Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

Trần Tấn

Nhà thờ Trần Tấn tại xã Thanh Chi - huyện Thanh Chương - tỉnh Nghệ An

Trần Tấn (陳瑨,[1] ? - 1874) người thôn Trường Niên, xã Thanh Chi, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An. Là một thủ lĩnh của phong trào Văn Thân chống Pháp dưới thời Nguyễn.

Bia đá trước cửa nhà thờ Trần Tấn

Gia thế

Ông còn có tên gọi khác là Trần Bá Tấn, là người thuộc dòng họ Trần Đức. Ông thi đỗ Tú tài từ sớm, nhưng mấy khoa sau không đỗ cử nhân, về quê dạy học.

Ông là một trong những sĩ phu yêu nước kiên quyết chủ trương chống Pháp xâm lược và rất bất bình trước chính sách cắt đất cầu hòa, rồi đầu hàng của triều đình Huế.

Kêu gọi đánh Pháp

Năm 1866, khi đang làm Bang biện ở Thanh Chương, ông tích cực ngăn chặn những hoạt động của những gián điệp đội lốt thầy tu xâm nhập trong nhân dân, điều tra tình hình phục vụ cho việc xâm lược của thực dân Pháp.

Năm 1873, thực dân Pháp chiếm đóng Hà nội và các tỉnh phía Bắc, ông đã cùng Đặng Như Mai, học trò của ông, và một số sỹ phu yêu nước khác đòi Tổng đốc Nghệ Tĩnh họp hội nghị bàn việc đánh Tây. Trong hội nghị ông cùng với Đặng Như Mai được mọi người nhất trí cử ra đứng đầu công việc chuẩn bị và tổ chức lực lượng chống Pháp. Vừa lúc đó triều đình Huế ký Hiệp ước 1874, nhượng bộ thực dân Pháp nhiều điều khoản nặng nề.

Thủ lĩnh phong trào

Năm 1874, Trần Tấn cùng với con trai là Trần Hữu Hướng và các nghĩa sĩ tổ chức lễ tế cờ tại rú Đài, Chi Nê thực hiện cuộc khởi nghĩa chống lại thực dân Pháp và triều đình Huế, còn được biết đến là cuộc khởi nghĩa năm Giáp Tuất.

Hưởng ứng lời hịch "Bình Tây sát Tả" của cuộc khởi nghĩa, nhân dân và sĩ phu Nghệ Tĩnh đã rầm rộ nổi lên chống thực dân Pháp và triều đình Huế nhu nhược đầu hàng. Nghĩa quân đã chiếm được tỉnh lị Hà Tĩnh và làm chủ được hầu hết các vùng của Nghệ Tĩnh, trừ thành Nghệ An.

Trên đà thắng lợi, Trần Tấn và Đặng Như Mai chủ trương phát triển sang các tỉnh lân cận, nhưng quân triều đình bám sát tấn công từ nhiều phía, lại thêm khẩu hiệu "sát Tả", không đoàn kết được nhân dân Lương Giáo, bị kẻ địch ra sức lợi dụng, gây chia rẽ và phá hoại, cuối cùng thế lực của nghĩa quân yếu dần.

Tháng 3-1874, Trần Tấn và Đặng Như Mai phải rút về vùng núi phía tây Nghệ Tĩnh tiếp tục kháng chiến cùng với các thủ lĩnh khác như Trần Quang Cán, Nguyễn Vĩnh Khánh, Trương Quang Thủ, Nguyễn Cảnh Sỹ, Nguyễn Huy Điển,...

Tháng 9-1874, Trần Tấn phải vượt biên rút về Cam Môn (nay thuộc tỉnh Khăm muộn của Lào), ít lâu sau thì bị ốm và mất ở đó. Con ông là Trần Hướng tiếp tục kháng chiến, nhưng sau bị bọn tổng lý xã Hữu Bằng (nay là xã Sơn Bằng) huyện Hương Sơn bắt nộp cho Pháp. Còn Đặng Như Mai lên chiếm Phủ Quỳ lập căn cứ, sau bị nội gián bắt giao cho triều đình. Cả Trần Hữu Hướng và Đặng Như Mai đều bị xử tử, chém bêu đầu, tại thành Vinh. Cuộc khởi nghĩa do Trần Tấn đứng đầu như vậy đã tan rã vào cuối năm 1874.

