ব্ৰুণেই (মালয় ভাষা: Negara Brunei Darussalam) দক্ষিণ পূব এছিয়াৰ এখন ৰাষ্ট্ৰ। ই এখন ৰাজতান্ত্ৰীক ইছলামী দেশ। দেশখন বৰ্ণীও দ্বীপৰ উত্তৰ উপকূলত অৱস্থিত। ইয়াৰ উত্তৰে দক্ষিণ চীন সাগৰ, আৰু বাকী সকলো দিশতে মালয়েছিয়া। ব্ৰুণেই তেল সম্পদত সমৃদ্ধ এখন ধনী ৰাষ্ট্ৰ। ১৯৬০ দশকৰ শেষৰ ফালে এই অঞ্চলৰ একমাত্ৰ দেশ হিচাপে ব্ৰুণেই ব্ৰিটিছ উপনিবেশৰ অন্তৰ্গত থকাৰ সিদ্ধান্ত লয়। ১৯৮৪ চনত এই দেশস্বাধীন হয়।
ব্ৰুণেই দুটা ব্ৰুনাই বেলেগ বেলেগ অঞ্চলৰে গঠিত। ইয়াৰ ভিতৰত পশ্চিম অংশতো বৃহত্তৰ। এই অংশতে সমুদ্ৰ বন্দৰ আছে। এই দুই অংশক মালয়েছিয়াৰ সাৰাওয়াক প্ৰদেশে আগুৰি আছে। বন্দৰ চিৰি বেগাৱান ব্ৰুণেইৰ ৰাজধানী। ইয়াৰ আয়তন মাত্ৰ ৫,৭৬৫ বৰ্গকিলোমিটাৰ।
ৰাজনীতি
ব্ৰুণেইৰ ৰাজনীতি এখন পৰম ৰাজতন্ত্ৰ। একক চৰকাৰৰে ইয়াৰ প্ৰশাসনিক কাম-কাজ চোৱা-চিতা কৰে। ব্ৰুণেইৰ চুলতান ৰাষ্ট্ৰ আৰু চৰকাৰৰ প্ৰধান। তেওঁৰ হাতত সকলো ক্ষমতা নিহিত হৈ থাকে। ইয়াত ২০ সদস্যবিশিষ্ট এখন আইন প্ৰণয়ন সমিতি আছে। পিছে ইয়াৰ সদস্য সকলেও কেৱল আইন প্ৰণয়নত পৰামৰ্শদাতা হিচাপে কাম কৰে। ১৯৫৯ চনৰ সংবিধান অনুযায়ী পাদুকা চিৰি বাগিন্দা হ’ল হাজি হাছানাল বোলকিয়াহ মুইজাদ্দিন ৱাদ্দাউল্লাহ হলেন দেশৰ প্ৰধান। ১৯৬০ৰ দশকত এক বিপ্লৱৰ পৰা ব্ৰুণেইত মাৰ্শাল ল’ জাৰি কৰা হৈছে।
ভাষা
মালয় ভাষা আৰু ইংৰাজী ভাষা ব্ৰুণেইৰ চৰকাৰী ভাষা। মালয় ভাষাত লেটিন আৰু আৰবি দুয়োটা লিপিৰে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ব্ৰুণেইৰ আধাতকৈও বেছি অধিবাসীৰ মাতৃভাষা মালয় ভাষা। আনহাতে ইংৰাজী মাতৃভাষী লোকৰ সংখ্যা দ্বিতীয় স্থানত। ইয়াৰ প্ৰায় ১২% লোক চীনা ভাষাৰ বিভিন্ন উপভাষা ব্যৱহাৰ কৰে। তদুপৰি ইয়াত কেইবাটাও সংখ্যালঘু ভাষা প্ৰচলিত। মালয় ভাষা দেশখনৰ সৰ্বজনীন ভাষা বা লিঙ্গুৱা ফ্ৰাংকা হিচাপে স্বীকৃত। ইদানীং পৰ্যটন আৰু বাণিজ্যত ইংৰাজী ভাষাৰ প্ৰসাৰ হৈছে।
