Dụ ngôn Lazarus và phú ông

Thánh Lazarus
Lazarus và Phú ông, tranh minh họa thuộc Sách Phúc âm Vàng Echternach, thế kỷ 11 Ô trên cùng: Ông Lazarus nằm trước cổng nhà phú ông Ô giữa: Hai thiên thần đem linh hồn ông Lazarus lên Thiên đàng; ông Lazarus nằm trong lòng ông Abraham Ô dưới cùng: Linh hồn phú ông bị Satan đem xuống Hỏa ngục; phú ông chịu cực hình dưới Hỏa ngục
Tôn kính	Giáo hội Công giáo
Lễ kính	21 tháng 6
Quan thầy của	Người nghèo, bệnh nhân phong cùi, Dòng Thánh Lazarus

Lazarus và Phú ông là một dụ ngôn của Chúa Giêsu được ghi lại trong chương 16 của sách Phúc Âm Luca (Lc 16:19–31). Trong khi nói chuyện với các tông đồ và một vài người Pharisêu, Chúa Giêsu đã kể về một phú ông vô danh và một người ăn mày tên là Lazarus. Sau khi cả hai người qua đời, linh hồn phú ông bị mang xuống Hỏa ngục và ở đó, ông cầu xin tổ phụ Abraham đang ngự trên Thiên đàng sai ông Lazarus xuống thế gian để cảnh báo gia đình mình khỏi phải chịu cực hình dưới Hỏa ngục. Tổ phụ Abraham trả lời phú ông rằng: "Môsê và các Ngôn Sứ mà họ còn chẳng chịu nghe, thì người chết có sống lại, họ cũng chẳng chịu tin".

Dụ ngôn này, bên cạnh các dụ ngôn về Mười trinh nữ, Đứa con hoang đàng và Người Samari nhân lành, là chủ đề được yêu thích của nhiều họa sĩ và nhà thần học, có thể là bởi vì dụ ngôn này phác họa cách sống động về sự sống đời sau từng được ghi lại trong Tân Ước.

Dụ ngôn này minh họa chủ đề chung trong một số dụ ngôn của Chúa Giê-xu: cách đối xử với những người bần cùng trong xã hội là thước đo chính xác lòng sùng tín. Phú ông thỏa mãn những đức hạnh của thế gian và tuân giữ luật pháp của loài người, song những điều này không thể bù đắp cho thái độ vô cảm đối với những người bần cùng trong xã hội. Nhiều lần Chúa Giê-xu dạy rằng Vương quốc của Thiên Chúa là của linh hồn không phải của luật pháp, trái với sự hiểu biết của người Pharisee về Đấng Messiah.

Điều khiến dụ ngôn này càng sắc nét hơn là sự kiện tác giả Phúc âm Lu-ca cũng là người viết sách Công vụ các Sứ đồ, ký thuật những sự kiện xảy ra sau khi Chúa Giê-xu phục sinh. Lúc ấy, có những người không chỉ muốn có lời của Moses và các nhà tiên tri, mà còn muốn nghe lời chứng của người chết sống lại. Đối với các tín hữu Cơ Đốc thời kỳ tiên khởi, dụ ngôn này giải đáp những thắc mắc của họ tại sao Chúa Giê-xu, sau khi sống lại, đã không giảng dạy và đưa ra những lời cảnh báo cho người còn sống.

Một nét riêng của dụ ngôn này là, không giống các dụ ngôn khác, trong đó Chúa Giê-xu chỉ nhắc đến những nhân vật trong dụ ngôn như là "có một người", hoặc "một người gieo giống"..., ở đây nhân vật được nhắc đến bằng một cái tên. Do đó, có quan điểm được một số người chấp nhận, cho rằng đây không chỉ là một dụ ngôn, nhưng là một câu chuyện liên quan đến một người hành khất tên Lazarus và một phú ông.

Quan điểm Cơ Đốc luận giải rằng câu chuyện là một sự hé lộ một số chi tiết về đời sau. Hầu hết tín hữu Cơ Đốc tin vào sự phán xét đặc biệt và nhận thấy câu chuyện phù hợp với niềm tin ấy. Theo cách giải thích của họ, Lazarus được rước lên thiên đàng, còn phú ông bị đày xuống âm phủ.

Theo quan điểm thế tục, câu chuyện thể hiện niềm tin của người Do Thái vào thế kỷ thứ nhất, theo đó Sheol ("Hades" trong Hi văn) là nơi đến của tất cả người chết. Ở đây, có một số người được yên nghỉ trong khi những người khác phải chịu đau đớn cho đến Ngày Phán xét. Trong câu chuyện này, cả Lazarus và người giàu đều đến Sheol, ở đó người chết được chia ra theo tư cách đạo đức của họ. Lazarus đến nơi an ủi với sự hiện diện của Abraham, trong khi phú ông chịu đọa đày trong lửa.^[1]

• Thiên đàng
• Hỏa ngục

Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Dụ ngôn Lazarus và phú ông.

• An In-Depth Look at the Rich Man and Lazarus from a Universalist Perspective J.F. Witherell, 1843.
• Studies in the Gospels 39. The Rich Man and Lazarus (Luke 16:19-31) Lưu trữ 2010-06-07 tại Wayback Machine H.A. Whittaker, 1987.