«
'L ùnic quèl più spavintóś di ùltim dódas minùt ad cal film chè i èṅ i prim nuànta-dū.»
(Tagline dal film)
Suspiria (id.) 'l è 'n film ad scarésa dal 1977 ad Dario Argento ispirâ a 'l lìbar Suspiria De Profundis ad Thomas de Quincey. Al cònta la stòria dla prima màdar infernàla: Mater Suspiriorum.
In Itàglia, quànd 'l è gnû fóra in dal sali, 'l à muciâ sù 1 migliàrd e 400 migliòṅ ad franc. 'L è dimóndi cgnusû anc a 'l èstar tant ch'in Giapòṅ al film Profondo Rosso i 'l àṅ ciamâ Suspiria 2.
Sunt
La śóvna americàna Suzy Banyon (Jessica Harper), la riva a Mònag 'd Bavéra in Germâgna in na nutàsa timpestóśa p'r iscrìv'r-as a na famóśa acadèmmia ad balét ad Fribùrg. Rivàda là la n cata ninsòṅ ch'al gh vris, la fà sōl in tèmp a dascórar p'r 'n àtim cun la studénta Pat Hingle (Eva Axen) prima ad decìdar ad pasàr la nòt in sità. Qvuàla là, dimóndi spavintàda, la tórna dèntar e, méntar l'è in bagn, un bras al la tōś da 'd fóra stablénd-la atàc a 'l vēdar dla fnèstra prima ad masàr-la cun un curtlàs.
Al dè dòp, Suzy la tórna in acadèmmia e la cgnós al mistri, Madame Blanc (Joan Bennett) e Miss Tanner (Alida Valli) e la vèṅ a savér che la Pat, prima ad lasàr la scóla parchè butàda fóra, l'è stada masàda. Suzy la dvénta amìga ad Sara (Stefania Casini), n'atra studénta, e la taca a tōr lesiòṅ balànd sóta 'l nòti dal pianìsta òrub Daniel (Flavio Bucci), prima 'd avér un mancamènt, ch'al dutōr al diś ad curàr bvénd dal vèṅ rós sćèt.
Na sira, prima ad snàr, i vènan śò da 'l tasèl mòrt un muć ad bègatèṅ par via dal magnàr andâ da mâl. Spétand la diśinfestasiòṅ, al ragasóli i èṅ acsè custréti a durmìr tuti insém in na cambra granda quaciàda cun di tlòṅ. Durànt la nòt, la Sara la sènt da luntàṅ un runfàr ch'al par pròpria quél dla diretōra ch'la n s véd là da dimóndi tèmp.
Al dè dòp al caṅ lóv ad Daniel al mòrśga Albert (Jacopo Mariani), 'l anvōd pìcul dla Madame Blanc, un putèṅ milurdèṅ biónd, e la Tanner arliàda la 'l casa via, dgénd-ag ad n pinsàr gnanc ad turnàr da cla banda e lò al s in và dabòṅ arbaténd però che lò 'l è sè òrub mo minga sōrd. Cla sirà lè, méntar al s cata in na piàsa bèla granda da par lò, al sò caṅ al al masa magnànd-ag la góla sénsa mutìṿ. A mōr anc la Sara, ch'la séra misa a tgnir a drē a i pas dal mistri par capìr in du i andìsan ad nòt, parchè qualchidòṅ al gh taja la góla dòp ch'l'éra cascàda śò in un tanabùś pîṅ ad filfèr.
La matìna dòp la Suzy la dascór cun 'n amìg ad Sara, al psicòlug Dr.Mandel (Udo Kier), ch'al gh diś che l'acadèmmia l'éra stada misa in pē, dimóndi an prima, da na dóna gréca ch'a s cardìs la fus na stria, l’Helena Markos (Lela Svasta). Par savér-an da piò, la Banyon la và a dascórar cun al prufesōr Milius ch'al gh diś in Latìn che la magìa l'è «quoddam ubique, quoddam semper, quoddam ab omnibus creditum est», in atri paròli che la magìa l'è «ch'la ròba che dapartùt, sèmpar e da tut l'è cardùda».
Arfacimènt
In dal 2017 di Stat Unî 'l è stâ fat 'n arfacimènt ad cla pelìcula chè par la regìa ad Luca Guadagnino. Dòp ch'in un prim mumènt fra i atōr a s dascurìva dl'Isabelle Fuhrman e dl'Isabelle Huppert[1], a la fiṅ a s è sarnî la Dakota Johnson par la part dla Susie Bannion, l'Angela Winkler p'r al rōl dla Miss Tanner e la Tilda Swinton cuma Madame Blanc. In na part piculìna, qvéla dl’Anke, a gh'è anc la Jessica Harper.
Culegamènt estéran
Nòti
