Según documentos esistentes, la universidá de Valladolid esistía yá a finales del sieglu XIII. Foi creada por intervención real, col conceyu vallisoletano como intermediariu de la fundación, y recibió la confirmación papal darréu, a instancies del rei Alfonso XI. Esiste la hipótesis de que la universidá surdió pol treslláu del Estudiu Xeneral de Palencia, fundáu por Alfonso VIII de Castiella, y l'obispu Tello Téllez de Meneses ente los años 1208 y 1241. Otra hipótesis asitia'l so orixe nuna escuela o estudiu particular con sede na Abadía de Santa María la Mayor.[1][2]
Foi una institución bien venceyada a la ciudá dende la so nacencia, influyendo nel so desenvolvimientu pola intensa actividá cultural y económica qu'impulsaba. Mientres el sieglu XX, especialmente, y coincidiendo con una espansión del númberu d'alumnos, según una ampliación de los estudios y una mayor facilidá d'accesu, la Universidá vencéyase dafechu a los acontecimientos históricu y social. Asina, l'españíu de la Guerra Civil en 1936 va acarretar la depuración, y en dellos casos el fusilamiento d'un númberu importante de catedráticos y profesores. De la mesma manera, la Universidá de Valladolid configúrase, xunto a FASA-Renault, como'l principal polu de contestación al réxime dictatorial del xeneral Franco, convocando numberoses fuelgues, conciertos y actos de resistencia y protesta que van rematar en 1974 col zarru gubernativu de l'actividá docente, únicu casu en toa España (el cursu académicu entamar de manera paralela, en cases particulares, parroquies y llugares públicos).
L'allugamientu físicu asitióse, nun principiu, na Colexata, pasando dempués al actual allugamientu de la Facultá de Derechu, nel otru llau de la plaza.
Nos años ochenta la Universidá entamó la construcción de centros docentes nel Barriu de La Rondilla, pero dempués búscase la dispersión en distintes zones. Más palantre va empezar la construcción nel barriu de Belén y San Pedro Regaláu. pero los edificios d'esti campus nun guarden rellación clara cola redolada, al faltar un plan urbanísticu definíu.
Símbolos
Escudu D'alcuerdu
a los estatutos de la Universidá publicaos nel BOCyL el 16 de xunetu de 2003— la descripción heráldica del escudu de la institución ye la siguiente:
«Escudu de forma española en campu de plata, un carbayu del so color, terrazado y frutado n'oru, encoláu de dos llaves en sotuer d'oru y plata. Al timbre, Corona Real abierta de cinco florones vistos surmontada de tiara papal con ínfulas.»
«La Bandera o Pendón de la Universidá de Valladolid ye de forma rectangular, de dimensiones 152 centímetros por 198 centímetros, en púrpura. Nel so centru, l'Escudu de la Universidá nos sos esmaltes o colores.»
El primer edificiu de la Universidá de Valladolid del que tenemos noticies de la so entidá arquitectónica ye'l construyíu a finales del sieglu XV, tres el treslláu de la institución dende la Colexata hasta'l so nuevu allugamientu. Constaba d'un claustru de cuatro lados, al que s'abrir les aules, y una capiya tardogótica de cierta magnitú. Al claustru entrar por una portada, tamién tardogótica, que s'abrir a callar Llibrería. A principios del sieglu XVIII, esti edificiu resultaba insuficiente, polo que s'amplió con otru claustru cuadrangular, con cuatro galeríes, al que s'abrir delles aules construyíes nel mesmu momentu. Cerrando'l conxuntu a la plaza de Santa María (güei plaza de la Universidá), realizóse una interesante fachada barroca proyeutada pol carmelita fray Pedro de la Visitación y que se construyó en 1715. Nella atópense distintos grupos escultóricos calidable y que representen alegoríes de les materies que s'impartíen nel edificiu. Ye de destacar el cuerpu central, entamáu por cuatro columnes xigantes y rematáu por una gran peineta. Na balaustrada dispónense cuatro escultures que representen a los reis que favorecieron a la universidá vallisoletana.
