Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

Nguyễn Cảnh Chân

Nguyễn Cảnh Chân (chữ Hán: 阮景真; 1355 - 1409) là danh tướng chống quân Minh thời Hậu Trần trong lịch sử Việt Nam. Ông có nguồn gốc từ Đông Triều, Quảng Ninh trước khi về lập Tổ quán tại làng Ngọc Sơn, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An.

Nguyễn Cảnh Chân
阮景真
Quân Sư Nhà Hậu Trần
Tiền nhiệmchức vụ thành lập
Kế nhiệmNguyễn Cảnh Dị
Thông tin chung
Sinh1355
Thanh Chương, Nghệ An
Mất1409
Bắc Kinh Đại Việt
hoàng tộcHọ Nguyễn

Cuộc đời và sự nghiệp

Dưới Triều Vua Trần Phế Đế (1377-1388)

Năm Giáp Tý (1384) Nguyễn Cảnh Chân đậu Tiến sỹ, khoa thi Thái học sinh dưới triều Vua Trần Phế Đế – Hiệu Xương Phù thứ 8 (Giản Hoàng). Năm Ất Sửu (1385) Nguyễn Cảnh Chân được tiến cử làm quan trong "Mật viện triều đình" nhà Trần – Thăng Long – Đại Việt.

Năm Kỷ Tỵ (1398) dưới triều vua Trần Phế Đế Nguyễn Cảnh Chân được phong hàm Đại tướng chức "Tham mưu quân sự thuộc Thiềm Mật viện triều đình" cùng năm đó ông được phái cử làm An phủ sứ Hoá Châu (Hoan Châu) đến Bình Trị Thiên). Lúc đó chính quyền nhà Trần đã trong tay Hồ Quý Ly.

Dưới Triều nhà Hồ (1400-1407)

Năm 1400, Hồ Quý Ly cướp ngôi nhà Trần lập ra nhà Hồ. Không lâu sau, Quý Ly nhường ngôi cho con là Hồ Hán Thương, lên làm Thái Thượng hoàng.

Năm 1402, để củng cố phía Nam, Hồ Quý Ly cho lập ra 4 châu mới chiếm của Chiêm Thành: Thăng-Hoa-Tư-Nghĩa và đặt tên Lộ Thăng Hoa để thống nhất cả bốn châu, cử Nguyễn Cảnh Chân làm An phủ sứ Lộ Thăng Hoa. Theo sử sách, hai họ nhà Nguyễn và Đặng có thân nhau từ trước nên từ đó Nguyễn Cảnh Chân và Đặng Tất càng thân thiết và có uy tín lớn trong vùng.

Năm 1406, Trần Thiêm Bình mạo xưng là con cháu nhà Trần, sang tố cáo với nhà Minh việc nhà Hồ đoạt ngôi nhà Trần. Minh Thành Tổ (Chu Đệ) sai quân đưa Trần Thiêm Bình về nước. Hồ Hán Thương sai Nguyễn Cảnh Chân dâng tờ biểu "tạ tội" với nhà Minh và xin đón Thiêm Bình về tôn lên làm chúa. Vua nhà Minh sai hành nhân là Niếp Thông đem tờ sắc sang dụ Hán Thương rằng: "Nếu quả đón Thiêm Bình về tôn làm chúa, thì sẽ ban cho Khanh tước thượng công và phong cho một quận lớn". Hồ Hán Thương lại sai ông theo Niếp Thông sang báo cáo về việc đón Thiêm Bình.

Tuy nhiên, tháng 4 năm 1406, khi quân Minh đưa Thiêm Bình trở về, Hồ Hán Thương sai quân đón đánh, bắt được Thiêm Bình mang về chém chết.

Cuối năm 1406, nhà Minh khởi đại quân sang xâm lược. Cha con Hồ Quý Ly nhanh chóng thất bại và bị bắt mang về Trung Quốc.

Tham mưu cho Giản Định Đế (1407-1409)

Tháng 11 năm 1407, tôn thất nhà Trần là Trần Ngỗi xưng đế ở Mô Độ (Ninh Bình), tức là Giản Định Đế, lập ra nhà Hậu Trần, khởi binh chống quân Minh. Quân Hậu Trần mới họp, bị quân Minh đánh bại phải chạy vào Nghệ An.

