Persepolis (tiếng Ba Tư cổ: 𐎱 𐎠 𐎼 𐎿 Pārsa, tiếng Ba Tư hiện đại: تخت جمشید / پارسه, Takht-e Jamshid hoặc Chehel Minar,[2] UniPers: Taxte Jamšid) là kinh đô nghi lễ của Đế quốc Achaemenes (khoảng năm 550-330 TCN). Nó nằm cách khoảng 60 km về phía đông bắc của thành phố hiện đại Shiraz, thuộc tỉnh Fars, Iran. Phần còn lại lâu đời nhất của Persepolis có từ năm 515 TCN. Thành phố này thể hiện phong cách kiến trúc Achaemenes và đã được UNESCO công nhận là Di sản thế giới từ năm 1979.[3]
Tên
Từ tiếng Anh Persepolis có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp cổ: Περσέπολις, chuyển tự Persepolis, một từ ghép của Pérsēs (Πέρσης) và pólis (πόλις) có nghĩa là "Thành phố Ba Tư" hay "Thành phố của người Ba Tư". Tới Ba Tư cổ đại, thành phố được mệnh danh là Pārsa (tiếng Ba Tư cổ: 𐎱𐎠𐎼𐎿), cũng là một từ để chỉ vùng của người Ba Tư.[4][5]
Một dòng chữ còn lại từ năm 311 sau CN của hoàng từ SasanidShapur Sakanshah, con trai của vua Hormizd II, gọi địa điểm này là Sad-stūn có nghĩa là "Trăm cột".[6] Bởi vì Ba Tư Trung Cổ địa điểm được cho là tượng trưng của Jamshid,[7] một vị vua từ thần thoại Ba Tư nên khu vực này được biết đến với tên gọi "Takht-e Jamshid" (tiếng Ba Tư: تخت جمشید, Taxt e Jamšīd; [ˌtæxtedʒæmˈʃiːd]), nghĩa đen là "Ngai vàng của Jamshid". Một tên khác đặt cho địa điểm này thời Trung Cổ là Čehel Menār, có nghĩa là "Bốn mươi tháp giáo đường".[6]
Địa lý
Persepolis nằm gần con sông nhỏ Pulvar, chảy vào sông Kur. Khu vực bao gồm một thềm đắp cao rộng 125.000 mét vuông, với một phần là đắp nhân tạo, một phần là cắt ra từ một ngọn núi với phần phía đông dựa vào dãy núi Rahmat. Ba mặt còn lại được hình thành bằng cách giữ lại các bức tường chắn đất với chiều cao khác nhau, dốc xuống đất. Độ cao tăng từ 5–13 mét (16–43 foot) ở phía tây với một cầu thang đôi. Từ đó, nó có độ dốc nhẹ lên đỉnh. Để tạo ra một thềm cao bằng phẳng, những phần trũng được lấp đầy bằng đất và đá lớn, được liên kết với nhau bằng đoạn kim loại.
^“Persepolis”. Bản gốc lưu trữ ngày 2 tháng 7 năm 2006. Truy cập ngày 8 tháng 5 năm 2010.
^UNESCO World Heritage Centre (2006). “Pasargadae”. Truy cập ngày 26 tháng 12 năm 2010.
^Bailey, H.W. (1996) "Khotanese Saka Literature", in Ehsan Yarshater (ed), The Cambridge History of Iran, Vol III: The Seleucid, Parthian, and Sasanian Periods, Part 2 (reprint edition), Cambridge: Cambridge University Press, p. 1230.
Persepolis Fortification Archive Project (This site provides information on the Persepolis Fortification Archive project based at the Oriental Institute of the University of Chicago)
Farzin Rezaeian, and Hossein Hazarati, Persepolis Recreated, a video documentary made in 2004: Part I (8 min 38 sec), Part II (9 min 52 sec), Part III (8 min 52 sec), Part IV (10 min 29 sec), Part V (3 min 22 sec).
.JPG)
