Rodrigo Borja algamó'l poder gracies al nepotismu y caltener por él, consiguiendo'l so ascensu dientro de la xerarquía de la Ilesia católica gracies a la so rellación col papa Calixto III, de quien yera sobrín. Esta rellación familiar facilitó-y l'accesu a Cardenal diáconu y el desempeñu de numberosos cargos de gran importancia dientro y fuera de la Curia Romana, que-y dexaron faer se coles influyencies polítiques y el prestíu que, finalmente, lleváron-y al solio pontificiu en 1492.[9]
Una vegada escoyíu papa como Alejandro VI, desencadenó y arreyóse en decenes de situaciones polítiques, envolubráu n'intrigues y nes tormentoses y traicioneres rellaciones ente los poderes internacionales. Buscó al traviés d'aliances polítiques y combalechadures faer que la so familia consolidárase dientro de la nobleza italiana y amontar en toa posible ocasión el so poderíu, xera qu'entamó en xunto colos sos fíos, Juan, César, Lucrecia y Jofre, que sirvieron como preseos de los sos maquinaciones polítiques.[10]
Al traviés de la Guerra italiana de 1494-1498 y la Guerra de Nápoles (1501-1504) se les ingenió pa non solo asegurar el so poderíu, sinón p'amontalo, valiéndose de les rivalidaes ente les potencies de la dómina y les tensiones polítiques ente les families de l'aristocracia europea, consiguiendo mientres los 11 años que duró'l so papáu impulsar hasta'l visu del poder na península itálica.[11]
Trágicamente, les mesmes intrigues y poderes que lu sirvieron pa llevar a la Casa de Borgia al visu, aseguraron la so destrucción, pos tol poder que los Borgia llograren, inclusive l'ésitu militar de César Borgia, xiraba en redol a los Estaos Pontificios y per ende dependía de la permanencia d'Alejandro VI nel poder, polo cual la vasta rede de condaos, principaos y territorios que los Borgia punxeren a los sos pies, venció ipso facto cola so muerte, sellando'l destín de César Borgia, quien morrería cuatro años dempués en 1507, y soterrando la era de los Borgia y la so dinastía.[12]
Biografía
Orixe familiar
Fíu de Jofré de Borja y Escrivà, descendiente d'una familia de la pequeña y mediana nobleza de Xàtiva, orixinaria probablemente de la ciudá fortificada de Borja n'Aragón, atendiendo a los costume de munchos de los conquistadores de tomar l'apellíu del llugar de nacencia,[13][14][15] y d'Isabel de Borja, el so pariente, descendiente de la mesma de Francesca de Fenollet, que venía de una de les más antigües families de la nobleza catalana,[16] el so tíu maternu, Alfonso de Borja, catedráticu na Universidá de Lleida n'estudiando cánones, yera yá, nel momentu de nacer Rodrigo, obispo de Valencia, cardenal en 1444 y papa Calixto III en 1455.
Llamáu pol so tíu a Italia, estudió derechu canónicu na Universidá de Boloña onde se doctoró n'agostu de 1456. Yá en febreru d'esi mesmu añu fuera creáu cardenal diáconu de San Nicolás in carcere pol papa Calixto III, el so tíu, y notariu apostólicu; depués gobernador de la Marca de Ancona, comisariu de les tropes pontificies n'avientu de 1457 y vicecanciller de la Ilesia Romana, cargu que caltuvo hasta la so elevación al pontificáu. Paralelamente, en 1457 recibió l'obispáu de Girona que dexó un añu más tarde cuando llogró l'obispáu de Valencia nel que permaneció hasta 1492.[17]
Primeros años y carrera eclesiástica
El mozu Rodrigo recibió toles ventayes típiques d'una familia de l'alta nobleza, empecipiando los sos estudios en Valencia y rematándolos na Universidá de Boloña, tres que decidiera siguir al so tíu a Roma, onde empezaría la so brillosa carrera eclesiástica.
A pesar de que'l pontificáu de Calixto III duró solu trés años, esti tiempu foi más qu'abondu por que'l mozu Rodrigo fuera ordenáu y consagráu cardenal diáconu de San Nicola in Carcere en 1456 y depués llograra'l títulu de cardenal diáconu de Santa María en Vía Llata en 1458. Ye nomáu vicecanciller de Roma en 1457 y depués ye designáu obispu de Valencia en 1458.[18] Recibió la diócesis d'Albano en 1468.