Nguyễn Cảnh Chân cùng Đặng Tất và một số tướng thuộc lực lượng của Trần Nguyệt Hồ, người vừa bị quân Minh đánh bại ở Đông Triều cũng mang quân đến họp. Thế quân Hậu Trần mạnh lên. Giản Định Đế phong Đặng Tất làm quốc công, Nguyễn Cảnh Chân làm Đồng Tri khu mật tham mưu quân sự.

Từ đó, Đặng Tất thường làm tướng đánh trận ở ngoài còn Nguyễn Cảnh Chân đóng vai trò tham mưu cho vua Giản Định Đế.

Đầu năm 1408, Giản Định Đế điều quân đánh Nghệ An và Diễn Châu, tiêu diệt lực lượng của hai quý tộc nhà Trần cũ là Trần Thúc Dao và Trần Nhật Chiêu theo hàng quân Minh trấn giữ. Trương Phụ mang quân vào đánh Diễn châu. Quân Hậu Trần ít không chống nổi, rút vào Hoá châu.

Coi như đã dẹp xong Giao Chỉ, Phụ rút về Đông Quan (Hà Nội) rồi mang đại quân về nước.

Tháng 5 năm 1408, Giản Định Đế từ Hoá châu ra đánh chiếm lại Nghệ An, sau đó đánh chiếm Tân Bình do Phạm Thế Căng, viên tướng người Việt theo quân Minh. Quân Hậu Trần làm chủ từ Nghệ An tới Thuận Hoá.

Giản Định Đế tiến quân ra bắc. Đặng Tất huy động quân 5 lộ từ Thanh Hoá đến Thuận Hoá, tiến ra Trường Yên (Nam Định), chia đường đánh đồn Bình Than, cửa Hàm Tử, chặn đường qua lại ở Tam Giang và đánh phá ngoại vi Đông Quan.

Minh Thành Tổ sai Mộc Thạnh, Lưu Tuấn mang 4 vạn quân sang tiếp viện. Thạnh họp với Lữ Nghị ở Đông Quan, tập trung ở bến Bô Cô (Nam Định). Ngày 30 tháng 12 năm 1408, quân Hậu Trần đánh bại quân Minh một trận oanh liệt, giết chết thượng thư bộ binh Lưu Tuấn, đô đốc Lữ Nghị, tham chính ty bố Giao Chỉ là Lưu Dục, đô chỉ huy sứ Liễu Tông và 10 vạn quân Minh. Mộc Thạnh dẫn tàn quân chạy vào thành Cổ Lộng.

Giản Định Đế muốn thừa cơ đánh ngay vào lấy Đông Quan, nhưng Đặng Tất và Nguyễn Cảnh Chân đều có chủ trương đánh xong số quân địch còn sót lại rồi mới tiến. Vua tôi bàn mãi chưa quyết định được, viện binh quân Minh ở Đông Quan đã tiếp ứng cho Mộc Thạnh chạy về cố thủ Đông Quan. Đặng Tất chia quân vây các thành và gửi hịch đi các lộ kêu gọi hưởng ứng đánh quân Minh.

Do bất đồng về sách lược, vua Giản Định không bằng lòng với ông và Đặng Tất.

Công thần bị hại

Tháng 3 năm 1409 vua Giản Định đóng ở Hoàng Giang, nội nhân là Nguyễn Quỹ cùng học sinh Nguyễn Mộng Trang mật tâu rằng:

"Tham mưu Nguyễn Cảnh Chân và Quốc công Đặng Tất chuyên quyền bổ dụng người này và cách chức người khác, nếu liệu không tính sớm sau này khó lòng kiềm chế được".

Nghe theo lời gièm pha, vua Giản Định sợ uy tín của hai người quá cao, lại nghi ngờ hai tướng "có ý khác" vì hai người từng làm quan nhà Hồ nên sai triệu hai tướng đến rồi sai võ sĩ bóp cổ giết chết Đặng Tất. Nguyễn Cảnh Chân chạy lên bờ cũng bị đuổi theo chém chết.

Hai người con hai ông là Đặng DungNguyễn Cảnh Dị bất bình vì cha bị giết oan, bỏ đi lập Trần Quý Khoáng làm vua, tức là Trần Trùng Quang Đế. Quân Hậu Trần mất đi hai tướng giỏi, thế lực dần dần suy yếu và cuối cùng bị quân Minh đánh bại hoàn toàn năm 1413.