Esti conxuntu, formáu por estos dos claustros, el del sieglu XV y el del sieglu XVIII, les sos aules respeutives y otres edificaciones amiestes, como la capiya o la torre del reló construyida nel sieglu XIX-, subsistió hasta 1909.
En 1909, y con gran polémica, decidió baltase l'antiguu edificiu (incluyendo la portada del sieglu XV que s'abrir a callar Llibrería), pa construyir un nuevu edificiu siguiendo llinies ecléctiques y proyeutáu pol arquiteutu Teodosio Torres López. D'esti valtamientu namái se salvó la fachada barroca proyeutada pol carmelita frai Pedro de la Visitación y paez ser que la idea inicial contemplaba tamién la so destrucción. El proyeutu de Teodosio Torres López plantegaba un edificiu universitariu con dos claustros, como'l presistente. La so organización efectuar por aciu una caxa d'escalera asitiada ente dambos claustros y una gran antepar que s'abrir a callar Llibrería. La fachada del edificiu universitariu a esta cai basar nuna reinterpretación de la fachada barroca de Pedro de la Visitación, pero utilizando elementos decorativos provenientes del platerescu, barrocu, neoclasicismu y grandes buecos propios de la mentalidá higienística de la dómina. A un llau de la fachada atopaba la torre del observatoriu y a otru, la nueva torre del reló que solucionaba la esquina ente la Plaza de la Universidá y callar Llibrería. El proyeutu tenía dellos problemes ensin solucionar: construyíase una grandiosa fachada representativa a una cai estrecha como yera la de Llibrería, polo que taba afogada, y la fachada barroca atopábase incorporada al edificiu de manera bien cabileña. En 1939, esti edificiu sufre una quema. Pa desaniciar el problema de la integración de la fachada barroca nel edificiu de Teodosio Torres López, Constantino Candeira Pérez proyeutó en 1939 una gran escalera y antepar, siguiendo llinies historicistes, a los que s'apuerta por aciu la fachada barroca. Esta escalera ye una muestra de l'arquiteutura trunfalista ya historicista propia de la posguerra española. En 1968 realícense les últimes obres que conformen l'actual edificiu, baltando'l segundu claustru y construyendo na cortil del mesmu, un edificiu de cinco plantes p'agospiar al alumnáu, que'l so númberu creciera considerablemente nos años sesenta, colapsando l'edificiu de Teodosio Torres López, pensáu pa un alumnáu muncho menos numberoso. Nesta mesma reforma, baltóse la torre del observatoriu de Teodosio Torres López y el grandiosu paraninfu de 1909. Tamién la fachada de callar Llibrería foi entós remocicada, perdiendo'l ropaje historicista proyeutáu por Teodosio Torres López. El nuevu paraninfu construyóse flanqueando la fachada de fray Pedro de la Visitación por unu de los sos llaos.
Construyir tres una xénesis complicada. Nun principiu, n'edificiu con proyeutu d'Antonio Fernández Alba, diba ser la delegación del Ministeriu d'Educación, na Plaza de Poniente, xunto al Institutu Núñez de Arce. Pero, concedida a la Universidá la Escuela Téunica Cimera d'Arquiteutura, caltiénse'l brillosu proyeutu d'Antonio Fernández Alba, treslladándolo al barriu residencial de Güerta del Rei.
L'edificiu ta dotáu d'un fuerte calter representativu, abandonando les formes orgániques d'otros edificios vallisoletanos de la dómina. Márcase una exa de simetría na fachada, qu'entama los contundentes volumes del conxuntu.
L'ampliación proyeutada tamién por Fernández Alba nos ochenta, escurrir yá pa la so función, ensin la llimitación espacial que tenía'l proyeutu inicial. Búscase agora una mayor llibertá d'organización con una planta centralizada.
L'edificiu entámase llonxitudinalmente, con un ampliu pasiellu central de dellos altores, que distribúi y comunica los espacios docente y complementariu. Ye interesante'l xuegu establecíu ente l'aula magna, con forma de teatru clásicu, y el teatru al campu dispuestu nel estremu opuestu, valláu y zarráu al públicu. La vista esterior de la seición de despachos recuerden a un truébanu.