Cuando fina Calixto III, el cardenal Rodrigo Borgia, como yera conocíu, algamara rápido una serie d'importantes méritos y disponía del prestíu y la influyencia necesaria dientro de la institución eclesiástica p'asegurar la so prevalencia dientro de les altes esferes del poder na Curia romana.
Los cuatro papaos
Magar fuera'l so tíu Calixto III l'artífiz del ascensu de Rodrigo Borgia, yá pal momentu de la so muerte, esti postreru non solo caltendríase dientro de la institución eclesiástica, sinón que siguiría atropando más cargos y méritos, calteniendo'l puestu de vicecanciller de la Ilesia Romana que'l so tíu otorgára-y en 1458, mientres los pontificaos de los cuatro papes que-y asocederíen primero que'l mesmu Rodrigo convertir en Sumu Pontífiz. Amás atropó numberosos cargos y títulos, consolidándose como daquién de considerable poder ya influyencia ente la xerarquía eclesiástica.
Habilidosu y eficiente alministrador, Borgia va conducir con aciertu los asuntos de la cancillería romana mientres los trenta y cinco años qu'exerció'l cargu de vicecanciller de la Ilesia. Ello ye que la so llonxeva permanencia nel puestu débese precisamente a la so estraordinaria ya innegable capacidá pa exercelo, siendo esto daqué reconocíu hasta pol mesmu Giuliano Della Rovere, quien fuera acérrimo rival de Borgia.
La so temprana carrera, xunto cola progresiva acumuladura d'influyencies y puestos, dexaríen-y disponer de la posición y les ferramientes p'asegurase una sólida posición dientro del cleru. Ello ye que más qu'eso, yá pal momentu un inda nuevu Rodrigo Borgia, con namái 27 años, tenía claro que'l so oxetivu yera sentase nel tronu de San Pedro» y llaboriaría d'equí p'arriba coles mires de llograr dicha meta.
Pío II
Pal añu de 1458, convocar a cónclave, al finar el papa Calixto III. Rodrigo Borgia tien una importante participación na eleición del cardenal Eneas Silvio Piccolomini, quien asume'l papáu col nome de Pío II.
El fallecimientu del so tíu nun representó torga dalguna pa la carrera de Borgia, quien col ascensu de Pío II non solo caltuvo'l so puestu como vicecanciller de Roma, sinón qu'en 1463 algamaría los máximu rangu cardenaliciu, cuando dichu papa alzar a la posición de cardenal protodiácono.
Paulo II
Nel añu de 1464, el papa Pío II fina y el cónclave ye convocáu. Nuevamente participa nel so papel de cardenal de la Ilesia católica, resultando escoyíu'l cardenal presbíteru de San Marcos, Pietro Barbu, quien asume la suma invistidura sol nome de Paulo II.
Mientres el so papáu, Borgia va consiguir ser nomáu obispu d'Urgel y copríncipe d'Andorra, dambes en 1466. Escontra finales del so pontificáu tuvo de vencer el so puestu como cardenal protodiácono y los dos diaconías que venía exerciendo dende'l papáu del so tíu Calixto III, Santa María en Vía Llata y San Nicola en Carcere, pero ensin perder la dignidá cardenalicia.
Sixto IV
Paulo II fina en 1471, convocándose a cónclave. Una vegada más Borgia participa nel mesmu y resulta escoyíu Francesco della Rovere, quien asume l'Obispáu de Roma col nome de Sixto IV.
La muerte de Sixto IV, traxo de resultes un nuevu cónclave, nel cual saldría electu Inocencio VIII, mientres que'l so pontificáu, Rodrigo Borgia caltendría los decanatu del Colexu Cardenaliciu, amás de ser designáu obispu de Mallorca y el so obispáu de Valencia, que venía exerciendo dende'l papáu de Calixto III, ye alzáu a la dignidá d'archidiócesis, siendo nomáu arzobispo de Valencia.
