Andrew Jackson (1829-1837) fundou o Partido Demócrata como instrumento para chegar ao poder, desafiando aos líderes tradicionais. A súa polémica figura polarizou ao país consolidando o modelo bipartidista na política estadounidense.
Fundación do Partido Demócrata
En 1824, o antigo Partido Demócrata-Republicano dos Estados Unidos, que gobernara o país ininterrompidamente desde 1801, entrou en crise. Ese ano, en moitos estados do país, os electores que á súa vez ían elixir o presidente dos Estados Unidos foron elixidos por primeira vez por sufraxio popular directo dos maiores de idade (coa excepción das mulleres e dos afroamericanos) (aínda que nalgúns estados aínda foron as lexislaturas estatais as que elixiron aos electores).
Este feito provocou unha división no Partido Demócrata-Republicano, porque se presentaron varios candidatos presidenciais que se proclamaron demócratas-republicanos e esixiron directamente o voto popular; un deles foi o xeneral Andrew Jackson, un heroe popular da guerra angloamericana de 1812-1815 (aínda que Jackson nunca estivo preto dos líderes demócratas-republicanos). Jackson perdeu as eleccións presidenciais a pesar de ser o candidato máis votado, porque a duodécima emenda estipulaba que se ningún dos dous candidatos obtivese a maioría absoluta no colexio electoral, a Cámara de Representantes do Congreso dos Estados Unidos debía elixir o presidente entre os tres candidatos máis votados; e a Cámara elixiu a John Quincy Adams.
Pero entón, Jackson e os seus partidarios comezaron a fundar as sucursais dun novo partido en todo o país que aínda non tiña un nome claro ou definitivo; un partido cuxo principal obxectivo era levar ao xeneral Jackson á presidencia e opoñerse ao goberno do "usurpador" Quincy Adams. Este partido confiaba na poderosa "máquina" do partido do Estado de Nova York que antes pertencera ao xa desaparecido Partido Demócrata-Republicano; e foi o primeiro partido "popular" da historia americana, mobilizando ás masas e empregando unha rede de xornais "populares" e "tabloides"
En 1829, o novo partido chegou ao poder cando o xeneral Jackson (gañador das eleccións do ano anterior) tomou posesión do cargo; para o asombro da elite política que viu como miles de persoas chegaban ao ascenso ao poder de Jackson na Casa Branca.
O partido "Jacksonian" (ou "os homes de Jackson") introduciu importantes novidades na súa organización interna; foi o terceiro partido estadounidense en celebrar unha "Convención Nacional" partidaria para elixir o seu candidato á presidencia (os dous primeiros foron o Partido Antimonético e o Partido Nacional-Republicano que celebraron as súas convencións en 1831, mentres que a primeira Convención Nacional Democrática celebrouse entre o 21 e o 23 de maio de 1832 e ratificou a candidatura do xeneral Jackson á reelección). Deste xeito, avanzouse na democracia interna dos partidos. Foi tamén un dos primeiros partidos en establecer unha plataforma partidaria, na que se estipulaban todos os principios ideolóxicos da organización.
En 1834, impúxose definitivamente o nome de "Partido Democrático"; aínda que non sería ata 1844 cando se oficializou formalmente pola Convención Nacional dese ano. A intensa polarización arredor da figura de Jackson non só determinou a creación do Partido Demócrata; tamén levou aos inimigos do xeneral a fundar o Partido Whig para opoñerse a el e aos seus demócratas.
Cando Jackson deixou a Presidencia, o Partido Demócrata volveuse cada vez máis conservador; O partido foi moi popular nos estados do sur do país pola súa defensa dos dereitos dos estados contra o poder federal, pero isto provocou que os políticos brancos do sur tivesen un enorme peso dentro da organización e convertesen o partido en defensor da escravitude. Os demócratas do sur defenderon a institución da escravitude negra e a maioría dos demócratas do norte cederon e non se atreveron a opoñerse aos seus homólogos do sur; os demócratas anti-escravos non estaban satisfeitos co seu partido polo que moitos acabarían indo ao partido republicano despois de 1854.
A defensa da escravitude por parte dos sectores sureños do Partido Demócrata co apoio ou a pasividade da maioría dos demócratas norteños permitiu ao partido dominar a política despois do retiro de Jackson, pero a costa de conducir ó país a unha ruptura fratricida. Na imaxe de 1863 Peter, un escravo de Baton Rouge, Luisiana, mostra as cicatrices resultado das azoutas do seu capataz, que posteriormente foi despedido polo amo.
