Trong buổi lễ này, vua Khải Định đã cho đặt xuống móng ngôi trường một số hiện vật để làm kỷ niệm, gồm một cái hộp kim loại chứa 10 đồng Khải Định thông bảo và hai tờ giấy ghi biên bản của buổi lễ bằng tiếng Pháp[1]
Dưới sự điều khiển của nhà thầu Leroy, gần hai năm sau, ngôi trường khánh thành. Đây là ngôi trường nữ đầu tiên và duy nhất dành cho nữ sinh cả 13 tỉnh Trung Kỳ bấy giờ đến học.[2]
Kiến trúc
Nhà truyền thống và dãy phòng học phía TâyDãy phòng học phía Tây (trái), nhà chơi (giữa) của trường Hai Bà Trưng
Khuôn viên trường rộng rãi, thoáng mát, kiến trúc trường khang trang và đầy đủ tiện nghi cho một cơ sở giáo dục và đào tạo. Trước đây, trường có 2 dãy lầu phía đông và tây đối diện nhau, tầng trên là tầng ngủ dành cho học sinh nội trú và tầng dưới là tầng học[3], đôi đoạn có thêm tầng ba là chỗ ở của Nữ Giám thị, phần cuối hai dãy lầu là nhà chơi có mái che, phía sau là sân vận động.
Theo kiến trúc ban đầu, trong trường còn có văn phòng, thư viện, bệnh xá, phòng thí nghiệm, phòng nhạc, phòng nữ công gia chánh, nhà bếp... tất cả được quét bằng vôi màu hồng thắm. Kể từ khi thành lập đến nay, nhà trường đã gia cố hay xây dựng thêm một số công trình phục vụ dạy và học, tuy nhiên dáng vẻ ngôi trường nói chung và diện mạo cổng trường nói riêng không thay đổi đáng kể.
Hoạt động
Trong suốt khoảng thời gian từ khi thành lập đến năm 1975, đây là ngôi trường nữ duy nhất ở miền Trung dạy đủ các môn: Văn-Thể-Mỹ-Hạnh và lao động kỹ thuật. Ngoài việc học văn hóa và nữ công gia chánh (may vá, thêu thùa, làm bánh, làm mứt...), nữ sinh Đồng Khánh còn được học cách nuôi con, cách quản lý gia đình, được rèn luyện phong cách người con gái có học thức, có giáo dục, giản dị, trang nhã, lịch sự, khiêm tốn, tế nhị trong giao tiếp và một số môn học cơ bản về cứu thương.[4].[2]
Từ 1975 đến nay, trường thu nhận học sinh nam và nữ. Là một ngôi trường lớn, trung bình hàng năm, trường có trên 40 lớp học, đảm nhận giảng dạy cho hơn 2000 học sinh cấp trung học cho thành phố Huế. Từ năm học 1992 - 1993 đến năm học 2003 - 2004, trường đảm nhận giảng thêm cấp trung học cơ sở, số lượng lớp học trong những năm này lên tới trên 60 và số lượng học sinh hàng năm là trên 4000 học sinh.
Trường là một địa chỉ giáo dục có uy tín tại Huế. Với 100% giáo viên có trình độ Đại học và trên Đại học, tỷ lệ tốt nghiệp phổ thông trung học hàng năm trên 95%. Tỷ lệ đậu vào các trường Đại học, Cao đẳng và Trung học chuyên nghiệp trên 70%. Thường xuyên giữ những thứ hạng cao trong các kỳ thi Học sinh Giỏi của tỉnh cũng như các cuộc thi nghề phổ thông. Liên tục dẫn đầu trong các kỳ Hội khỏe Phù Đổng toàn tỉnh và nhiều giải thưởng trong các kỳ thi khác.[4]
Văn thơ
Nữ sinh Đồng Khánh là chủ đề được một số nhạc sĩ, nhà thơ...khai thác:
Cô gái nữ sinh Đồng Khánh kia ơi. Cô đi về đâu tan buổi học rồi. Cô xuôi Đập Đá hay về Nam Giao. Cô về Bến Ngự hay về Đông Ba...
(Trích ca khúc: Cô Nữ Sinh Đồng Khánh. Sáng tác: Thu Hồ)
...Nữ sinh Đồng Khánh dạo chơi. Phấn thông vàng rải ngát trời Thiên An. Trống trường Đồng Khánh vừa tan. Trên đường Lê Lợi từng đàn bướm bay...
(Thơ: Nữ sinh Đồng Khánh. Tác giả: Mai Văn Hoan)
Chú thích
^Khi đào móng gia cố một bức tường vào ngày 1-11-2001, một nhóm công nhân đã tình cờ phát hiện cổ vật này. (Xem: Huế- Xưa và nay, di tích và thắng cảnh- Phan Thuận An, tr 260, mục từ Trường Đồng Khánh. Nhà xuất bản Văn hóa thông tin 2008)
^ abXem: Huế- Xưa và nay, di tích và thắng cảnh- Phan Thuận An, tr 260, mục từ Trường Đồng Khánh. Nhà xuất bản Văn hóa thông tin 2008