La muerte de Inocencio VIII el 25 de xunetu de 1492, dexó vacante'l tronu de San Pedro y ente los ventitrés cardenales que constituyíen el Colexu cardenaliciu, namái unos pocos yeren los que podíen considerase merecedores d'esi privilexu: el milanésAscanio Sforza, el xenovésLorenzo Cibo, sobrín del difuntu, el napolitanuGiuliano della Rovere, y el Reinu de Valencia valencianu Rodrigo Borgia, [19] yeren ensin dulda los cuatro más sólidos candidatos a ser el nuevu papa, anque, al nun ser italianu, les posibilidaes de Rodrigo Borgia yeren escases. [19]
Pa llograr el pontificáu, dalgunu de los candidatos tenía de llograr el votu de dos tercios del colexu de cardenales, esto ye, que siendo estos ventitrés, el nuevu papa tenía de cuntar con siquier dieciséis votos cardenalicios al so favor, pa ser reconocíu como tal.
De tolos aspirantes, Rodrigo Borgia resulta ganador del pontificáu, per un escasu marxe na riquida mayoría de dos tercios, aseguráu pol so propiu votu, siendo proclamáu papa na mañana del 11 d'agostu de 1492, sol nome d'Alejandro VI,[20] metanes rumores y acusaciones de simonía[20] y sobornos pa llograr la corona papal.
Anque infundaes, tales acusaciones nun resultaríen improbables,[21] pero sí escarecen d'evidencia de pesu pa responder# por, pos nunca hubo pruebes al respeutu. Sicasí numberosos autores espresaron cuan probable resultaría que, n'efeutu, dellos cardenales fueren sobornaos o recibieren pagos polos sos votos, señalando de cutio como principal motivu qu'ocho cardenales poderosos, a saber: Della Rovere, Piccolomini, Medici, Carafa, da Costa, Basso, Zeno y Cibo, caltendríense firmes hasta'l final en contra de Borgia,[20] polo cual el postreru escarecería del sofitu necesariu. Sicasí, si analiza la situación con cuidu puede acolumbrase que de ser asina, entós Rodrigo Borgia, anque sobornara a tolos restantes cardenales, igualmente nun pudiera ganar, pos namái dispondría de quince voto al so favor, unu menos de los necesarios pa ganar.
Más plausible ye que na so eleición fuera decisivu'l sofitu del influyente cardenal Ascanio Sforza, quien yera unu de los candidatos pal solio pontificiu, pero que nun gociaba del sofitu mayoritariu del Colexu cardenaliciu, polo cual, Sforza interesaríase en consiguir el segundu puestu más importante dientro de la xerarquía eclesiástica, el mesmu yá que hasta entós Borgia tuviera exerciendo dende diba décades, la vicecancillería de Roma. D'esta manera, Ascanio Sforza daría los so sofitu a Rodrigo Borgia y, asina, unu de los cuatro candidatos salía del grupu d'aspirantes, tresfiriéndo-y a Borgia los votos de los sos aliaos, que fueron los necesarios pa la so eleición. Amás, de depender del aspeutu monetariu, el gran rival de Rodrigo, della Rovere, que provenía d'una familia de más poder y riqueza que la de Borgia, habría fácilmente aseguráu'l solio pontificiu percima de cualesquier posible preciu que Borgia pudiera pagar. [22]
Papáu, l'ascensu de los Borgia
La lleenda Negra de los Borgia» asegura que l'ascensu al tronu papal de Rodrigo Borgia desencadenó disgustu xeneral na población, daqué que foi respondíu por por dellos autores;[23]. Sicasí, tal afirmación ye infundada, tomando en cuenta que Roma yera una ciudá abierta a ser conquistada mientres nun hubiera un papa designáu, y amás, inda cuando Rodrigo Borgia fuera ambiciosu, tamién yera trabayador y los sos llabores como vicecanciller de Roma, ganáren-y el sofitu y una vasta popularidá ente los romanos. Per otru llau, pa dellos miembros y families de los círculos de poder n'Italia, l'ascensu d'un papa español xeneró ciertu desdeñu y punxo a la familia Borgia en mirar de munchos enemigos poderosos.
Agora que taben nel centru de los intereses na península, Alejandro VI tuvo qu'actuar apriesa. Tenía De asegurar la so estabilidá política, y empecipió tales llabores darréu, empezando pela ciudá de Roma. El nuevu papa, consciente de la grave criminalidad en que Roma habíase veníu sumiendo, dio en actuar: en cuestión de meses, ordenó investigaciones, mandando castigar severamente a los delincuentes, por que sirviera el so castigu como exemplu, siendo cada criminal enxuiciáu públicamente y les sos propiedaes destruyíes.
