uygulama ve eğitim konusunda geniş deneyime sahip bir doktordur. Kişinev'den geri dönüşünden sonra Bezalel Gendler, İsrail hastanelerinden birinde doktor olarak çalıştı ve birkaçı Yulia ile birlikte olmak üzere makaleler yayınladı.

Yulia Sister, 200'den fazla bilimsel yayının yazarı veya ortak yazarıdır.

• Y. D. Sister (1967). "Polarography with 2,6-dimercapto-1,4-tiopiron-3-carboxylic acid and thiophenols". Elektrokhimiya (Rusça). 3 (6). 
• A.M. Arishkevich; Y. D. Sister (1969). "Analytical application of dimercaptothiopyrones in ac polarography". A. V. Ablov (Ed.). Research on the chemistry of coordination compounds and physico-chemical analytical methods (Rusça). Kishinev: Ştiinţa. 
• V. V. Senkevich; Y. D. Sister; Y. S. Lyalikov (1972). "Second harmonic ac polarography in analyzing organic compounds". Journal of Analytical Chemistry of the USSR (Rusça). 27. 
• S. G. Supin; Y. D. Sister; I. V. Kozlova (1972). "Polarographic Methods for Analysis of Pesticides". Y. S. Lyalikov; Y. D. Sister (Ed.). Problems of analytical chemistry. Volume II (Rusça). Moskova: Nauka. ss. 145-155. 
• Y. S. Lyalikov; L. G. Madan; Y. D. Sister (1974). Physico-chemical methods of analysis (manual for higher school) (5.5dil=ru bas.). Moskova: Chimiya. 
• V. V. Senkevich; Y. D. Sister; L. G. Madan (1975). New directions in polarographic method (Rusça). Kishinev: Ştiinţa. 
• Y. D. Sister (1977). "The development of new variations of polarography and their application in the analysis of organic compounds". I. P. Stradynia; S. G. Mairanovskii (Ed.). Polarography: Problems and Prospects (Rusça). Riga: Zinatne. 
• Y. D. Sister (1981). "Search for optimal conditions for polarographic-determination of treflan". Journal of Analytical Chemistry of the USSR (Rusça) (8). 
• N.A. Adamova; Y.D. Sister (1986). "Determination of some surfactants by method of alternating-current polarography". Izvestiya Akademii nauk Moldavskoi SSR. Biological and Chemical Sciences (Rusça). 

• Sister, Yulia (2001). "Elie Shlyakhov in the Pasteur Institute". Parkhomovsky, Mikhail; Gouzevitch, Dmitri (Ed.). Pyccкие евреи во Франции. Книга 1 [Russian Jews in France. Book 1]. Russian Jewry Abroad (Rusça). Vol. 8. Research Centre for Russian Jewry Abroad. ss. 313-317. ISBN 965-222-911-3. 
• Sister, Yulia (2002). "Moïse Haïssinsky". Parkhomovsky, Mikhail; Gouzevitch, Dmitri (Ed.). Pyccкие евреи во Франции. Книга 2 [Russian Jews in France. Book 2]. Russian Jewry Abroad (Rusça). Vol. 9. Research Centre for Russian Jewry Abroad. ss. 264-272. ISBN 965-222-911-3. 
• Tsukerblat, Boris; Sister, Yulia; Jignea, Clara (2005). "Academician Isaak Bersuker". Zaltsberg, Ernst; Parkhomovsky, Mikhail (Ed.). Pyccкие евреи в Америке. Книга 1 [Russian Jews in America. Book 1]. Russian Jewry Abroad (Rusça). Vol. 12. Research Centre for Russian Jewry Abroad. ss. 175-186. ISBN 965-222-911-3. 
• Sister, Yulia (2008). "Professor Shifrin and His Medical Team". Sister, Yulia (Ed.). Идемте же отстроим стены Йерушалаима. Книга 3 [Let Us Build the Wall of Jerusalem. Book 3]. Russian Jewry Abroad (Rusça). Vol. 17. Research Centre for Russian Jewry Abroad. ss. 260-272. ISBN 965-222-911-3. 
• Sister, Yulia (2011). "About chemists and chemistry in a country flowing with milk and honey". Parkhomovsky, Mikhail; Sister, Yulia (Ed.). Израиль: русские корни [Israel: Russian roots] (Rusça). Research Centre for Russian Jewry Abroad. ss. 256-290. ISBN 978-965-90976-7-8. 