Sicasí, cometiéronse distintos errores a la de la so edificación. Interpretáronse equivocadamente los planos, polo que la orientación de les aules nun yera la correuta. Los amplios espacios del edificiu, asina cómo'l so techu tresllúcíu orixinal, afechos na so idea pa un clima como'l canariu, pero non pal castellán, torgaben que la temperatura fuera la correuta en tol edificiu, dexando inútil la calefacción, y convirtiendo asina'l centru en desaxeradamente fríu pel hibiernu, y bien calorosu pel branu. Asina mesmu, les portalaes orixinales del llau oeste, convertir en focu de suciedá y basures, que poníen en peligru la salobridá del centru. Les obres d'ampliación de la biblioteca solucionaron estes incomodidades.
Obres posteriores consiguieron desaniciar parcialmente estos y otros defectos, como l'ausencia d'ascensores y accesos necesarios pa minusválidos.
Nes cercaníes de la Universidá, como motor de desenvolvimientu de la ciudá y llugar de formación de clérigos y científicos, surden ensame d'instituciones como'l Colexu Mayor Santa Cruz.
El cardenal Pedro González de Mendoza, funda esti colexu en 1482, añu en que ye nomáu arzobispu de Toledo. De sólida formación intelectual, abre les puertes al Renacimientu na ciudá, con un edificiu primeru proyeutáu en góticu, probablemente por Enrique Egas, pero camudáu en 1490 a una estética renacentista por orde so. Pero namái s'afixo la fachada cola inclusión d'elementos decorativos del nuevu estilu. Nella destaca'l tramu central, con un almohadillado d'inspiración italiana que cubre tol fondu, y la puerta decorada con grutescos. Tamién ye destacable la cornisa con balaustrada que remata la fachada principal. Estes obres fueron dirixíes por Lorenzo Vázquez de Segovia. Nel sieglu XVIII reformóse la fachada, datando d'esa dómina los grandes balcones neoclásicos, obra del arquiteutu Manuel Godoy.
L'edificiu, de planta cuadrangular, ordenar en redol a un patiu de tres pisos. El baxu tuvo que ser reconstruyíu por Juan de Nates en 1603 pola mala calidá de la piedra. L'arquiteutu Domingo de Ondátegui reforma los dos pisos cimeros en 1744, magar toes estes intervenciones respetaron el planteamientu tardogótico del claustru y los sos motivos decorativos.
Nel pisu baxu, destaquen el zaguán y l'Aula Murnia, cubiertos con bóvedes de piedra de crucería senciella, según la capiya, a la que s'apuerta pol zaguán por aciu una puerta ojival. Pa llegar al primer pisu, esiste una amplia escalera neoclásica, construyida na segunda metá del sieglu XVIII. Nesti primer pisu, destaca la biblioteca, de planta cuadrangular y qu'ocupa totalmente una de les pandes del claustru. La so portada cerrar con unes puertes de madera obra d'Alejo de Vahía. L'interior cubrir con bóveda con lunetos. Les estanteríes de los llibros daten de principios del sieglu XVIII. El conteníu d'esta biblioteca ye bien ricu ya importante, con delles decenes d'incunables y numberosos llibros impresos de los sieglos XVI, XVII, XVIII y XIX, parte d'ellos provenientes de biblioteques de monesterios y conventos desamortizados.
Na actualidá, nel edificiu atópense instalaos el Rectoráu de la Universidá, la sede alministrativa del Muséu de la Universidá de Valladolid (MUVa), y la sede del Muséu d'Arte Africano Arellano Alonso, que les sos coleiciones d'arte africano -donaes a la Universidá-. pueden visitase nel Salón de Rectores y la Sala Renacimientu del Palaciu.
Cada unu de los puntos de serviciu enantes citaos cuenta con un direutor, tol serviciu ta dirixíu pola Direutora de la Biblioteca y coordináu polos Servicios Centrales.