Cuộc khởi nghĩa này đã gây tiếng vang vào thời kỳ đó, nhưng vì trải qua nhiều thăng trầm và biến cố của lịch sử, cùng với chủ trương đường lối không có gì mới mẻ nên ít được để ý phân tích vào đời sau. Vì vậy ngày nay ít được biết đến. Ngày nay tên của Trần Tấn và Đặng Như Mai được dùng để đặt tên cho một số con đường ở Tp Vinh, Tp Hồ Chí Minh và một số nơi khác.

Tại quê hương của Trần Tấn, thôn Trường Niên xã Thanh Chi, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An vẫn còn di tích của cuộc kháng chiến năm nào, đó là Đàn tế cờ trên rú Đài và nhà thờ Trần Tấn họ Trần Đức. Các di tích này đã được Nhà nước công nhận là di tích lịch sử văn hóa.

Trần Tấn khi đứng ra khởi nghĩa tuổi đã cao, theo như những người trong dòng họ Trần Đức thì lúc ấy ông đã trên 70, tóc đã bạc nhưng chí khí và sức khoẻ còn dồi dào, nên nhân dân xưng tụng ông là An Nam Đại Lão tướng quân.

Nhận định

Sử gia Trần Trọng Kim có lời nhận định về cuộc khởi nghĩa của Trần Tấn và Đặng Như Mai:

Tham khảo

  1. ^ Việt Nam sử lược/Quyển II/Cận kim thời đại/Chương X
  2. ^ Lỗi chú thích: Thẻ <ref> sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên Trần Trọng Kim
  • Từ điển nhân vật lịch sử Việt Nam
  • Việt Nam sử lược, Trần Trọng Kim
  • Trần Trọng Kim, Việt Nam sử lược

Read other articles:

Lepu

Ikan singa/ Lepu Lepu ayam (Pterois volitans) Klasifikasi ilmiah Domain: Eukaryota Kerajaan: Animalia Filum: Chordata Kelas: Actinopterygii Ordo: Scorpaeniformes Famili: Scorpaenidae Tribus: Pteroini Genus: PteroisOken, 1817[1] Spesies tipe Pterois volitansBloch, 1787[2] Spesies Pterois andover Pterois antennata Pterois brevipectoralis Pterois cincta Pterois lunulata Pterois miles Pterois mombasae Pterois paucispinula Pterois radiata Pterois russelii Pterois sphex Pterois voli...

 

Achraf Bencharki

Moroccan footballer (born 1994) Achraf Bencharki Bencharki playing for Zamalek in 2020Personal informationFull name Achraf Bencharki[1]Date of birth (1994-09-24) 24 September 1994 (age 29)[1]Place of birth Oulad Zbair, MoroccoHeight 1.70 m (5 ft 7 in)[2]Position(s) Left winger, forward[3]Team informationCurrent team Al-RayyanNumber 28Senior career*Years Team Apps (Gls)2014–2016 Maghreb de Fès 48 (13)2016–2017 Wydad Casablanca 30 (4)2018...

 

SMA Negeri 1 Bogor

Sekolah Menengah Atas Negeri 1 Bogor Data Sekolah Berdiri: 28 Oktober 1948 Provinsi: Jawa Barat Alamat Lengkap: Jalan Ir. H. Juanda nomor 16 Bogor Tengah. Nomor Telepon: 0251-8321758 Fax: 0251-8337532 Kepala Sekolah: Drs. Atip Suherman, M.Si. Jumlah Kelas: 9-10 kelas setiap tingkat Program Jurusan: IPA dan IPS Rentang Kelas: X MIPA, X IPS, XI IPA, XI IPS, XII IPA, XII IPS Kurikulum: Kurikulum Tingkat Satuan Pendidikan & Kurikulum 2013 Jumlah Siswa: 1050 siswa (35 siswa per kelas) Status s...

Монреаль (Німеччина)

Монреаль Monreal —  громада  — Вид Монреаль Герб Координати: 50°18′00″ пн. ш. 7°09′34″ сх. д. / 50.30000° пн. ш. 7.15944° сх. д. / 50.30000; 7.15944 Країна  Німеччина Земля Рейнланд-Пфальц Район Маєн-Кобленц Об'єднання громад Фордерайфель Площа  ...

