| Tarix |
Fealiyet
|
| 19 Gülan 1950 |
Wezirê ê teberi Fransa Robert Schuman qıseyê xü dı wuni vano (na qıseyê xü zi Jean Monnet ra gino); "Gerek siyê siyayê (komır) Fıransa u asın, polayê Almanya ju institüsyon dı biyarê pêser u no zenginey qandê welatê Awrupa akerde bo.
|
| 18 Nısan 1951 |
Na waştena cori EKSG (ju biyayenda siyê siya u asıni) ya beno raşt u bı hetê 6 welatiya Paris dı yeno qebul kerdış.
|
| 27 Gülan 1952 |
Waştena ju biyayenda pawutışê Ewrope, Paris yeno qebul kerdış.
|
| 30 Tabax 1954 |
Fransa waştena ju biyayenda pawutışê Awrupa red keno u qerarê xü peydı gino. 20-23 payızê verên (october)
|
| 20-23 Payızê verên 1954 |
Dıma konferansê Londra, waştenda paketê Bırüksel hera biyayenda rocawanê (batı) Awrupa, Paris dı imza bi (VEU).
|
| 1-2 Héziran 1955 |
Wezirê teberi ê ézayê şeş welatê Awrupa Messina dı yenê pêser u qererê newe ginê. Bı no qererê newe Awrupa bı hetê ekonomik zi sınoranê xü hera kerê.
|
| 25 Awdar 1957 |
Pê ameyaenda EEG (Piyabestenda Ekonomiyê Awrupa) u EURATOM (Piyabestenda Enerjiyê Atom ê Awrupa) Roma dı ame qebul kerdış.
|
| 1 Çıle 1958 |
Êy qanuni u piyabestenê Roma kewno dewre. Komisyonê EEG u EURATOM Brükseli dı ca benê.
|
| 4 Çıle 1960 |
Pê ameyenda Stockholm qerarê EFTA (Jubiyayenda Serbeteya Ticaretê Awrupa) bı insiyatifê İngiltere yeno qebul kerdiş.
|
| 30 Temuz 1962 |
Qerarê piyabestenda ziréti yeno qebul kerdış.
|
| 14 Çıle 1963 |
Reisê cumhurê Fıransa General de Gaulle xezeteciyan rê vano; -Ma nê wazenê UK (İngiltere) bı kewo miyanê Ju biyayenda Awrupa u ma heqê xü yê -Veto anê kar.
|
| 29 Temuz 1963 |
JBA (EU) 18 welatê Afriqa ya pêyenêu Yaoundé bın protokolı imzayê xü erzenê.
|
| Nısan 1965 |
Pê ameyenda pê miyandı hélıyayenı (fusion) qandê piya-bestenda ju Meclis u ju Parlamento yeno qebul kerdış. Na qanun 1 temuz 1967 dı kewno dewre.
|
| 29 Çıle 1966 |
Warêy ameyenda Lüksemburg, Fıransa meclis dı newede ra cayê xü gino. Bı şertêna, gerek Fıransa her wext germey bımısno Ju Biyayenda Awrupa.
|
| 1 Temuz 1968 |
1,5 ser verê werzeynayenda qererê sınoran, sınori ézayê welatê Ju Biyayenda Awrupa werzêna. Heqê zsınoran beno şirikey.
|
| 1-2 Kanun 1969 |
Haag dı ézayê JBA yenê pêser. Na cüwayışi dı Serdemê Cumhuri u Serdemê Hükmeti ca ginê u qereê kı heta na ser ameyo gıroten qebul kenê u nêy qanuni kewnê dewre.
|
| 22 Nısan 1970 |
Lüksemburg dı qererê xü finanse kerdenı dayêno u Parlamen-toya Awrupa bı qanunana otoriteyê ci vêşi kenê.
|
| 30 Héziran 1970 |
Lüksemburg dı welatanê JBA yenê pêser u qerar danê kamcin welat bıbo ézayê JBA. Êy kı waştê bıbê ézayê JBA nêyê; Danimarka, İrland, Norweç u İngıltere.
|
| 22 Çıle 1972 |
Brükseli dı qererê qebul kerdenda Danimarka, İrland, Norweç u İngiltere yeno dayış.
|
| 24 Nısan 1972 |
"Marêdöviz" qebul beno. Nêy 6 dewletê Èzay mabênê xü dı pêyenê. Kı pereyê kesi ê kesi ra vêşi nêbo. En vêşi % dı 2,25 şeno bıvıriyo.
|
| 1 Çıle 1973 |
Danimarka, Írlandiya u Qıraliyetê Britanya kewnê EGG (Şarê Norweç qandê Èzayey vano Nê.