Los sos fondos tán accesibles al traviés del Catálogo Almena, de Worldcat y del Repositorio UvaDoc, incluyendo 970155 llibros ente los que cabo destacar el so pervalible fondu antiguu de 45000 documentos, ente ellos numberosos incunables y manuscritos a partir del sieglu X, 16000 títulos de publicaciones periódiques, 21342 títulos de revistes electróniques, 965 llibros electrónicos, 66 bases de datos, 47695 material non librario y 33103 tesis y proyeuto fin de carrera (datos de mayu de 2012).
Los servicios al usuariu inclúin: portal web, llectura en sala, préstamu intercampus y interbibliotecario, préstamu (fondu documental, ordenadores portátiles, llectores de llibros electrónicos, memories USB), Información bibliográfica, formación d'usuarios, guíes temátiques y tutoriales.
La biblioteca ye miembru de: OCLC, Europe Direct, REBIUN, Dialnet, Catálogu 17, ABBA, Documat, GEUIN, REDINED y BUCLE.
Dispón, amás de los 25 centros, d'una serie d'edificios alministrativos como por casu el Palaciu de Santa Cruz onde s'atopa'l rectoráu; o La Casa del Estudiante onde tán el restu de servicios alministrativos. El CTI (Centru de Teunoloxíes de la Información) atopar nel edificiu de la Residencia Universitaria Alfonso VIII xunto a la Facultá de Ciencies.
Información académica
Organización
La Universidá de Valladolid entamar en facultaes y escueles universitaries. Na ciudá de Valladolid, la Universidá cunta con cuatro escueles y ocho facultaes:
La universidá tien más d'un centenar de grupos d'investigación reconocíos, qu'actúen nes árees de: Humanidaes, Ciencies Sociales y Xurídiques, Ciencies Esperimentales, Inxeniería y Teunoloxía, y Ciencies Biomédiques y de la Salú.[6] Dalgunos de los grupos más relevantes:
Grupu de Sistemes Intelixentes y Cooperativos / Educación, Medios, Informática y Cultura (GSIC/EMIC)
Grupu d'Óptica Atmosférica (GOA-Uva): Dedicar al estudiu de componentes atmosféricos como'l vapor d'agua, ozonu, aerosoles y nubes al traviés de métodos ópticos. Asina mesmu xestiona un centru de calibración de fotómetros de la rede mundial AERONET creada por NASA y la Universidá de Lille. El centru de calibración del GOA-Uva forma parte de la infraestructura europea d'investigación ACTRIS.
Servicios centrales de sofitu a la investigación
Animalario
Llaboratoriu de Téuniques Instrumentales (LTI)
Secretariáu de Publicaciones ya Intercambiu Editorial
Parque Científicu
Plan del Parque Científicu de la Universidá de Valladolid
Cuadiernu informativu del Parque Científicu
Perfil de Contratación
Programa PAVES
El programa PAVEs (Profesores Asociaos Venceyaos a Empresa) de la Universidá de Valladolid (cofinanciáu pol gobiernu rexonal de Castiella y Llión) representa una importante esperiencia d'innovación docente. Empezó en 2001 y ta formada por 50 profesores asociaos que vienen del mundu de la empresa, toos ellos del ámbitu téunicu o inxenieríes, ello ye que la metá de los PAVE contrataos na Universidá de Valladolid tán adscritos bien a la Escuela Téunica Cimera d'Inxeniería Informática bien a la Escuela Téunica Cimera d'Inxenieros de Telecomunicación. Imparten les enseñances nes instalaciones de la empresa, yá que l'oxetivu principal ye que la educación sía principalmente práutica y/o empobinada a les teunoloxíes más avanzaes que demanden les empreses. La educación ye o bien la parte práutica de les asignatures oficiales o asignatures completes, de normal optatives/llibre configuración.
