Yuriy Nikolayevich Chen (ruscha: Юрий Николаевич Чен, 1943-yil 16-may, Toshkent viloyati, OʻzSSR – 2016-yil 6-mart, Obolensk qishlogʻi, Serpuxovskiy tumani, Moskva viloyati, Rossiya) – OʻzSSRda xizmat koʻrsatgan murabbiy, erkin kurash boʻyicha umumittifoq toifasidagi hakam[1]. Andijon shahri va Andijon viloyatida erkin kurashning asoschisi.
Tarjimai holi
Bolaligi va dengiz flotidagi xizmati
1943-yil 16-mayda Toshkent viloyatida repressiya qilingan koreys oilasida tugʻilgan. Ota Nikolay Vasilevich fermer, onasi Mariya Sergeyevna Kim tikuvchi boʻlib ishlagan.
Bolaligidan u faol va sportchi bola edi. Bolaligidan sportga qiziqqan. Maktab yillaridanoq boks va erkin kurash seksiyalariga qatnashgan. Kasb-hunar maktabi tinglovchilari tarkibida Qozogʻistonning qoʻriq yerlarida traktorchi boʻyicha amaliyot oʻtagan.
Shimoliy flotda harbiy xizmatni oʻtagan. Xizmatni bosh serjant unvoni bilan tugatgan. Xizmat davomida u erkin kurash bilan shugʻullanishni toʻxtatmagan – armiya musobaqalarida qatnashib, sovrinli oʻrinlarni qoʻlga kiritgan.
Murabbiy va hakam sifatidagi faoliyati
Xizmatdan soʻng uyiga qaytib, sport maktab-internatiga murabbiy boʻlib ishga kirdi va u yerda 15 yil ishladi. Sport maktabida ishlagan davrida 300 dan ortiq erkin kurashchilarni tarbiyalagan. 150 nafar shogirdi SSSR sport ustasi unvoniga sazovor boʻldi. 50 nafar shogirdi Oʻzbekiston SSRning koʻp karra chempioni boʻldi. Toʻrt nafar shogirdi oʻsmirlar oʻrtasida SSSR sovrindorlari boʻlgan.
1979-yilda Yuriy Nikolaevich Chen OʻzSSR Oliy Kengashi Prezidiumining Faxriy yorligʻi bilan taqdirlangan.
1980-yilda Andijon shahar Respublika sport qoʻmitasiga erkin kurash boʻyicha bosh murabbiy lavozimiga taklif qilindi. U bu lavozimda 12 yil ishladi. Murabbiylik faoliyati davomida sport hakamlari kengashiga taklif qilindi. U FILA federatsiyasining erkin kurash boʻyicha birinchi toifali hakamlikdan Butunittifoq toifasidagi hakamigacha boʻlgan barcha bosqichlarni bosib oʻtdi. Erkin kurash boʻyicha ikkita xalqaro turnirda hakamlar brigadasi tarkibida boʻlgan. SSSR va AQSh kurashchilari oʻrtasidagi oʻrtoqlik uchrashuvi gilamida bitta oʻyinni boshqargan. Dinamo sport jamiyatida Ichki ishlar vazirligi xodimlari bilan faol ishlagan. Andijon viloyati qoʻl jangi jamoasini boshqargan. SSSR xalqlari spartakiadasida murabbiy sifatida 10 marta qatnashgan.
Andijon shahridagi Yambol sport majmuasini boshqargan[2].
5 yil davomida Andijon shahridagi „Xalqlar doʻstligi“ sport majmuasi bosh direktori boʻlgan.
Rossiya Federatsiyasiga doimiy yashash joyiga koʻchib oʻtgach, Protvino shahridagi 2-sonli maktabda sambo kurashi boʻyicha murabbiy boʻlib ishlagan[3].
Vafoti
2016-yil 6-martda uzoq davom etgan kasallikdan soʻng vafot etdi.
Sportdagi doʻstlari va hamkasblari
Mixail Gavrilovich Bekmurzov (1930-yil 30-avgustda tugʻilgan, Kamunta qishlogʻi, Irafskiy tumani, Shimoliy Osetiya Alaniya) – SSSRda xizmat koʻrsatgan sport ustasi (1965) va erkin kurash boʻyicha SSSRda xizmat koʻrsatgan murabbiy (1984).
Mels Fyodorovich An (1949-yil, Toshkent viloyati, Piskent tumanida tugʻilgan) – sovet sambochisi, SSSR chempionatlari sovrindori, Yevropa chempioni, SSSR xalqaro sport ustasi. Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan murabbiy (1982). Oʻzbekiston dzyudo federatsiyasi vitse-prezidenti.
Miriman Dmitrievich Kim (1936-yil 7-yanvar – 2015-yil 20-aprel), Andijon, Oʻzbekiston) – boks, gandbol, chim ustida xokkey va ayollar futboli boʻyicha sovet va oʻzbek murabbiyi. U SSSRda ayollar chim ustidagi xokkeyning asoschilaridan biri edi. Uzoq vaqt davomida „Andijanka“ ayollar futbol jamoasida bosh murabbiylik qilgan. SSSRda xizmat koʻrsatgan murabbiy.
Feliks Fedorovich Pak (1954-yilda tugʻilgan) – sovet bokschisi, yengil vazn toifasi vakili. U 1970-yillarning boshlari – 1980-yillarning oʻrtalarida Butunittifoq miqyosida chiqish qilgan, SSSR chempioni, xalqaro turnirlar gʻolibi va sovrindori, Halledagi Yevropa chempionati va Belgraddagi jahon chempionati ishtirokchisi. SSSR xalqaro toifadagi sport ustasi (1975). Boks boʻyicha murabbiy va tadbirkor sifatida ham tanilgan.
Vladimir Andreyevich Voloshin – Vishniy Volochek shahrida samboning asoschisi[4].
Rubin Vladimir Semyonovich – 1975—1990-yillarda Andijon shahridagi sport maktab-internatida sport ishlari boʻyicha direktor oʻrinbosari.
Sayfulin Radik Xaydarovich – yengil atletika boʻyicha ikki karra Yevropa chempioni, SSSRda xizmat koʻrsatgan sport ustasi Svetlana Viktorovna Ulmasovaning birinchi murabbiyi.
Manbalar
Havolalar