Col fin de reorganizar alministrativamente la ciudá de Roma, estrema a la mesma en cuatro distritos, cada unu rexíu por un plenipotenciario encargáu del orde públicu. Amás, acutó los martes pa dar audiencia a cualquier súbditu que quixera espresa-y les sos quexes. La brengosa alministración de xusticia, la reorganización alministrativa y la meyora de les condiciones de vida de los romanos, según les continues festividaes que'l nuevu papa encargar de materializar, fixeron que'l so pontificáu fuera bien recibíu nos sos entamos pola urbe.[24]
Alejandro VI tamién tomó cartes nel asuntu de la espulsión de los xudíos d'España, per mediu del Edictu de Granada, emitíu'l 31 de marzu de 1492, col cual ente 50 000 y 200 000 xudíos fueron espulsaos de tolos territorios apoderaos pol Imperiu Español. Esto causó que munchos de los bienes que los xudíos dexaron tres na so salida fueren tresferíos a dos receptores: unu la corona española y otra la Santa Sede, que, amás, con Alejandro VI como impulsor, dexó l'asentamientu de múltiples families xudíes en Roma en cuenta de qu'estes pagaren añalmente un impuestu especial pola so permanencia. D'esta manera, la Santa Sede pasó a percibir una gran cantidá de ganancies adicionales.
El papa Alejandro VI tamién atendió l'asuntu del nuevu príncipe Diem, hermanu del sultán de Constantinopla, a quien recibió so la so custodia a cambéu del pagu d'una cifra de 40 000 ducaos añales. Tal cuestión deber a que Diem, al establecese en Roma, alloñar de los peligros de la so tierra natal, arrenunciando a los sos derechos socesorios en favor del so hermanu, que, gustosu, aportó al tratu. Sicasí, Diem finaría n'estrañes circunstancies pocu tiempu dempués, y, por cuenta que'l so hermanu deseyaba asegurar el tronu de Constantinopla, pagó al papáu la cifra de 400 000 ducaos pola muerte del so hermanu, amás de correr colos gastos funerarios. Foi esto lo que fizo que se llevantaren barruntos alrodiu de la posibilidá de que los Borgia fueren responsables de tal aición, pos beneficiaría económicamente les finances del papáu.
Igualmente, coles mires de fortalecer la posición de la familia, Alejandro VI decidió rápido tomar disposiciones. Nomó al so fíu Juan, duque de Gandía, Confaloniero de les Fuercies Pontificies, col fin d'asegurar el dominiu militar de Roma. Amás tomó aiciones pa prometer a la so fía Lucrezia Borgia en matrimoniu, nun conveniente enllaz con Giovanni Sforza, duque de Passaro, col cual consiguía aliase con una de les families más poderoses d'Italia, los Sforza, asegurando una alianza territorial que dexaría l'absolutu control sobre la Italia central.
Otra de les sos aiciones pa dar más solidez al so papáu foi l'aumentos de tamañu del Colexu cardenaliciu, al que se sumaríen un total de trelce nuevos cardenales, toos aliaos y familiares de Borgia y ente los cualos atopábase'l so propiu fíu, César Borgia, quien hasta entós exerciera como arzobispu de Valencia. Con ello, el total de cardenales alzar a 36 persones, de los cualos, más de la metá yéren-y fieles a él. Amás, con esta maniobra pretendía asegurar la so socesión nel papáu, probablemente aspirando a que'l so fíu, César Borgia, dalgún día fuera electu por aquel grupu de cardenales lleales como nuevu papa.
