İvan Mazepa

Ivan Mazepa Іван Мазепа Jan Mazepa Kołodyński
Kazak hetmanı
Görev süresi 25 Temmuz 1687 - 11 Kasım 1708
Yerine geldiği	Ivan Samoyloviç
Yerine gelen	Ivan Skoropadsky, Filip Orlik Sürgündeki hükûmet
Kişisel bilgiler
Doğum	30 March 1639 (Yeni Takvim) Bila Tserkva, Kiev Voyvodalığı, Polonya Krallığı Koronası, Polonya-Litvanya Birliği
Ölüm	2 Ekim 1709 (70 yaşında) (Yeni Takvim)
Milliyeti	Ruten (Ukraynalı)
Evlilik(ler)	Hanna Polovets (1642-1704)
İmzası

Ivan Stepanoviç Mazepa (Mazeppa olarak da yazılmıştır;^[1] Ukraynaca: Іван Степанович Мазепа, Lehçe: Jan Mazepa Kołodyński; 30 Mart [E.U. 20 Mart] 1639 - 2 Ekim [E.U. 21 Eylül] 1709)^[2] 1687 ile 1708 arasında Kazak hetmanı olarak görev yapmıştır. Kutsal Lig çabalarından dolayı 1707'de Kutsal Roma İmparatorluğu Prensi unvanına layık görüldü.^[3] Mazepa'nın yaşamındaki tarihi olaylar pek çok edebi, sanatsal ve müzik eserine ilham kaynağı olmuştur ve sanatın koruyucusu olarak ünlüdür.

Mazepa, 1709 yılında Poltava Muharebesi'nde önemli bir rol oynadı, burada Çar Petro'nun Kazak Hetmanlığı'nın (bir Kazak devleti) Hetman'ı (askeri lider) vekilliğinden azletmeyi ve onu Alexander Menshikov ile değiştirmeyi amaçladığını öğrendikten sonra, ordusu ile Çarı terk etti ve İsveç Kralı XII. Karl'ın yanında yer aldı. Bu firarın siyasi sonuçları ve yorumu hem Rusya'nın hem de Ukrayna'nın ulusal tarihlerinde yankılanmıştır.

Rus Ortodoks Kilisesi 1708'de Mazepa'yı aforoz etti ve hala onu geri almayı reddetmektedir. 18. yüzyıldan itibaren Ukrayna'daki Rus karşıtı unsurlar aşağılayıcı bir şekilde Mazepintsy (Mazepistler) olarak anılıyordu.^[4][5] Mazepa'nın Ukrayna tarih yazımına yabancılaşması Sovyet döneminde de devam etti, ancak 1991 sonrası bağımsız Ukrayna'da, tartışmalı bir figür olmaya devam etmesine rağmen Mazepa'nın imajını iyileştirmek için güçlü adımlar atıldı.

Türkiye ve Ukrayna arasında 16 Ekim 2020 tarihinde imzalanan Askerî İşbirliği Anlaşması^[6] çerçevesinde Türkiye'nin Ukrayna Donanması için inşa ettiği iki Ada sınıfı korvetin ilkine Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı tarafından Hetman İvan Mazepa adı verildi.^[7]

Vikikaynak has the text of the 1911 Encyclopædia Britannica article Mazepa-Koledinsky, Ivan Stepanovich.

Wikimedia Commons'ta İvan Mazepa ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Ukrayna Ansiklopedisi'nde Oleksander Ohloblyn tarafından Mazepa 11 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Ivan Mazepa
• Ivan Mazepa Adı 11 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Ukraynaca)
• Ivan Mazepa'dan yatırım yapılan yapıdaki kiliselerin ve manastırların listesi 13 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Orest Subtelny,"Mazepa, Peter I and the Question of Treason," {https://www.jstor.org/stable/pdfplus/41035779.pdf?acceptTC=true}
• Re-Fighting the Northern War: The Celebration of the Battle of Poltava in Russia. Tatiana Tairova-Yakovleva, Professor, Department of History, St. Petersburg State University. Author: Joseph Dresen (Kennan Institute) 20 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Velychenko, S. Poltava Muharebesi ve Kazak-Ukrayna'nın Düşüşü, Sınır Bölgelerinde Rus ve İngiliz yönetim yöntemleri ışığında(1707–1914) 11 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. historians.in.ua. 5 Temmuz 2012.
• "İvan Mazepa." Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc.