Onderstepoort Veeartsenykundige Instituut en die Universiteit van Pretoria se Fakulteit Veeartsenykunde, wat gestig is deur Sir Arnold Theiler, is ook hier geleë. Die instituut is bekend vir tropiesesiektenavorsing, en die fakulteit veeartsenykunde het sterk bande met die Koninklike Kollege van Veeartsenykunde in die Verenigde Koninkryk.
Die Veeartsenykundige Navorsingsinstituut Onderstepoort het sedert sy totstandkoming in 1908 ʼn onontbeerlike rol gespeel op die gebied van dieregesondheid in Suid-Afrika. Die stigter van Onderstepoort, sir Arnold Theiler, was een van die pioniers op veeartsenykundige gebied in Suid-Afrika. Sedertdien het groot uitbreiding plaasgevind en vandag beskik die instituut oor 'n groot personeel en gebouekompleks.
Die taak van Onderstepoort bly steeds om die veestapel in die land teen siektes te beskerm. Met hierdie doel voor oë word werksaamhede van die instituut onderverdeel in afdelings vir navorsing, diagnostiek en entstofproduksie. Die Veeartsenykundige Navorsingsinstituut Onderstepoort is ongeveer 11 km noord van Kerkplein in Pretoria geleë.
Sedert sy stigting in 1908 het die instituut 'n onontbeerlike rol op veeartsenykundige gebied in Suid-Afrika gespeel en het die naam Onderstepoort sinoniem geword met navorsing op en die beheer oor 'n groot verskeidenheid van dieresiektes. Onderstepoort het tot stand gekom as 'n uitvloeisel van die krisis waarin die land se vee stapel gedompel was nadat runderpes in die laaste dekade van die 19e eeu in Suid-Afrika uitgebreek het.
Vandag is die meeste van die akute probleme waarmee die oorspronklike veeartsenykundige pioniers te kampe gehad het, grootliks onder beheer of uitgeskakel. Nogtans bly die aanvanklike doelstellings vir die stigting van Onderstepoort steeds van krag, naamlik die beskerming van die veestapel in Suid-Afrika teen siektes en die skep van optimale toestande vir die produksie en reproduksie van hierdie diere.
Geskiedenis
Afrika is deur die eeue deur 'n groot verskeidenheid van dieresiektes geteister en Suid-Afrika het die gevolge hiervan nie vrygespring nie. Veeartsenykundige navorsing en die beheer van dieresiektes in Suid-Afrika het egter nie 'n baie lang geskiedenis nie en die eerste veeartse in Suid-Afrika het eers in die sewentigerjare van die vorige eeu begin praktiseer.
Die bekendste van hierdie vroeë pioniers was Arnold Theiler. Hy is in 1867 in Switserland gebore en het na sy opleiding as veearts op 24- jarige ouderdom na Suid-Afrika geïmmigreer. Twee jaar later het hy vir die eerste keer bekendheid verwerf vanweë sy betrokkenheid by die vervaardiging van 'n entstof teen die pokkevirus nadat die siekte in 1893 in Johannesburg uitgebreek het.
In 1896 het runderpes Suid-Afrika van die noorde af binnegedring en pres. Paul Kruger van die ZAR het Theiler gevra om die omvang van die siekte te bepaal. In die volgende twee jaar het hy net soos die wêreldbekende Robert Koch en 'n aantal ander kollegas baanbrekerswerk op die gebied van die bekamping van die siekte gedoen. Hierdie gebeure het die aandag gevestig op die noodsaaklikheid van navorsing en siektebeheer in ʼn ontwikkelende landbouland soos Suid-Afrika.
In 1896 is Theiler aangestel as staatsveearts met die titel "veeartsenykundige bakterioloog" en in 1898 is daar ʼn klein laboratorium by Daspoort naby Pretoria tot sy beskikking gestel. Hoewel die Anglo-Boereoorlog kort daarna uitgebreek het, is Theiler na die oorlog weer in dieselfde pos aangestel en kon met die navorsing voortgegaan word.