Tưởng Nhớ:

  • Năm Mậu Thân (Thuận Thiên thứ nhất 1428), sau khi đánh xong quân Minh, Vua Lê Thái Tổ (tức Lê Lợi) đã ban chiếu truy phong cho hai Danh thần AHDT Đặng Tất & Nguyễn Cảnh Chân biển vàng tám chữ "Tiết liệt cương trung – Trung thần hiếu tử". Truy phong Nguyễn Cảnh Chân chức "Tổng Tham mưu quân sự", Đặng Tất chức "Đại quốc công". Thái Bảo Nguyễn Cảnh Dị chức "Thụy Quốc Công", còn Đặng Dung chức "Đồng bình Chương sự" nhằm ghi nhớ công lao to lớn của các ông.
  • Vua Lê Thánh Tông (1442-1497) ban chiếu truy tặng Đặng Tất & Nguyễn Cảnh Chân "Quốc sỹ vô song, song quốc sỹ - Anh hùng bất nhị, nhị anh hùng".
  • Vua Tự Đức triều Nguyễn (1829-1883) vịnh câu thơ trên, đồng thời truy tặng Nguyễn Cảnh Chân & Đặng Tất bài thơ: "Dòng Trần chưa dứt một dây, Triệu Cơ còn rắp ra tay đồ hồi. Lại phù Giản Định lên ngôi, Cảnh Chân, Đặng Tất vua tôi hiệp tình. Mở cờ đánh với quân Minh, Phá đồn Cổ Lộng, đốt thành Bô Cô. Ví hay nhân thế tràng khu, May ra khôi phục cơ đồ cũng nên. Trùng hưng cơ tự chưa bền, Bỗng không đem kẻ tướng hiền giết đi. Cho nên hào kiệt bạn li, Cánh vây không có, còn gì mà mong".
  • Đồng thời truy tặng Nguyễn Cảnh Dị & Đặng Dung bài thơ:

"Là bề tôi trung nghĩa triều Trần,

Thù cha chưa trả nợ nước còn.

Sách lược công danh chưa vẹn tròn,

Tấm lòng trung nghĩa vầng dương mộc,

Hỡi lũ giặc kia nhớ lời nguyền".

***

"Quân Minh chiếm giữ Bắc Kỳ,

Vua Trần lánh ở Nam thùy một nơi.

Đặng Dung, Cảnh Dị mấy người,

Thế cùng dù có tướng tài cũng thua".

  • Dòng họ của ông có nhiều người nổi tiếng xứng đáng với lời vịnh "Cao tiền tổ khảo dị lai, Thập bát Quận công tam Tể tướng - Đi Lý Trần Lê dị hậu, Bách dư tiến sỹ thất khôi nguyên".
  1. Nguyễn Cảnh Chân tôn Trần Ngỗi (tức Giản Định Đế) lên ngôi Vua.
  2. Nguyễn Cảnh Dị tôn Trần Quý Khoáng (tức Trần Trùng Quang) lên ngôi Vua.
  3. Nguyễn Cảnh Hoan có công lao to phù Lê, phù Trịnh về sau được các triều đình truy phong "Đại vương - Tấn Quốc Công" Tể tướng.

Hậu duệ

Con cháu của ông về sau có lắm người danh tiếng được các vua chúa thời Hậu Lê tin cẩn[cần dẫn nguồn]:

Dòng họ của ông là một dòng họ nổi tiếng ở Nghệ An có một người được phong Quốc công, 18 người được phong Quận công, 76 người được phong tước hầu.

Xem thêm

Chú thích

Tham khảo

Read other articles:

يفتقر محتوى هذه المقالة إلى الاستشهاد بمصادر. فضلاً، ساهم في تطوير هذه المقالة من خلال إضافة مصادر موثوق بها. أي معلومات غير موثقة يمكن التشكيك بها وإزالتها. (نوفمبر 2019) كأس الاتحاد الإنجليزي 1929–30 تفاصيل الموسم كأس الاتحاد الإنجليزي  النسخة 55  البلد المملكة المتحدة 

 

العلاقات المصرية الإسرائيلية   إسرائيل   مصر تعديل مصدري - تعديل   هذه المقالة غير مكتملة، وينقصه خلفية عن الحركة الصهيونية في مصر، هجرة يهود من مصر إلى إسرائيل، واستيراد مصر للغاز الإسرائيلي، تفاصيل الحروب وتحسن العلاقات وتوترها عبر فترات الحكم المختلفة. فضل�...

 

Cet article est une ébauche concernant une localité ukrainienne. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants. HostomelNom officiel (uk) ГостомельNom local (uk) ГостомельGéographiePays  UkraineOblast oblast de KievRaïon Raïon de BoutchaHromada Hostomel settlement hromada (en)Superficie 6,4 km2Altitude 109 mCoordonnées 50° 35′ 21″ N, 30° 15′ ...