El Reinu de Nápoles, frecuente campu de confrontación ente aragoneses y franceses, yera fonte de conflictos pal papáu y pa toa Italia. Los Anjou lo enseñoriaren n'otru tiempu, pero conquistáu en 1442 por Alfonso V el Magnánimo, col beneplácito del papa Eugenio IV pasara a formar parte de les posesiones de la Corona d'Aragón. Vencíu en 1458 a Fernandu I de Nápoles, fíu illexítimu d'Alfonso V d'Aragón, foi rexíu por aquél hasta la so muerte en xineru de 1494. La corona habría de pasar per llinia direuta al so fíu Alfonso II; sicasí, el rei de FranciaCarlos VIII, aprovechando'l momentu socesoriu, adució unos lejanísimos derechos al tronu napolitanu pola finada vía angevina pa reivindicar la so ocupación. Con esi envís, espachó un embaxador a Roma en solicitú de la invistidura del reinu de Nápoles, atopándose cola negativa d'Alejandro VI, quien comisionó al so sobrín, el cardenal Juan de Borja Llançol de Romanín, el mayor, por que coronara a Alfonso II el 8 de mayu de 1494 en Nápoles. El monarca galu nun duldar entós en movilizar los sos exércitos a la conquista d'Italia, como pasu previu a la lliberación de Constantinopla de los turcos y posterior entrada triunfante en Xerusalén.
El francés aprució aclamáu en Milán; saludar como salvador nuna Florencia abandonada por Piero de Médici y enardecida pol monxu Savonarola; entartalló con facilidá la escasa resistencia que-y opunxo la ciudá de Luca y, ensin apenes detenese na so carrera escontra'l sur, algamó Roma l'últimu día del añu 1494. Hubo gran espectación sobre lo qu'ellí asocedería; Carlos VIII manifestara la so intención de deponer a aquel papa qu'aportara al solio Pontificiu por simoníacos procedimientos y que tan indignamente portábase. Alejandro VI, cautelosamente, abellugar nel castiellu Sant'Angelo anque nunca perdió l'aselu. Consciente de que nun podía oponese al francés pola fuercia adoptó ante él un talante de cordialidá y hasta d'aceptación. El conquistador dexóse de la mesma conquistar poles corteses maneres del pontífiz y acabó reconociéndo-y como papa llexítimu y espresándo-y la so filial obediencia. Aselaos los ánimos, l'exércitu francés prosiguió la so marcha escontra Nápoles onde entró en febreru de 1495. Alfonso II abdicara nel so fíu Fernando y fuxera acoyéndose a la proteición de la corona aragonesa. La ocupación de Nápoles polos franceses realizar ensin enfrentamientu bélicu.
Mentanto, Alejandro VI había alloriáu urdiendo'l so xuegu. Apenes Carlos VIII trespasó los murios de Roma, el pontífiz, aprovechando les rocees que l'acandilante avance galu provocaba dientro y fuera d'Italia, asoció nel so contra a Ferrara, Venecia, Mantua, la mesma Milán, más l'imperiu de Maximiliano I y la doble corona hispánica (Sabela I de Castiella y Fernandu II d'Aragón); tou ello, xuníu a los sos propios exércitos pontificios. Acorrexáu por toos, Carlos VIII nun pudo consolidar les sos conquistes y a dures penes llogró retornar a Francia, maltrecho el so exércitu. Pal papa tratar d'una victoria política ensin paliativos.
Ente que cuasi toa Italia xunir contra los franceses, Florencia permanecía estremada de la lliga. Fanatizados los florentinos poles soflamas visionaries del monxu Girolamo Savonarola, refundiaren a los Médicis de los sos dominios y crearen una república partidaria de Carlos VIII, «salvador d'Italia» según les figuraciones místiques del aponderáu monxu. Foi l'actitú política de Savonarola, xunida al so espíritu reformista, lo que sollertó a Alejandro VI. El griespu Savonarola foi escomulgáu, sentenciáu a muerte y quemáu vivu en mayu de 1498 en Florencia.
En Francia, a la muerte de Carlos VIII (1498), asocedió-y el so primu, el duque d'Orleans, Lluis XII, quien suscribió con Fernando'l Católicu'l tratáu reserváu de Granada (1500) pol que dambos se partíen el reinu de Nápoles, inda sol dominiu de Federico I. El papa tuvo d'alcuerdu, viendo'l beneficiu qu'estrayería d'esta partición. En xunu de 1501 depunxo al monarca napolitanu so l'acusación d'urdir un contubernio colos turcos en contra de la cristiandá y dexó que franceses y castellanu-aragoneses entamaren la conquista.[25] Surdíes les primeres desavenencies ente los asociaos, Alejandro evitó decantase por unu o otru bandu; la dulda quedó estenada cuando en 1503 Fernando de Andrade y Gonzalo Fernández de Córdoba, el Gran Capitán, ganaben a los franceses en Seminara, Cerignola y Garellano, inclinando la guerra del llau aragonés; el papa prometió la so ayuda una vegada fuera tomada Gaeta,[26] pero morrió primero que llegara a asoceder.
