| Henrik Ibsen |
|---|
![]() |
| Rođenje | (1828-03-20) 20. mart 1828.
Skien, Norveška |
|---|
| Smrt | 23. maj 1906(1906-05-23) (78 godina)
Kristiania, Norveška |
|---|
| Zanimanje | Pisac |
|---|
| Jezik | norveški |
|---|
| Nacionalnost | Norvežanin |
|---|
Poznata djela
- Peer Gynt (1867)
- Lutkina kuća (1879)
- Sablasti (1881)
- Narodni neprijatelj (1882)
- Divlja patka (1884)
- Hedda Gabler (1890)
|
|
 |
Henrik Johan Ibsen (20. mart 1828 – 23. maj 1906) bio je veliki norveški dramski pisac i pjesnik. Često se naziva "otac realizma" i jedan je od osnivača modernizma u pozorištu.
Rani period života
Rođen je 20. marta 1828. godine, u trgovačkoj porodici Knuda Ibsena i Marichene Altenburg, u malom lučkom gradu Skienu.
Kada je Henrik imao oko sedam godina porodični posao je propao zbog čega je porodica bila prisiljena prodati većinu glavnih Altenburgovih zgrada u centru Skiena te se preseliti u malu vikendicu u Venstøpu, koja se nalazila izvan grada.[1]
Finansijska propast njegovog oca ostavila je jak utjecaj na Ibzenovog kasniji rad. Likovi iz njegovih drama često su ogledalo njegovih roditelja, a njegove teme se često bave pitanjima financijskih poteškoća kao i moralnim sukobima koji proizlaze iz mračnih tajni skrivenih od društva. Centralna tema Ibsenovih predstava je prikaz patnji žena, ponavljajući u tome svoju majku Marichenu Altenburg. Ibsenove simpatije prema ženama se mogu naći u njegovim dramama kao što su Lutkina kuća i Rosmersholm.[1]
U petnaestoj godini života napušta školovanje i preseljava se u mali grad Grimstad gdje radi kao pomoćnik apotekara i počinje pisati drame. Sa 18 godina postaje otac vanbračnog dječaka za čiji odgoj do odrastanje mora plaćati alimentaciju iako nikada nije vidio svog sina. Poslije se seli u Christianiju, današnji Oslo.
Svoju prvu tragediju Catilina iz 1850. godine objavljuje pod pseudonimom "Brynjolf Bjarme", kada je imao samo 22 godine. Glavna Ibzenova inspiracija u ranom periodu stvaralaštva, sve do djela Peer Gynt, očigledno je bio norveški autor Henrik Wergeland i kao teme iz norveških narodnih priča koje se prikupili Peter Christen Asbjørnsen i Jørgen Moe. U doba Ibsenove mladosti, Wergeland je bio najpriznatiji i daleko najčitaniji norveški pjesnik i dramski pisac.
Život i karijera
Nekoliko godina Ibsen provodi u nacionalnom pozorištu u Bergenu gdje je bio uključen u izvođenje više od 145 pozorišnih predstava, u različitom svojstvu, bilo kao autor, režiser ili producent. U tom periodu napisao je 5 novih, širem krugu čitalaca uglavnom nepoznatih drama.
1858. odlazi u Oslo gdje obavlja ulogu direktora pozorišta u Oslu. Tu se ženi sa Suzannah Thoresen 18. juna 1858. godine a 23. decembra 1859. godine dobija sina Sigurda. Porodica živi u vrlo lošim finansijskim okolnostima a Ibsen je vrlo razočaran takvim načinom života u Norveškoj. Stoga, 1864. godine napušta Oslo i odlazi u Sorrento u Italiju. U narednih 27 godina se neće vratiti u svoju rodnu zemlju.
Zanimljivosti
Djela
- Catilina (Catilina, 1850)
- Norma ili političareva ljubav (Norma eller en Politikers Kjaerlighed, 1851)
- Gospođa Inger iz Oestraata (Fru Inger til Østeraad, 1854)
- Olaf Liljekrans (Olaf Liljekrans, 1856)
- Ratnici na Helgolandu (Hærmændene paa Helgeland, 1858)
- Komedija ljubavi (Kjærlighedens Komedie, 1862)
- Pretendenti na prijestolje (Kongs-Emnerne, 1864)
- Brand (Brand, 1866)
- Peer Gynt (Peer Gynt, 1867)
- Savez mladih (De unges Forbund, 1869)
- Cezar i Galilejci (Kejser og Galilæer, 1873)
- Stupovi društva (Samfundets Støtter, 1877)
- Nora ili Lutkina kuća (Et Dukkehjem, 1879)
- Sablasti (Gengangere, 1881)
- Narodni neprijatelj (En Folkefiende, 1882)
- Divlja patka (Vildanden, 1884)
- Romersholm (Rosmersholm, 1886)
- Žena s mora (Fruen fra Havet, 1888)
- Hedda Gabler (1890)
- Graditelj Solness (Bygmester Solness, 1892)
- Mala Eyolf (Lille Eyolf, 1894)
- Jon Gabriel Borkman (1896)
- Kad se mi mrtvi probudimo (Naar vi døde vågner, 1899)
Reference
Vanjski linkovi