 

بالزولا

بالزولا     الإحداثيات 45°11′04″N 8°24′16″E / 45.184444444444°N 8.4044444444444°E / 45.184444444444; 8.4044444444444  [1] تقسيم إداري  البلد إيطاليا[2]  التقسيم الأعلى مقاطعة ألساندريا  خصائص جغرافية  المساحة 16.62 كيلومتر مربع (9 أكتوبر 2011)[3]  ارتفاع 119 متر  عدد السك�...

 

Schloss Glücksburg (Römhild)

Schloss Glücksburg Außenhof Keramikgarten Schloss Glücksburg Die Glücksburg ist ein im 16. Jahrhundert vollendetes Schloss mit zwei Innenhöfen. Es befindet sich im nördlichen Teil der Altstadt von Römhild, Griebelstraße 28. Inhaltsverzeichnis 1 Geschichte 2 Museum 3 Literatur 4 Weblinks 5 Einzelnachweise Geschichte Residenz Henneberg-Römhild: Das Schloss wurde 1465 durch Graf Friedrich II. der Linie Henneberg-Aschach von (1465–1488) erbaut, der seine Residenz von der Burg auf dem H...

حكايتنا

حكايتنا Bizim Hikaye ملصق المسلسل النوع دراما، كوميديا تأليف خديجة مريمبانو كرمتشي بوزكورتايبرو حجه أوغلوفيردا بارص إخراج سردار جوزليكلي (1-37)كوراي كريم أوغلو (38-70) بطولة بوراك دينيزهازال كايارها أوزجانياغيز جان كونياليساهرا شاشمحمد كورهان فرات، نجات أويغور البلد  تركيا لغة...

 

Alaa El-Hamouly

Egyptian footballer Alaa El-Hamouly Personal informationFull name Alaa El-Din Hassanin El-HamoulyDate of birth (1930-07-04)4 July 1930Place of birth Cairo, EgyptDate of death 13 January 1984(1984-01-13) (aged 53)Position(s) ForwardSenior career*Years Team Apps (Gls) Zamalek International career Egypt *Club domestic league appearances and goals Alaa El-Din Hassanin El-Hamouly (Arabic: علاء الدين حسنين الحامولي) (4 July 1930 – 13 January 1984) was an Egyptian fo...

 

Tumor sel germinal testis

Tumor Sel Germinal TestisGambaran patologi anatomi seminoma, jenis tumor sel germinal testis yang paling sering terjadiInformasi umumSpesialisasiOnkologi Tumor sel germinal testis adalah keganasan testis yang paling banyak ditemukan (sekitar 95% dari keseluruhan keganasan testis). Sel germinal (sel nutfah) adalah sel yang akan berkembang dan membentuk sperma dan sel telur.[1] Tumor sel germinal testis terbagi atas dua tipe yaitu seminoma dan nonseminoma. Seminoma cenderung memiliki pe...

江差追分会館・江差山車会館

この記事は過剰な画像のため読みにくくなっています。ウィキペディアは百科事典であり、画像投稿サイトではありません。ノートページにて、ページ容量肥大化の原因になるため、似たような画像を複数枚使用するのを控えるよう要請されています。（2019年2月） 江差追分会館・江差山車会館 江差追分会館・全景（3枚合成）施設情報所在地 〒043-8560北海道檜山郡江差...

 

Vahida Maglajlić

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Januari 2023. Vahida MaglajlićLahir(1907-04-17)17 April 1907Banja Luka, Bosnia dan Herzegovina, Austria-HungariaMeninggal1 April 1943(1943-04-01) (umur 35)Mala Krupska Rujiška, Negara Merdeka KroasiaPengabdian Partisan Yugoslavia (1941–43) Perang/pertempura...

 

Peter Hawkins

English actor (1924–2006) For the English footballer, see Peter Hawkins (footballer). For the Irish cyclist, see Peter Hawkins (cyclist). Peter HawkinsHawkins in 1996BornPeter John Hawkins(1924-04-03)3 April 1924Brixton, London, EnglandDied8 July 2006(2006-07-08) (aged 82)London, EnglandOccupation(s)Actor, voice artistYears active1949–1992Spouse Rosemary Miller ​(m. 1956)​Children1 Peter John Hawkins (3 April 1924 – 8 July 2006) was a British actor...