Ondanks die swak ligging en die beperkte geriewe van die Daspoortlaboratorium het Theiler en sy personeel werk van hoë gehalte gelewer, Die destydse Transvaalse regering was so beïndruk dat ʼn groot bedrag geld bewillig is vir die oprigting van 'n meer geskikte navorsingsinrigting. Die keuse het geval op 'n plaas van ongeveer 200 ha noord van Pretoria, De Onderstepoort. Die bouwerk is in 1908 voltooi en Theiler en sy personeel het die gebou wat tans as die Hoofgebou bekend is, betrek.
Die destydse personeel het bestaan uit 5 veeartse en 5 laboratoriumassistente. Omdat daar so min bekend was oor die groot verskeidenheid van dieresiektes in Suid-Afrika het die klem in die navorsing aanvanklik geval op die siektes wat van die grootste ekonomiese belang was. Dit het dus hoofsaaklik die siektes ingesluit wat met 'n hoë morlaliteit gepaard gegaan het. Vanweë beter voorsorgmaatreëls is die meeste van die ernstiger siektes redelik doeltreffend bekamp en val die klem vandag meer op die baie belangrike erosiesiektes.
Vandag
Onderstepoort het deur die jare groot vooruitgang gemaak en die instituut bestaan vandag uit 17 verskillende afdelings en 'n onafhanklike entstoffabriek, wat verantwoordelik is vir die vervaardiging van 'n groot verskeidenheid voorkomende entstowwe. Die aktiwiteite van Onderstepoort kan onderverdeel word in drie onderafdelings, naamlik navorsing, diagnostiek en entstofproduksie, Velddiagnostiek is die verantwoordelikheid en funksie van die staatsveeartse van die Veeartsenydiens, 'n afdeling van die Departement van Landbou en Visserye.
'n Groot deel van die analitiese werk en die identifikasie van siekteveroorsakende agense word egter met behulp van die gesofistikeerde tegnieke wat op Onderstepoort beskikbaar is, uitgevoer. Vir hierdie doel word ʼn belangrike deel van die werk toegespits op die ontwikkeling van nuwe en verbeterde diagnostiese tegnieke.
Benewens hierdie funksies sentreer die navorsing om 'n groot verskeidenheid van verskillende veeartsenykundige probleme, soos infektiewe siektes wat veroorsaak word deur bakterieë, virusse en ander mikroörganismes, siektes wat met bosluise geassosieer en deur bosluise oorgedra word, infektiewe oorsake van steriliteit en aborsie, mastitis, siektes van intensiewe boerdery, met ingebrip van die van pluimvee, asook die vergiftiging van diere deur verskillende plante en chemikalieë. Van deurslaggewende belang in die bekamping van dieresiektes is voorkomende immunisasie. Vir hierdie doel word navorsing op Onderstepoort gedoen in verband met die ontwikkeling van entstowwe.
Entstofproduksie word self behartig in 'n entstoffabriek waar 47 verskillende voorkomende entstowwe geproduseer word. Hiervan is 26 bedoel as entstowwe teen bakteriese siektes, 16 teen virussiektes, 3 teen rickettsia en 2 teen protosoë siektes.
Gedurende 1981/82 is ongeveer 170 miljoen dosisse van hierdie verskillende entstowwe verkoop, waarvan sowat 10 % aan buur- en ander lande gelewer is. Benewens hierdie funksies hou Onderstepoort ook 'n wakende oog oor die doeltreffendheid en veiligheid van sekere veegeneesmiddels. Die instituut het sy eie wetenskaplike tydskrif The Onderstepoort Journal of Veterinary Research, wat kwartaalliks uitgegee en na omtrent alle dele van die wêreld versprei word, 'n aanduiding van die beroemdheid van hierdie instituut.
.svg)