この記事は検証可能な参考文献や出典が全く示されていないか、不十分です。出典を追加して記事の信頼性向上にご協力ください。(このテンプレートの使い方)出典検索?: 沖縄県道46号線 – ニュース · 書籍 · スカラー · CiNii · J-STAGE · NDL · dlib.jp · ジャパンサーチ · TWL(2014年3月) 一般県道 沖縄県道46号線 起点 那覇市安里 ...

 

43°44′05″N 7°25′17″E / 43.73465°N 7.42133333°E / 43.73465; 7.42133333 جائزة موناكو الكبرى 1997 (بالفرنسية: LV Grand Prix de Monaco)‏  السباق 5 من أصل 17 في بطولة العالم لسباقات الفورمولا واحد موسم 1997 السلسلة بطولة العالم لسباقات فورمولا 1 موسم 1997  البلد موناكو  التاريخ 11 مايو 1997 مكان التنظ�...

 

NGC 5410   الكوكبة السلوقيان[1]  رمز الفهرس NGC 5410 (الفهرس العام الجديد)IRAS 13588+4113 (IRAS)PGC 49893 (فهرس المجرات الرئيسية)UGC 8931 (فهرس أوبسالا العام)IRAS F13588+4113 (IRAS)2MASX J14005456+4059181 (Two Micron All Sky Survey, Extended source catalogue)KPG 406a (Catalogue of isolated pairs of galaxies in the northern hemisphere)MCG+07-29-034 (فهرس المجرات الموروفولوجي)KP...

2013 Canadian filmThe MeteorFilm posterFrenchLe Météore Directed byFrançois DelisleWritten byFrançois DelisleProduced byFrançois DelisleStarringFrançois DelisleNoémie Godin-VigneauCinematographyFrançois DelisleEdited byFrançois DelisleMusic byFrançois DelisleSuzie LeblancProductioncompanyFilms 53/12Distributed byFunfilmRelease date January 19, 2013 (2013-01-19) (Sundance) Running time85 minutesCountryCanadaLanguageFrench The Meteor (French: Le Météore) is a Cana...

 

Period of Sasanian suzerainty over Iberia Sasanian Iberia255/6–299a363–580b580–627cMap of the Caucasus in 387–591StatusProvince of the Sasanian EmpireCapitalArmaziMtskhetaTbilisiCommon languages Georgian (native language) Middle Persian (royal administration and court) Parthian Greek and Syriac (religious) GovernmentFully subordinate monarchy (up to 580), governorateHistorical eraAntiquity• Established 255/6• Roman conquest 299• Sasanian reconquest under Shap...

 

2021 financial markets event Graphs are unavailable due to technical issues. There is more info on Phabricator and on MediaWiki wiki. Graphs are unavailable due to technical issues. There is more info on Phabricator and on MediaWiki wiki.Closing price and trade volume of GameStop Corp. (GME) from January 4, 2021, to February 5, 2021[1] In January 2021, a short squeeze of the stock of the American video game retailer GameStop (NYSE: GME) and other securities took place, causing ma...

Criminal gangs from 1920's Sydney This article is about razor gangs in Australia. For razor gangs in England, see Brighton razor gangs. For razor gangs in Scotland, see Glasgow razor gangs. Razor Gang areas of Sydney, 1927 Razor gangs were criminal gangs who dominated the Sydney crime scene in the 1920s. After the passage of the Pistol Licensing Act 1927, the Parliament of New South Wales imposed severe penalties for carrying concealed firearms and handguns. In response, Sydney gangland figur...

 

In the Mysore Dasara Festival Mysore Dasara procession Golden Howdah atop the leading elephant during Dasara Elephants are an integral part of the Mysore Dasara Festival. The elephants form the core of the Mysore Dasara procession on the Vijayadashami day. The lead elephant carries the Golden Howdah (Chinnada Ambari) with the Goddess Chamundeshwari in it. The Golden Howdah weighs 750 Kilograms in weight and is purely made of gold. Arrival The Elephants start arriving to Mysore city in groups....

 

Serbian basketball player and executive Žarko ČabarkapaČabarkapa with Fenerbahçe in 2021Fenerbahçe BekoPositionPlayer personnel directorPersonal informationBorn (1981-05-21) May 21, 1981 (age 42)Zrenjanin, SR Serbia, SFR YugoslaviaNationalityMontenegrin / SerbianListed height6 ft 11 in (2.11 m)Listed weight235 lb (107 kg)Career informationNBA draft2003: 1st round, 17th overall pickSelected by the Phoenix SunsPlaying career1997–2009PositionPower forwardNumb...