|
| 9-10 Kanun 1974 |
Pêser ameyenda Paris. New dewleti u reisêcumhurê nêy dewletan qerar danê kı serê dı hirê fınê birê pêser u Parlementoyê Awrupa qandê her merdım akerde bo.
|
| 28 Sebat 1975 |
Konvensiyonê Lomé sıfte mabênê JBA=EU u 46 welatê Afrika, Rocawanêindi dı pê yenê şartan imza kenê.
|
| 22 Temuz 1975 |
Awrupa Parlemnetosi ra qererê do newe vıcêno, bı no qerera hetê ekonomiya imkananê JBA dıha hera beno 1 héziran 1977 dı tam kewno dewre.
|
| 6-7 Temuz 1978 |
Pêser ameyenda Bremen. Fransa u Almanya bı teklifê do newe yenê. "Marêdövizi" ma hewadê u newedera sistemê JBA dı bı nameyê Sistemê Moneter Awrupa vırazê.
|
| 13 Awdar 1979 |
Sistemê Moneter Awrupa kewno dewre.
|
| 28 Gülan 1979 |
Yunanistan bın ézabiyayenı nameyê xü nuşneno u şartê JBA qebul keno.
|
| 7 u 10 Héziran 1979 |
Tarixê JBA sıfte 410 ézayê Parlamentoyê Awrupa bı reya veçêyênê (yenê weçêynayış).
|
| 31 Payızê verên 1979 |
Konvensiyonê Lomé ê dıdını (Lomé II) newedera mabênê 48 welatê Afrika u Rocawanêindi (Westindia) imza beno.
|
| 1 Çıle 1981 |
Yunanistan beno ézayê ju biyayende Avrupa (JBA)
|
| 28 Sebat 1984 |
Programê Esprist rey gino u bı no programa JBA hetê teknik, infermasyon piya bı gürweyê u gamê berzê.
|
| 14 u 17 Héziran 1984 |
Reyê sıfte qandê Parlementoyê Avrupa.
|
| 8 Kanun 1984 |
Konwesiyonê Lomé fına hirêyın Togo dı yenê pêser, bı 66 welatê Afrikaya u mabênê 10 welatê Awrupa şartê piya gürwe kerdenı imza bena.
|
| Çıle 1985 |
Jacques Delores weçêynenê komisyonê JBA.
|
| 2 u 4 Kanun 1985 |
Meclisê JBA Lüksemburg dı yenê pêser u bı na pêser ameyena wazenê qererê kı Rom dı ameyo dayen ravêr berê u nezdi biyayenda Awrupa rew aver şıro.
|
| 1 Çıle 1986 |
İspanya u Portekiz benê ézayê JBA.
|
| 17 u 28 Sebat 1986 |
JBA newedera suka Lüksemburg Haag dı imza bena.
|
| 14 Nısan 1987 |
Türkiye wazeno bıbo ézayê JBA.
|
| 1 Temuz 1987 |
Qanunê (JBA) Awrupa bı şeklê do quwetyeno gürweynayenı.
|
| 27 Payızê verên 1987 |
Haag dı qanunê qandê pawutenda Rocawanê Awrupa (Westeuro) hetê éskeri lez kenê.
|
| Sebat 1988 |
Reformê finanse kerdenda politikayê Awrupa. Planê ekonomiyê çend seran fınê dı qebul beno na qerer qandê 1982-1992 yo.
|
| Çıle 1989 |
Qandê çıhar serı serdemeya komisyonê JBA, Jacues Delors hetê ézayan yeno veçêynayenı.
|
| 15-18 Héziran 1989 |
Weçêynayenda hirêyênda Parlementoyê Avrupa vırazêna.
|
| 17 Temuz 1989 |
Avusturya wazeno bıbo ézayê JBA.
|
| 9 Payızê peyên 1989 |
Dızê Berlini xılnenê (hewadanê).
|
| 15 Kanun 1989 |
Konvensiyonê Lomé-IV bı welatanê Afrika, Rocawanê İndi (Vestindia) u Ocenian (Awusturalya, New Zeland, Melanesiya, Mikronesiya, Polenesiya u Hawayi) imza beno.
|
| 29 Gülan 1990 |
Pêameyenda, raver berdenda u newedera vıraştenda Bankayê Awrupa qebul beno.
|
| 19 Héziran 1990 |
Qererê Şengen (Schengen) qebul beno.
|
| 4-16 Temuz 1990 |
Malta u Qıbrıs (Cyprus) wazenê bıbê ézayê JBA.