A defensa da escravitude por parte dos sectores do sur do Partido Demócrata co apoio ou pasividade da maioría dos demócratas do norte permitiu ao partido dominar a política despois da xubilación de Jackson, pero a costa de levar ao país a unha ruptura fratricida. Nunha imaxe de 1863, Peter, un escravo de Baton Rouge, Luisiana, mostraba as cicatrices resultantes da azoutada do seu capataz, que máis tarde foi despedido polo mestre. Os presidentes demócratas que gobernaron os Estados Unidos durante a maior parte do período comprendido entre 1837 (cando rematou o mandato de Jackson) e 1861 (cando comezou a guerra civil) apoiaron medidas que favorecían non só a permanencia da escravitude, senón tamén a súa extensión á novos estados que entrarían na Unión. Aínda que ás veces intentaron pasar por "neutrais" entre os partidarios e os inimigos da escravitude; case sempre inclináronse a favor das políticas propostas polos escravistas do sur. Ademais, toleraron o crecente desafío dos estados do sur á autoridade do goberno central da nación, sen adoptar medidas enérxicas para deter esta precursora actitude de secesión. En xeral, acúsaselles de presidentes débiles e dedicados aos intereses do Sur.
Tamén en cuestións económicas, os gobernos demócratas satisfixeron aos habitantes do sur baixando os aranceis ás importacións e adoptando unha política de libre comercio internacional; o que desagradou aos industriais e traballadores do norte que querían aranceis (proteccionistas) máis altos. Todo isto fixo que o partido perdese o apoio popular nos Estados do Norte.
Malia todo, o Partido Demócrata só perdeu dúas eleccións presidenciais nese período (as de 1840 e 1848) contra os seus rivais no Partido Whig; e levou a fundación do Partido Republicano en 1854 para que o descontento cos demócratas fose finalmente capitalizado pola oposición.
O Partido Demócrata e a guerra civil
Ao final do goberno do presidente James Buchanan (1857-1861) o Partido Demócrata estaba en crise; moitos líderes demócratas do norte romperan con Buchanan debido á súa inclinación excesiva cara aos intereses do sur, e os demócratas do sur eran cada vez máis intransixentes.
Na Convención Nacional Democrática de 1860 as diferenzas convertéronse en insalvables e a ruptura inevitable. As delegacións de varios estados do sur retiráronse da Convención cando non aprobou a inclusión dunha medida a favor da escravitude na Plataforma Electoral do partido; e posteriormente o resto dos demócratas do sur tamén se retiraron da Convención.
Con só representantes dos estados do norte, a Convención Democrática nomeou a Stephen A. Douglas candidato á presidencia do Partido Demócrata; pero os demócratas do sur reaccionaron nomeando a outro candidato á presidencia, que non era outro que o vicepresidente dos Estados Unidos daquela: John C. Breckinridge. O partido foi con dous candidatos diferentes ás eleccións presidenciais, facilitando a vitoria do candidato republicano Abraham Lincoln.
A división do partido entre demócratas do Norte e demócratas do Sur antes das eleccións presidenciais de 1860 fixo que fora imposible evitar a guerra civil. Nunha caricatura política da época vese aos candidatos demócratas do Norte e do Sur, Stephen A. Douglas e John C. Breckinridge respectivamente, pelexando entre si e cos outros candidatos (Abraham Lincoln e John C. Bell) para entrar á Casa Branca.
Cando os estados do Sur declararon a súa separación dos Estados Unidos para crear un novo país independente (os Estados Confederados de América) e tomaron as armas, o Partido Demócrata do Sur converteuse na forza política que apoiaba a rebelión armada, que responsabilizou aos seus delincuentes da rebelión e a traizón.
O Partido Demócrata do Norte mantívose fiel á Constitución e ás leis e recoñeceu ao goberno de Lincoln; apoiando o uso da forza para suprimir a rebelión. Pero nalgúns estados do sur que non quixeran separarse dos Estados Unidos e manterse fieis á Constitución, a situación volveuse difícil; moitos dos seus habitantes querían unirse aos estados rebeldes e formaron guerrillas para loitar contra o goberno federal.
Ante esta situación, Lincoln ordenou a suspensión das garantías constitucionais e fixo que miles de demócratas que participaban en actividades subversivas fosen arrestados, a pesar da protesta do Partido Demócrata, que o consideraba unha persecución política. Non obstante, neses mesmos estados tamén había moitos demócratas que rexeitaban actividades subversivas e compartían a súa lealdade coa orde constitucional cos seus colegas do partido do norte; incluso nos estados canallas, había algúns líderes demócratas que rexeitaran a secesión e fuxiron cara ao norte para axudar a defender a Unión.
A guerra civil fixo aínda máis dramática a división do partido. Mentres os demócratas do Sur organizaran e promoveran a rebelión armada secesionista para dividir a Unión e contra o goberno de Lincoln; os demócratas do Norte permanecían leais á orde constitucional e á autoridade lexítima de Lincoln, aínda que sen renunciar a facerlle unha dura oposición pacífica e democrática. O Gabinete orixinal dos rebeldes dos Estados Confederados de América estaba formado integramente por demócratas sureños, comezando polo presidente Jefferson Davis.