Eiger Cara norte nevada (2011)Localización geográficaContinente EuropaCordillera Jungfrau-Fiescherhorn GroupCoordenadas 46°34′39″N 8°00′19″E / 46.577607529, 8.005286822Localización administrativaPaís SuizaDivisión BernaCaracterísticas generalesAltitud 3967 metrosProminencia 362 metrosAislamiento 2,21 kilómetrosTipo de rocas calizaMontañismo1.ª ascensión 11 de agosto de 1858, Ch. Almer, P. Bohren y Ch. BarringtonRuta pared oeste (vía clásica)Mapa de locali...

 

Holsworthy BarracksPart of Holsworthy military reserveHolsworthy, Sydney, New South Wales in AustraliaAerial view of the barracks' helicopter facilitiesUNTAG farewell parade at Holsworthy Barracks for the 1 Australian Service Contingent (1ASC), 1989.Holsworthy BarracksLocation in Greater SydneyCoordinates33°59′42″S 150°57′06″E / 33.99500°S 150.95167°E / -33.99500; 150.95167TypeBarracksArea22,000 ha (54,000 acres) – (Holsworthy mili...

 

Japanese singer, songwriter, and actress Ayumi Hamasaki浜崎あゆみHamasaki in London (2010)BornAyumi Hamasaki (濱﨑 歩) (1978-10-02) October 2, 1978 (age 45)Fukuoka, Fukuoka Prefecture, JapanOther namesAyuCreaOccupationsSingersongwriterrecord produceractressmodelspokespersonentrepreneurSpouses Manuel Schwarz ​ ​(m. 2011; div. 2012)​ Tyson Bodkin ​ ​(m. 2014; div. 2016)​ Children2Mu...

One of the 234 State Legislative Assembly Constituencies in Tamil Nadu, in India For other places with the same name, see Musiri (disambiguation). MusiriConstituency for the Tamil Nadu Legislative AssemblyConstituency detailsCountryIndiaRegionSouth IndiaStateTamil NaduDistrictTiruchirappalliLS constituencyPerambalurEstablished1952Total electors2,32,800[1]ReservationNoneMember of Legislative Assembly16th Tamil Nadu Legislative AssemblyIncumbent N. Thiyagarajan Party  DMKElect...

 

Italian politician (1926–1980) Vittorio BacheletVice president of the CSMIn office21 December 1976 – 12 February 1980 Personal detailsBorn(1926-02-20)20 February 1926Rome, ItalyDied12 February 1980(1980-02-12) (aged 53)Rome, ItalyCause of deathMurder by shootingPolitical partyChristian DemocracyOccupationAcademic, politician Vittorio Bachelet (Italian pronunciation: [vitˈtɔːrjo baʃʃeˈlɛ]; 20 February 1926 – 12 February 1980) was an Italian academic...

 

Newspaper covering Teesside, Northern England This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: TeessideLive – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (August 2011) (Learn how and when to remove this template message) TeessideLiveTypeDaily regional newspaperFormatCompact/TabloidOwner(s)Reach plcEditorNeil ...

Sports arena in Cairns, Australia Cairns Pop-Up ArenaThe SnagpitThe exterior of the Cairns Pop-Up Arena as viewed from Fearnley Street (January 2021)LocationCnr Spence & Fearnley Street, Cairns, Queensland, 4870Coordinates16°55′56″S 145°46′7″E / 16.93222°S 145.76861°E / -16.93222; 145.76861OwnerQueensland GovernmentCapacity2,000Record attendance1,945 – 28 March 2021 Cairns Taipans vs Adelaide 36ers (NBL)ConstructionBroke ground2020Opened2020Close...

 

Canadian actor Devon SawaSawa in 2019BornDevon Edward Sawa (1978-09-07) September 7, 1978 (age 45)Vancouver, British Columbia, CanadaOccupationActorYears active1989–presentNotable work Little Giants Casper Now and Then Wild America Idle Hands Final Destination Chucky Spouse Dawni Sahanovitch ​(m. 2013)​Children2 Devon Edward Sawa (born September 7, 1978) is a Canadian actor. Sawa began acting when he was a teenager and appeared in several films in the ...

 
Kembali kehalaman sebelumnya