|
| 3 Payızê verên 1990 |
Almanya bena ju (Almanya Rocakewte "şerq" u Almanya Rocawan "xerb").
|
| 14 Kanun 1990 |
Konferansê qandê ravêr berdenda ekonomi u şartê piya gürweyenda ser Meclisê ézayê JBA Rum (İtalya) dı yenê pêser.
|
| 1 Temuz 1991 |
Swêd (İsveç) wazeno bıbo ézayê JBA.
|
| 21 Payızê verên 1991 |
EES (Meclisê Piya gürweyanda Ekonomiyê Awrupa) fıkrê élaqayê weş vıraştenda embıryanê JBA dı ju fıkır benê.
|
| 9-10 Kanun 1991 |
Mastriş (Maastrich) dı Meclisê Awrupa yeno pêser.
|
| 7 Sebat 1992 |
Mastriş dı JBA (Ju Biyayenda Awrupa) newedera qebul bena.
|
| 18 Awdar 1992 |
Finlandiya wazeno bıbo ézayê JBA (EU).
|
| 25 Awdar 1992 |
Norweç wazeno bıbo ézayê JBA.
|
| 2 Gülan 1992 |
Portekiz dı suka Porto dı JBA yenê pêser u EEC (European Economic Commission) imza beno.
|
| 2 Héziran 1992 |
Şarê Danimarka qandê pêser ameyenda Maastricht şıno referandum u şarê Danimarka vano nê.
|
| 20 Héziran 1992 |
Şarê Írlanda qandê pêser ameyenda Maastricht şıno referandum u şar referandum dı pêser ameyenda Maastricht vano ya.
|
| 20 Elun 1992 |
Şarê Fransa qandê pêser ameyenda Maastricht şıno referandum u şar referandum dı pêser ameyenda Maastricht vano ya.
|
| 11-12 Kanun 1992 |
Meclisê Awrupa (European Council) suka ‹skoçya Edinburgh dı yenê pêser.
|
| 1 Çıle 1993 |
Bazarê miyanê Awrupa qandê héme ézayê welatanê Awrupa abêno.
|
| 18 Gülan 1993 |
Fına dıdını Danimarka şıno referandum qandê pêser ameyenda Maastricht. No fın şarê Danimarka qandê pêser ameyenda Maastricht vano ya.
|
| 1 Payızê peyên 1993 |
Qanunê Maastricht kewno dewre.
|
| 1 Nısan 1994 |
Macaristan wazeno bıbo ézayê JBA (EU).
|
| 8 Nısan 1994 |
Polonya wazeno bıbo ézayê JBA (EU).
|
| 15 Nısan 1994 |
Suka Fas Marakêş dı mabênê JBA u Uruguway dı pêameyenda GATT qebul beno.
|
| 9 u 12 Héziran 1994 |
Fına çıharın reydayenda Parlemento Awrupa.
Şarê Awustırya bı rayê reyana qandê éza biyayenda Awrupa vano: "-E"
|
| 24 u 25 Héziran 1994 |
Korfu dı pêser ameyenda Meclisê Awrupa.
Awustırya, Finlaniya, Norweç u Swêd (İsveç) wazenê xü gırêdê qanunanê Awrupa. u imzayê xü erzenê u şartê JBA qebul kenê.
|
| 14 Payızê verên 1994 |
Şarê Finlandya bı rayê reyana éza biyayenda JBA qebul kenê.
|
| 13 Payızê peyên 1994 |
Şarê Swêd bı rayê reyana éza biyayenda JBA qebul kenê.
|
| 27 u 28 Payızê peyên 1994 |
Şarê Norwec bı rayê reyana éza biyayenda JBA qebul nêkenê.
|
| 9 Kanun 1994 |
Essen dı pêser ameyenda JBA.
|
| 1 Çıle 1995 |
Awustırya, Swêd u Finlandya kewnê JBA miyan.
|
| 23 Çıle 1995 |
Jauques Sander beno serdemê Komisyonê Awrupa mabênê serandê 1995-2000.
|
| 26 Awdar 1995 |
Konvensiyonê Schengen beno resmi.
|
| 22 Héziran 1995 |
JBA bı Estonya, Lettonya u Litonya qandê şartê ézabiyayenı pêyenê.
|
| 27 Héziran 1995 |
Slowakya qandê ézabiyayenı sere dano pıro.
|
| 27 Payızê verên 1995 |
Letonya wazeno bıbo ézayê ju biyayenda Awrupa.
|
| 24 Payızê peyên 1995 |
Estonya wazeno bıbo ézayê ju biyayenda Awrupa.