Muerte
El 6 d'agostu de 1503 Alejandro Borgia y César Borgia celebraron una llacuada na residencia campestre del cardenal Adriano da Corneto, en compañía d'otros comensales. Dellos díes dempués toos ellos cayeron gravemente enfermos; la mocedá de César dexó-y superar la enfermedá, pero'l papa Alejandro finó a los 72 años, el 18 d'agostu.
La causa de la so muerte ye desconocida; darréu dempués de producise, espublizáronse los rumores de que'l fallecimientu fuera producíu pola ingestión d'un venenu que César Borgia preparara p'asesinar a los otros convidaos, y que pol error d'unu de los sirvientes foi-yos suministráu a ellos mesmos; esti fechu foi dau por cierto por dellos historiadores contemporáneos ente los que se cuntaron
Francesco Guicciardini[27] y Paolo Giovio;[28] darréu Juan de Mariana,[29][30] o W. H. Prescott[31] estenderíen la mesma teoría.
Otros autores ponen en dulda esti argumentu, atribuyendo la muerte del papa a los aires malsanos del branu nel campu italiano, onde naquelles feches la malaria faía estragos ente tola población; Voltaire[32] y Ludwig von Pastor[33] son dalgunos de los que sostienen esta llinia.
Alejandro yera conocíu pol so patrociniu y afición a les artes. Pidió a Pinturicchio pintar lujosamente un conxuntu d'habitaciones nel Palaciu Apostólicu nel Vaticanu, que güei se conocen como los Apartamentos Borgia.
L'ascensu d'Alejandro VI al solio papal marcó un puntu clave na política italiana ya internacional, siendo él mesmu l'empiezu de toa una nueva etapa en cuanto al balance del poder n'Europa.
Ye claro que la más grande ambición d'Alejandro VI yera llograr que la so familia apoderara toa Italia, lo cual aspiraba a llograr por aciu les aliances y convenientes enllaces de la so familia coles más poderoses dinastíes italianes, usando tales venceyos, en xunto col poder del papáu, pa consiguir la sumisión de tola península.
Alejandro VI, amás, en parte polos sos orixe valencianos, tomó a la Corona d'Aragón como la so más poderosu aliáu, al beneficiala nel procesu de distribución de tierres del nuevu mundu, amás d'otorgar a los reis españoles el títulu de Reis Católicos y tamién sofitar nel ámbitu internacional a tal imperiu. Esta aición, benefició-y llargamente, pos en delantre, la Corona Española, foi bien allegada al so papáu, amás de da-y l'aval internacional que quería. Sicasí, permaneció aparentemente neutral con respectu al Reinu de Nápoles, yá que dichu territoriu yera reclamáu tantu pola Corona Española como pola Corona Francesa, con éses xugó nel ámbitu internacional coles aspiraciones de dambes potencies, d'alcuerdu a les circunstancies.
El so acercamientu a España, nun-y torgó averar se a la órbita de la segunda gran potencia de la dómina, Francia, con quien tuvo delles fregadures iniciales mientres la Primer Guerra Italiana (1494-1498), pero gracies a les sos dotes diplomátiques foi capaz d'apoderar la situación y en delantre el so acercamientu col país galu, sería de gran ayuda nos sos planes.
A pesar de tanto trajín políticu, siempres atopó momentu pa les aiciones que dexaren a la so familia consolidase como una de les más poderoses d'Italia. Les ferramientes qu'utilizó pa estos menesteres fueron, n'ocasiones, los sos propios fíos, a los que inculcó una conciencia de clase demasiáu elevada y cruel, dexándo-yos claro que lo principal primero de too yera la familia.