Monitorización del programa "Los Desiertos Verdes"
La Universidá de Valladolid participa nel ambiciosu proyeutu "Los Desiertos Verdes"[10] que se trata d'un proyeutu de reforestación cola participación y el sofitu del programa "Life+" de la Xunión Europea utilizando'l dispositivu Groasis Waterboxx en 63 hectárees en 5 distintes provincies d'España (Valladolid,[11]Llión,[12]Zamora,[13]Zaragoza[14] y Barcelona[15]). Toles zones incluyíes nel proyeutu son distintos en razón de les sos: clima, tipos de suelu, altor, usu actual (terrenes incultos, escombrera, área d'esquí, monte quemáu, agricultura) y árboles autóctonos. L'elementu común pa toes ye que son bien seques, hasta grebes.
Escueles/Facultaes
Escuela Téunica Cimera d'Inxeniería Informática
Escuela Téunica Cimera d'Inxenieros de Telecomunicación
Ciencia de los Materiales ya Inxeniería Metalúrxica, Espresión Gráfica na Inxeniería, Inxeniería Cartográfica, Xeodesia y Fotogrametría, Inxeniería Mecánica ya Inxeniería de los Procesos de Fabricación
Construcciones Arquiteutóniques, Inxeniería del Terrén y Mecánica de los Medios Continuos y Teoría d'Estructures
Electricidad y Electrónica
Estadística ya Investigación Operativa
Informática (Arquiteutura y Teunoloxía de Computadores, Ciencies de la Computación ya Intelixencia Artificial, Llinguaxes y Sistemes Informáticos)
Inxeniería de Sistemes y Automática
Inxeniería Llétrica
Inxeniería Enerxética y Fluidomecánica
Inxeniería Química y Teunoloxía del Mediu Ambiente
Llingua española
Organización d'Empreses y Comercialización ya Investigación de Mercado
Pedagogía
Teoría de la Señal y Comunicaciones ya Inxeniería Telemática
Tradiciones y cultura
Nel senu de la universidá esisten asociaciones culturales de too tipu:[16] musicales, teatrales, d'estudiantes...
Cuenta asina con una orquesta nueva: la Nueva Orquesta de la Universidá de Valladolid (JOUVa). Ta formada y xestionada na so mayor parte por estudiantes de la Universidá. Tien la so sede na Residencia Universitaria Alfonso VIII de Valladolid. Na actualidá (2010), y dende la so fundación en 1998, tien como direutor artísticu y musical a Francisco Lara Tejero.
La Universidá de Valladolid tien una gran tradición de Tunes, de les cualos hai referencies periodístiques dende'l Sieglu XIX. En 1997 grabaron un CD los seis tunes qu'había nesi momentu, anque na actualidá solamente perdura la Tuna d'Económiques[17] y la Tuna de Derechu de Valladolid.
Amás, cuenta tamién con un grupu coral, el Coru Universitariu de Valladolid empobináu por Marcos Castán y un Grupu de Música Antigua[18] empobináu por Ignacio Nieto Miguel
Anque estes formaciones tienen programes independientes, realicen conciertos conxuntos pa ciertos espectáculos.
Tamién esiste un grupu de teatru: Xente de Teatru de la Uva fundáu en 1984 col nome de Xente de Teatru de la Facultá de Medicina que, a partir de 1998, convertir nel grupu oficial de teatru de la Universidá. El so direutor ye Carlos Burguillo.
Al traviés del área d'Estensión y Cultura,[19] la Universidá presenta múltiples programes culturales a lo llargo del añu, dacuando con diversos organismos (como'l Muséu Nacional d'Escultura) destacando popularmente nos branos UniversiJazz y el Festival Santa Cruz.
Amás collabora en tolos conciertos que s'entamen al traviés de cada Asociación Universitaria o cada Vicerrectorado[n. 1] y con gran variedá d'asociaciones tanto públiques como privaes.
La Universidá de Valladolid sofita coles mesmes iniciatives relixosu-culturales como les desenvuelves pola Hermandá Universitaria del Santu Cristu de la Lluz, nes que cabo mentar los Autos de Navidá y de Pasión.
El repartu de doctores honoris causa de la Universidá de Valladolid, empecipiáu en 1964 col so primera invistidura, inclúi a más de sesenta distinguíes persones.