|
| 27-28 Payızê peyên 1995 |
Konfrenasê welatanê dengızê sıpe (akdeniz).
|
| 8 Kanun 1995 |
Litwanya wazeno bıbo ézayê ju biyayenda Awrupa.
|
| 14 Kanun 1995 |
Bulgaristan wazeno bıbo ézayê ju biyayenda Awrupa.
|
| 15-16 Kanun 1995 |
Parlementyoyê Awrupa Madrid dı yenê pêser.
|
| 16 Çıle 1996 |
Sılowanya wazeno bıbo ézayê ju biyayenda Awrupa.
|
| 17 Çıle 1996 |
Cımhuriyetê Çek wazeno bıbo ézayê ju biyayenda Awrupa.
|
| 29 Awdar 1996 |
Turind dı pêser ameyenda hükmetê Awrupa.
|
| 21-22 Héziran 1996 |
Komiteyê hémeyê Awrupa Florens dı yenê pêser.
|
| 13-14 Kanun 1996 |
Komiteyê hémeyê Awrupa Dablin (Dublin) dı yenê pêser.
|
| 17 Sebat 1997 |
Jacques Santer Parlementoyê Awrupa dı heqê BSE (bovin spongiform encefalopati) qısey keno.
|
| 16-17 Héziran 1997 |
Parlementoyê Awrupa Amsterdam dı yenê pêser.
|
| 16 Temuz 1997 |
Fıkrê "Agenda 2000" anê Awrupa parlementosi qandê kı münaqaşe bıbo.
|
| 2 Payızê verên 1997 |
Qerê peynêyin kı Awrupa Parlementosi pê ameyê qebul beno.
|
| 20-21 Payızê peyên 1997 |
Lüksemburg dı qandê verê bêkarey gıroten senin bo êy ser qısey benê.
|
| 12-13 Kanun 1997 |
Komite merkezi Awrupa, Lüksemburg dı yenê pêser.
|
| 1 Çıle 1998 |
Íngiltere beno serdemê Ju biyanda Awrupa.
|
| 30 Awdar 1998 |
10 welati newe, êy kı wazenê bıbê ézayê JBA qebul beno. Nêy welatan ra 6 cı kı ameyê vêndayenı nêy welatiyê: Qıbrıs, Estonya, Polonya, Sılowanya, Cımhuriyetê Çek u Macaristan.
|
| 31 Awdar 1998 |
Şengen (Schengen): Ítaliya hıdudê xü dı qontrolê kes u pasaport hewanano.
|
| 1-3 Gülan 1998 |
15 baqanê maliye êy kı ézayê JBA'yê yenê pêser u Parlementoyê Awrupa déweti rê wahêrey keno. Na déweti dı qerer ginê kı kamcin welati şenê qandê éza biyayenı dom kerê.
|
| 15-16 Héziran 1998 |
Komiteyê Merkeziyê Awrupa Kardif (Cardiff) dı yenê pêser.
|
| 1 Temuz 1998 |
Awusturya beno serdemê Ju biyanda Awrupa.
|
| 1 Çıle 1999 |
Almanya beno serdemê Ju biyanda Awrupa. 11 welati JBA qandê ju kerdenda pereyê xü yenê pêser.
|
| 25 Awdar 1999 |
Ju biyayenda Awrupa Berlin dı yenê pêser. Agenda 2000 u planê ekonomiyê newe dı ju fıkır benê.
|
| 1 Gülan 1999 |
Qererê kı Amsterdam dı ameyo gıroten qebul beno.
|
| 3-4 Héziran 1999 |
Komiteyê merkeziyê Awrupa Köln dı yeno pêser.
|
| 8-13 Héziran 1999 |
Rêydayenda pancên qandê weçeynayenda Parlemento-yê Awrupa vırazêna.
|
| 1 Temuz 1999 |
Finlandaya beno serdemê Ju biyanda Awrupa.
|
| 15 Elun 1999 |
Parlementoyê Awrupa, Romano Prodi weçêyneno ser-demeyda Awrupa.
|
| 10-11 Kanun 1999 |
Komiteyê Merkeziyê Awrupa Helsinforş (Helsingfors) dı yenê pêser.
|
| 1 Çıle 2000 |
Portekiz beno serdemê Ju biyanda Awrupa.
|
| 1 Temuz 2000 |
Fransa beno serdemê Ju biyanda Awrupa.
|
| 1 Çıle 2002 |
Pereyê Ju Biyayenda Awrupa pazaran dı vela beno.
|
| 1 Temuz 2002 |
Pereyê héme welatanê awrupa pazaran ra werzeno.
|
|
|