Naturalmente, pa tales oxetivos, Borgia dedicar a texer una rede de tremes y coaliciones, impulsando'l matrimoniu de la so fía Lucrecia Borgia con Giovanni Sforza, depués con Alfonso d'Aragón y finalmente con Alfonso d'Este, asegurando la so alliniación con trés de les más poderoses families d'Europa, Sforza, Aragón y d'Este. En xunto con tales enllaces, aseguróse amás de consolidar el poder de la familia Borgia sobre los Estaos Pontificios, llogrando sometelos al dominiu personal o del so fíu César Borgia, o de la Santa Sede.
Benefició al so fíu, César Borgia, tamién nel so plan d'instaurar na Romaña, un principáu independiente de la Santa Sede y de cualesquier otru estáu, con cuenta d'aumentar entá más el poder de la dinastía Borgia n'Italia.
Perceición histórica
Analís xeneral
Importante: Esta páxina ye sospechosa de nun respetar la neutralidá nel puntu de vista. Esti avisu nun ha quitase hasta que s'esclarie na páxina d'alderique la supuesta falta de neutralidá.
Un xuiciu imparcial de la carrera d'esti personaxe debe, por principiu de cuentes, estremar ente l'home y el so puestu.[34] Entiéndase, pos, que d'alcuerdu a los estándares de la so dómina, la carrera eclesiástica de Rodrigo Borgia foi peculiar. Fechu cardenal a los sos 20 años d'edá, exerciendo como Obispu de Valencia, y darréu Vice-Canciller de Roma a los sos escasos 22 años permaneciendo en dichu cargu, hasta la so eleición como papa. En concencia, en dicha carrera, enforma tuvo que ver la influyencia del so tíu, el papa Calixto III, según tamién dependió enforma de la so influyencia sobre la redolada cardenalicia.
Sicasí'l so ascensu al papáu nun dexa de ser revesosu, pol simple fechu de que daquién qu'incurriera en tales aiciones, nun puede ser catalogáu como dignu de ser el Representante de Dios na Tierra, pero, tenemos d'entender que si dichu xuiciu emitir en contra de Borgia, tamién tendríen de ser catalogaos esautamente de la mesma manera tolos papes de la renacencia, tales como Sixto IV, Xuliu II, Lleón X o los cardenales Guillaume d'Estouteville, Pedro González de Mendoza (cardenal) quien incurrieron nes mesmes práutiques d'Alejandro VI. En pallabres de Pastor, hai que dixebrar ente los actos personales d'Alejandro VI y lo referío a la mesma Ilesia Católica:
Nun afecta'l valor intrínsecu d'una xoya, nin la moneda d'oru pierde'l so valor cuando pasa por unes manes puerques. Del sacerdote, como funcionariu d'una Ilesia santa, espérase una vida inmaculada, tantu porque por oficiu él ten de ser un modelu de virtú al que los llaicos tienen de ver como exemplu, como porque cola so vida virtuosa puede inspirar a otros a respetar la sociedá de la cual él ye un adornu. Pero les ayalgues de la Ilesia, el so calter divín, la so santidá, la revelación divina, la gracia de Dios, l'autoridá espiritual, como bien se sabe, nun dependen del calter moral de los funcionarios de la Ilesia. Entá'l más eleváu de los sacerdotes nun puede menguar nin en nada'l valor intrínsecu de les ayalgues espirituales que se-y confiaron.[34]
Crítiques y defensa
Les denuncies más severes contra Alejandro VI, por proceder del ámbitu oficial, son les de los sos contemporáneos católicos: el cardenalGiulliano Della Rovere, futuru papa Xuliu II,[35]el cardenal agustino y reformador, Egidio de Viterbo, nel so manuscritu "Historia XX Saeculorum" calteníu na Biblioteca Angelica de Roma y el oratoriano Raynaldo colos semioficiales Añales de Baronius. Fueron estos los trés principales críticos d'Alejandro VI, en Roma, acusándolo de cometer simonía pa consiguir l'ascensu al «Solio Pontificiu»[36] y llegando Della Rovere a acusalo tamién de transgredir el códigu eclesiásticu, rompiendo'l celibatu al sostener una rellación con Julia Farnesio. Esto postreru ye verídicu, siendo acotáu que, n'efeutu, la «Bella Farnese» como yera conocida, foi amante de Rodrigo Borgia.