Fleet Marriage

This article needs attention from an expert in England. The specific problem is: article has deteriorated due to removed content since January 2005 rewrite, topic should be changed to irregular and clandestine marriage in England, see talk page Best known section. WikiProject England may be able to help recruit an expert. (September 2019) This article includes a list of general references, but it lacks sufficient corresponding inline citations. Please help to improve this article by introduci...

 

36-та гренадерська дивізія (Третій Рейх)

36-та гренадерська дивізія (Третій Рейх)36. Grenadier-Division На службі 3 серпня — 9 жовтня 1944Країна  Третій РейхНалежність  ВермахтВид  Сухопутні військаРоль піхотаЧисельність дивізіяУ складі Див. КомандуванняГарнізон/Штаб БаумгольдерВійни/битви Друга світова війн...

 

Southeast Asian Regional Center for Graduate Study and Research in Agriculture

Non-profit inter-government treaty organization in Southeast Asia Southeast Asian Regional Center for Graduate Study and Research in AgricultureAbbreviationSEARCAFormation27 November 1966TypeNon-profit inter-government treaty organizationPurposeEducation and Collective Learning Research and Thought Leadership Emerging Innovation for GrowthHeadquartersLos Baños, Laguna, PhilippinesRegion served Southeast AsiaAffiliationsSoutheast Asian Minister of Education Organization (SEAMEO)Websitewww.sea...

Sinagoge Sofia

Koordinat: 42°42′0″N 23°19′16″E / 42.70000°N 23.32111°E / 42.70000; 23.32111 Sinagoge SofiaAgamaAfiliasi agamaYahudi OrtodoksRitusSephardimKepemimpinanRabbi Bechor KachlonStatusAktifLokasiLokasi Sofia, BulgariaKoordinat42°42′1.00″N 23°19′15.64″E / 42.7002778°N 23.3210111°E / 42.7002778; 23.3210111Koordinat: 42°42′1.00″N 23°19′15.64″E / 42.7002778°N 23.3210111°E / 42.7002778; 23.3210111{...

 

The Three-Day Reign

1973 South Korean filmThe Three-Day ReignTheatrical poster for The Three-Day Reign (1973)Hangul삼일천하Hanja三日天下Revised RomanizationSamilcheonhaMcCune–ReischauerSamilch‘ŏnha Directed byShin Sang-ok[1]Written byGwak Il-roProduced byShin Sang-okStarringShin Young-kyunCinematographyChoi Seung-wooEdited byKim HyeonMusic byHwang Mun-pyeongDistributed byAn Yang Films Co., Ltd.Release date February 15, 1973 (1973-02-15) Running time132 minutesCountrySouth Kore...

 

Apologetika

St. Athanasius Apologetika berasal dari kata Yunani apologia yang bermakna 'membela iman'.[1][2] Sejarah mencatat apologetika menjadi seperti adanya diawali oleh tulisan-tulisan Bapak Gereja Muda atau Pujangga Gereja Katolik.[2] Seorang yang berapologetika disebut sebagai apologis.[2] Etimologi Istilah Apologetika secara etimologi diperoleh dari kata Yunani Kuno apologia.[3][4][5][6] Di dalam sistem kata Yunani Kuno resmi terdapa...

Pierre Hermé

Pierre Hermé Pierre Hermé en 2017Información personalNacimiento 20 de noviembre de 1961 (62 años)Colmar, Alto Rin,  FranciaNacionalidad FrancesaInformación profesionalOcupación Pastelero y chocolateroSitio web www.pierreherme.comDistinciones Oficial de La Orden del Mérito Agrícola (1996)Caballero de la Orden Nacional de la Legión de Honor (2006)Comendador de las Artes y las Letras (2019)The Order of the Rising Sun, Gold Rays with Rosette (2022) [edi...

 

Udon Thani Hospital

Hospital in Udon Thani , ThailandUdon Thani Hospital โรงพยาบาลอุดรธานีThe Ministry of Public Health Health District 8GeographyLocation33 Pho Niyom Road, Ban Lueam Subdistrict, Mueang Udon Thani District, Udon Thani 41000, ThailandCoordinates17°24′54″N 102°46′50″E / 17.414877°N 102.780423°E / 17.414877; 102.780423OrganisationTypeRegionalAffiliated universityFaculty of Medicine, Khon Kaen UniversityServicesBeds1154HistoryOpen...

 
Kembali kehalaman sebelumnya