• Yulia Sister (December 2009). "About the book "Israel in space" and its author" (Rusça). The House of Scientists and Experts of Rehovot. 17 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2015. 
• Yulia Sister (November 2010). "Boris Emmanuilovich Khesin" (Rusça). The House of Scientists and Experts of Rehovot. 26 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2015. 
• Yulia Sister (2011). "About chemists and chemistry in a country flowing with milk and honey" (Rusça). Russian literary echo. 17 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2015. 
• Yulia Sister (November 2012). "Academician Yakov Kivovich Syrkin" (Rusça). The House of Scientists and Experts of Rehovot. 17 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2015. 
• Yulia Sister (23 Aralık 2012). "In memory of professor Vilderman" (Rusça). Portal Dorledor. 17 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2015. 
• Yulia Sister (10 Eylül 2013). "André Lwoff, Nobel Prize Laureate" (Rusça). Lib.ru. 17 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2015. 
• Yulia Sister (24 Ekim 2013). "The laureate of the Palladium medal (Alexander Frumkin)" (Rusça). Online newspaper at NewsWe.com. 8 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2015. 

• Sister, Yulia; Parkhomovsky, Mikhail, (Ed.) (2005). Идемте же отстроим стены Йерушалаима. Книга 1 [Let Us Build the Walls of Jerusalem. Book 1]. Russian Jewry Abroad (Rusça). 11. Research Centre for Russian Jewry Abroad. ISBN 965-222-911-3. 
• Sister, Yulia, (Ed.) (2008). Идемте же отстроим стены Йерушалаима. Книга 3 [Let Us Build the Walls of Jerusalem. Book 3]. Russian Jewry Abroad (Rusça). Vol. 17. Research Centre for Russian Jewry Abroad. ISBN 965-222-911-3. 
• Sister, Yulia; Parkhomovsky, Mikhail, (Ed.) (2011). Израиль: русские корни [Israel: Russian roots] (Rusça). Research Centre for Russian Jewry Abroad. ISBN 978-965-90976-7-8. 

• Yulia Sister; Bezalel Gendler (2001). "Bessarabian Jews in the French Resistance. Tamara Paghis". Parkhomovsky, Mikhail; Gouzevitch, Dmitri (Ed.). Pyccкие евреи во Франции. Книга 1 [Russian Jews in France. Book 1]. Russian Jewry Abroad (Rusça). Vol. 8. Research Centre for Russian Jewry Abroad. ss. 68-77. ISBN 965-222-911-3. 
• Sister, Yulia (2003). "Yitzhak Schneerson's Great Undertaking". Parkhomovsky, Mikhail (Ed.). Pyccкое еврейство в зарубежье [Russian Jewry Abroad]. Russian Jewry Abroad (Rusça). Vol. 10. Research Centre for Russian Jewry Abroad. ss. 451-458. ISBN 965-222-911-3. 
• Yulia Sister; Bezalel Gendler (28 Eylül 2010). "From Belts to Sderot" (Rusça). Online newspaper at NewsWe.com. 8 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2015. 
• Yulia Sister (5 Eylül 2013). "The story of one search" (Rusça). Online newspaper at NewsWe.com. 8 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2015. 
• R.Kuenzli; B.Rishnyak; Y.Sister, (Ed.) (2015). Чтоб луч свободы не погас. Стихотворения украинских поэтов в переводе на русский язык Марка Каганцова [Lest the spark of freedom be extinguished. Ukrainian poets in Russian translation by Mark Kagantsov] (Rusça ve Ukraynaca). Lviv: Ukrainski tekhnologii. ISBN 978-966-345-294-4. 
• Yulia Sister (26 Ekim 2015). "In Memory of Mikhail Aaronovich Parkhomovsky" (Rusça). Electron's Scientific Seminar at www.elektron2000.com. 14 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2016.