No que concierne al so defensa, la realidá ye que los historiadores católicos, en delantre nun dedicaron mayor esfuerciu a compensar les afirmaciones y acusaciones que se fueron faciendo a Rodrigo Borgia, a tal puntu se denota esto que pa mediaos del sieglu XIX, Cesara Cantu escribió qu'Alejandro VI yera l'únicu Papa que nunca tuvo un apologista. Arriendes d'ello, nun resulta difícil entender la razón pola cual, la Lleenda Negra de los Borgia», llogró formase y xuntase al pensamientu xeneral, con tanta facilidá al escarecer Alejandro VI, de defensores que pudieren compensar toles acusaciones que se-y fixeron, lo qu'acabó sacando al personaxe del so contestu.
Sicasí, hubo dellos escritores católicos, tantu en llibros como periódicos, qu'intentaron defendelo de les acusaciones más dures de los sos contemporáneos. Pueden mentase dos: el dominicu Olivier, cola so obra "Le pape Alexandre VI et les Borgia" (París, 1870), de que la so obra namái apaeció un volume, que trata sobre'l cardenalatu del papa; y "Papa Alessandro VI secondo documenti y carteggi del tempo", de Leonetti (3 vols., Bologna, 1880).
Estos y otros documentos escribiéronse, en parte, p'amenorgar l'escarniu contra la reputación de la Ilesia Católica, y en parte, poles crítiques de numberosos escritores, como'l casu de Victor Hugo ente munchos otros. Sicasí, los intentos d'esaniciar la mala imaxe d'Alejandro VI, fueron fracasos atayantes[34] y los posteriores escritos de Henri de l'Epinois na «Revue des questions historiques» publicada en 1881, que fueron depués utilizaos pol Diariu de Burchard» y respondíos por por historiadores ya intelectuales tales como Bollandist Matagne y Von Reumont, l'historiador católicu de la Roma medieval, causaron que, en pallabres de Ludwig von Pastor:
Resultara imposible pa siempres cualquier intentu de salvar la reputación d'Alejandro VI.[34]
Orixe y continuidá
Descendencia
De madre desconocida y quiciabes más d'una tuvo trés fíos: Pedro Luis, nacíu hacia 1468 en Roma, primer duque de Gandía, Jerónima, nacida hacia 1470, reconocida como fía y generosamente dotada al contraer matrimoniu con Gian Andrea Cesarini, noble romanu, y Isabella Borja, casada con Pietro Matuzi, oficial de la curia.
Lucrecia (1480–1519), casada, por esti orde, con Giovanni Sforza (señor de Pésaro), Alfonso d'Aragón, príncipe de Salerno y duque de Bisceglie, y Alfonso d'Este (príncipe de Ferrara). De los últimos dos matrimonios tuvo Lucrecia descendencia llexítima; nel primer matrimoniu foi madre de Rodrigo, Duque de Bisceglie, y nel segundu, d'Hércules II y Hipólito II. Al traviés del so segundu matrimoniu, Lucrecia Borgia tien tamién descendencia en munches de les actuales families reales europees.
Siendo cardenal tuvo rellaciones íntimes con Giulia Farnese, casada con Orsino Orsini, pero nun ta acreditáu que fuera padre de la so fía, Laura Orsini, a la que, al contrariu de lo que fizo colos sos restantes fíos, nun dio tratu especial. Siendo yá papa tuvo otros dos fíos de madre desconocida: Juan de Borja, duque de Nepi, legitimado en 1501 primeru como fíu de César Borja, y Rodrigo de Borja, nacíu hacia 1503, abá de Ciciano di Nola en siendo espacháu de ilegitimidad por Lleón X que lo dicía «de romanu pontifice genitus et soluta» (nacíu de romanu pontífiz y de muyer ensin casar).[37]
2010Assassin's Creed: Brotherhood. Franquicia de Ubisoft, Alejandro VI sigue siendo unu de los enemigos de la Hermandá de los Asesinos, anque yá non el principal.
↑Afirmao en: Library of Congress Authorities. Identificador d'autoridá de la Biblioteca del Congresu d'EEXX: n50058829. Data de consulta: 19 mayu 2021. Editorial: Biblioteca del Congresu d'Estaos Xuníos. Llingua de la obra o nome: inglés.
↑Afirmao en: Catholic-Hierarchy.org. Identificador Catholic Hierarchy de persona: deborjar. Data de consulta: 12 ochobre 2020. Llingua de la obra o nome: inglés.