Nhà thám hiểm (tiếng Anh: Explorer) là những người đi sâu vào những nơi nguy hiểm hoặc chưa được biết đến với mục đích thám hiểm và khám phá những điều mới mẻ. Những nhà thám hiểm thường là những người đầu tiên từ một quốc gia hoặc nền văn minh đến một địa điểm. Khái niệm nhà thám hiểm cũng liên quan đến các mạo hiểm giả, lữ khách hoặc hoa tiêu, phi hành gia, v.v.
Mục đích của chuyến thám hiểm khác nhau tùy theo từng người và có thể bao gồm các yếu tố quân sự, thương mại, học thuật, du lịch, tôn giáo và các yếu tố khác. Ví dụ, các cuộc thám hiểm do tướng Hannibal của người Carthage và vua Ba Tư Achaemenid Darius thực hiện có thể được gọi là các cuộc thám hiểm, vì vậy theo nghĩa rộng họ là những nhà thám hiểm. Ngoài ra, những người Viking, những người hoạt động như một tổ chức như Erik the Red, cũng là những nhà thám hiểm và nhà thám hiểm cá nhân.
Những nhà thám hiểm nổi tiếng
Trương Thanh (195 TCN - 114 TCN) được vua Vũ Đế nhà Hán ra lệnh dẫn thần dân của mình đến Tây Vực để tìm tộc Dayue và hợp lực tấn công Hung Nô.
Faxian (khoảng 337-422) tới Sinhala (Sri Lanka ngày nay)
Nhà thám hiểm (explorer) và mạo hiểm giả (adventurer) đều là những người lên đường phiêu lưu, khám phá nhưng mục đích của họ lại khác nhau. Trong khi các nhà thám hiểm là những người đi phiêu lưu với mục đích tìm tòi, khai phá các vùng đất mới thì mạo hiểm giả lại là người đi phiêu lưu với sự táo bạo với mục đích tìm kiếm niềm vui, của cải, danh vọng, vinh quang, quyền lực, hoặc thậm chí không mang lại lợi ích gì.
Mạo hiểm giả trong tiểu thuyết văn học
Trong tiểu thuyết, các mạo hiểm giả thường bắt nguồn từ kị sĩ lang thang trong truyện lãng mạn thời trung cổ. Giống như các kị sĩ, các mạo hiểm giả trải qua nhiều cuộc gặp gỡ khác nhau, thường liên quan đến sự giàu có, lãng mạn hoặc chiến đấu. Không giống như kị sĩ, mạo hiểm giả là một nhân vật đích thực, thường thuộc tầng lớp thấp hơn hoặc thậm chí nghèo khó, người buộc phải đối mặt với số phận của mình, thông qua sự lừa dối. Tiểu thuyết mạo hiểm có nguồn gốc từ Tây Ban Nha vào giữa thế kỷ 16. Ảnh hưởng của những cuốn tiểu thuyết như "Lazarillo de Tormes"[1] lan rộng khắp châu Âu. Trong suốt thế kỷ 18, có rất nhiều tiểu thuyết về những nhân vật chính dũng cảm, vô đạo đức, thích phiêu lưu mà hành trình đi đến sự giàu có và hạnh phúc đôi khi không đi kèm với sự thay đổi trong quan điểm đạo đức.
Mạo hiểm giả trong trò chơi nhập vai
Trong trò chơi nhập vai RPG, người chơi thường vào vai những nhân vật là mạo hiểm giả chuyên nghiệp, kiếm được sự giàu có và danh tiếng thông qua các cuộc phiêu lưu, thám hiểm. Như thực hiện các nhiệm vụ nguy hiểm, khám phá tàn tích và tiêu diệt quái vật. Motif này nghĩa là các mạo hiểm giả chính là nhân vật của người chơi. Tuy nhiên, các nhóm mạo hiểm giả NPC cũng có thể tồn tại và có nhiều cuộc gặp gỡ thú vị với người chơi.
Hiệp hội Mạo hiểm giả đứng ra làm trung gian cho nhiều nhiệm vụ khác nhau, như: