Pio XI.a

Pio XI.a
Irudi gehiago
259. Aita santu 1922ko otsailaren 6a - 1939ko otsailaren 10a ← Benedikto XV.a - Pio XII.a → Roman Catholic Archbishop of Milan (en) 1921eko ekainaren 13a - 1922ko otsailaren 6a ← Andrea Carlo Ferrari (en) - Eugenio Tosi (en) → Elizbarrutia: Roman Catholic Archdiocese of Milan (en) kardinal 1921eko ekainaren 13a - artzapezpiku titular 1921eko apirilaren 19a - Elizbarrutia: Adana (en) titular archbishop of Naupactus (en) 1919ko uztailaren 3a - Elizbarrutia: Naupactus titular see (en) Apostolic Nuncio to Poland (en) 1919ko ekainaren 6a -
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Achille Ambrogio Damiano Ratti
Jaiotza	Desio, 1857ko maiatzaren 31
Herrialdea	Italiako Erresuma  (1861eko martxoaren 17a -  1939ko otsailaren 10a)
Heriotza	Vatikano Hiria eta Erroma, 1939ko otsailaren 10a (81 urte)
Hobiratze lekua	Vatican Grotto (en)
Heriotza modua	berezko heriotza: miokardio infartu akutua
Familia
Aita	Francesco Ratti
Ama	Teresa Ratti
Ezkontidea(k)	ezkongabea
Hezkuntza
Heziketa	Gregoriotar Pontifize-Unibertsitatea Erromako La Sapienza Unibertsitatea
Hizkuntzak	italiera
Jarduerak
Jarduerak	apaiz katoliko latindarra, liburuzaina, mendigoizalea eta apezpiku katolikoa
Parte-hartzailea 1922ko konklabea
Lantokia(k)	Erroma eta Vatikano Hiria
Jasotako sariak	ikusi Arrano Zuriaren Ordena
Kidetza	Croatia’s Industrious (en)
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Erromatar Eliza Katolikoa
Erlijio-ordena	Frantziskotarren Ordena

Pio XI.a^[1] (latinez: Pius PP.XI), jaiotzez Achille Damiano Ambrogio Ratti (Desio, Italia, 1857ko maiatzaren 31 – Erroma, 1939ko otsailaren 10a) Eliza Katolikoko Aita santu izan zen 1922ko otsailaren 6tik bere heriotza egunera arte.

Oihal industriako enpresari baten semea zen. Sevesoko seminario txikian ikasten hasi zen, geroago Monza eta Milango handietara igaro eta, azkenik, Erromako Lombardo ikastetxean ibili zen. 1879an apaiztu zen. Hortik aurrera, Liburutegi Anbrosiarrean lan egin zuen eta teologian, filosofian eta zuzenbide kanonikoan doktoratu zen.

Seminarioetako irakasle izan zen (teologia eta hebreera irakasle), eta 1912an Vatikanoko liburutegian hasi zen lanean. Geroago bertako buru izatera iritsi zen. 1918an Benedikto XV.ak Polonia eta Lituaniara bidali zuen, bertako berri Vatikanora eraman zezan.

Naupactuseko artzapezpiku eta Poloniako nuntzio izendatu zuten. 1921ean Italiako elizbarruti nagusietako baten buru jarri zuen Benedikto XV.ak, Milango artzapezpiku izendatu baitzuen.

Aita Santu izendatu zutenean, Ratti kultura handiko gizona zen, ikasketa maila oso altuak lortu zituena, eta, gainera, Vatikanoko eta Elizaren administrazioko kontuetan aditua zen. Hala ere, pastoraltza kontuetan ez zeukan hilabete gutxi batzuetako esperientzia laburra besterik.

Bere koroatzea publikoa izan zen, San Petri basilikaren kanpoaldean. Italiako batasuna burutu zenetik jendeari irekita egin zen lehen koroatzea izan zen, aurrekoak jende kopuru mugatu batek jarraitu ahal izan zituen eta.

Pio XI.ak Italia onartu zuen, 1871tik zetorren gatazkari amaiera emanez. 1929ko otsailean Mussoliniren gobernuarekin Letrango akordioak sinatu zituen. Horien ondorioz, Elizak Italiako estatu modernoa onartzen zuen, katolikoei bere zilegitasuna onartzeko eskatzen zitzaien eta Vatikano Hiria deituriko estatu berria sortu zen, Aita santuaren menpe. Garai hartan Vatikanoak bere interesak defendatzeko faxismoaren aurrean jarrera malgua agertu zuen.

Alemaniarekin ere konkordatua izenpetu zuen, nahiz eta 1937an Mit brennender Sorge (euskaraz Ardura biziz) deituriko entziklika kaleratu zuen. Bertan nazismoa gaitzetsi zuen, arraza, herria, estatua edo gizarteko bestelako elementuren bat jainko bihurtzea Jainkoak berak ezarritako ordenaren aurka joatea zela zeritzan, erabat.

Pio XI.a beste entziklika bat prestatzen ari zen, kasu horretan nazien antisemitismoa gaitzesteko. Baina garai horretan gaixorik eta azkenetan zegoenez gero, ez zen kaleratu.

Pio XI.aren garaia azaltzeko beste dokumentu garrantzitsua Quadraggesimo anno da, gizarte gaiei buruzko entziklika. Leon XIII.aren Rerum Novarum entziklikaren 40. urteurrenean kaleratu zuen (1931) eta bertan langile mugimenduaren aurrean Elizak zuen jarrera azaldu zuen. 1929ko krisialdi ekonomikoari erantzunez, ekonomia justizian eta karitatean oinarritu behar zela defendatu zuen, gizarte batasuna lortzeko. Merkatu askea ona zela zioen, baina ezin dela gizakien duintasuna merkatuen gorabeheren arabera aldarazi ere aipatu zuen.

Beste idatzi batzuetan komunismoa (Divini Redemptoris), jaiotza erregulazio artifiziala (Casti Donnubii) eta Espainiako errepublikazaleek Elizaren kontra zuten jarrera (Dilectissima Nobis) gaitzetsi zituen.

Haren agintaldian Eliza katolikoa mundu mailako eragile garrantzitsu bihurtu zen, baita alor diplomatiko eta politikoan ere. Komunikabideetan ere aurrerapausoa eman zuen Giuliano Marconiri Vatikano Irratia sortzeko agindu zionean (1931).

1939ko otsailaren 10ean hil zen, Europarentzat eta mundu osoarentzat garai latz baten atarian. Urte bereko irailean II. Mundu Gerra hasi zen.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Pio XI.a