Os Demócratas durante o período 1865-1933
Despois do final da Guerra Civil, o Partido Demócrata quedou gravemente debilitado, mentres que o Partido Republicano saíu da carreira como o partido hexemónico na política americana.
Un sector dos demócratas do norte negouse a apoiar ao candidato do partido nas eleccións de 1864 e preferiu aliarse co partido republicano nunha candidatura da Unión Nacional. Deste xeito o demócrata Andrew Johnson converteuse en vicepresidente e, tras a morte de Abraham Lincoln, converteuse en presidente. En litografía a cor un cartel de campaña con Lincoln e Johnson.
Grover Cleveland (1885-1889 / 1893-1897), foi o primeiro presidente demócrata despois da Guerra Civil. Pasaron vinte e oito anos da última vitoria electoral do partido. Foi o único presidente demócrata elixido entre 1860 e 1908.
Nos estados do sur que se uniron á rebelión secesionista, o Congreso dos Estados Unidos (dominado pola á radical do Partido Republicano) prohibiu aos brancos do sur exercer o dereito ao voto ata que se lles perdoou o seu apoio pasado á rebelión; en vez diso, deron o dereito de voto aos afroamericanos que foran escravos dos terratenentes brancos. Na práctica, isto significaba que un puñado de brancos do norte que inmigraran aos estados do Sur para gañar cartos coa corrupción e pertencían ao Partido Republicano (os alfombristas) e algúns políticos brancos do Sur que se converteran en republicanos por oportunismo (os scalawags); convertéronse en donos de case todos os cargos de elección popular dos estados do Sur, grazas ao voto dos negros.
Woodrow Wilson (1913-1921) foi o segundo presidente demócrata despois da Guerra Civil e o segundo e último demócrata elixido entre 1860 e 1928. Na súa administración creáronse a Reserva Federal e o Imposto sobre a Renda.
Os exmembros do desaparecido Partido Whig dos Estados Unidos nos estados do sur intentaron reorganizarse despois da guerra, despois de intentar fundar varios partidos fracasados nos anos previos á guerra; Despois do conflito, fundaron no Sur unha organización chamada Partido Conservador, coa esperanza de unirse a outros antigos whigs do Norte que non se uniran ao Partido Republicano. Pero aos poucos anos o intento fracasou e entón estes antigos whigs do sur foron absorbidos polo Partido Demócrata do Sur. Pero nin sequera esta unificación dos demócratas do norte e do sur e dos whigs do sur nun só partido podería superar o dominio republicano.
Entón, a pesar de que o Partido Democrático do Norte se reunira co Partido Democrático do Sur, aínda carecía do apoio electoral dos estados do Sur para o réxime dun partido de facto que existía neses estados a favor dos republicanos. Nos estados do norte, unha maioría significativa de votantes favoreceu o Partido Republicano, e o Partido Demócrata tivo que conformarse cunha minoría que, aínda que significativa, seguía sendo unha minoría. A maioría dos inmigrantes estranxeiros que chegaron ao país nese momento acabaron converténdose en republicanos (excepto os irlandeses que preferían aos demócratas); e a medida que estes inmigrantes (maioritariamente europeos) se asentaron en maior número nos novos estados do Medio Oeste, a desigualdade xeográfica en favor dos republicanos aumentou. Neste contexto, o Partido Demócrata converteuse nun perdedor eterno nas eleccións presidenciais e lexislativas nacionais; conformándose con gañar eleccións para gobernadores e alcaldes nalgúns lugares. A situación mellorou un pouco cando os brancos do Sur recuperaron o dereito a votar (e obrigaron aos negros a non votar, coaccionándoos co uso da forza); xa que a partir dese momento a rexión converteuse no "Sur Sólido", unha parte do país onde o Partido Demócrata gañou todas as eleccións con máis do 90% dos votos e os republicanos case non existiron. Grazas aos votos do sur e ao descontento coa corrupción republicana, o candidato demócrata case gañou as eleccións presidenciais de 1876; Pero ao final, o republicano Rutherford B. Hayes gañou tras un proceso cheo de acusacións de fraude e malos tratos nalgúns estados clave. Cando un demócrata finalmente gañou a presidencia dos Estados Unidos nas eleccións de 1884, foi un evento raro e case milagroso; xa que non pasaron nada menos que 28 anos desde a última vez que gañaron (1856) e 24 dende que perderon o poder (1860). Este presidente demócrata foi Grover Cleveland, que gañou cunha escasa marxe de votos; e está considerado un dos mellores presidentes de finais do século XIX.
Cleveland baixou as tarifas excesivamente altas deixadas polos republicanos, mantivo a disciplina fiscal e regulou os excesos das compañías ferroviarias privadas. Non foi reelixido en 1888, debido aos aspectos técnicos do sistema electoral; pero en 1892 gañou as eleccións e volveu á presidencia por un último mandato. Despois dos dous gobernos de Cleveland (1885-1889 e 1893-1897) o Partido Demócrata volveu a exiliarse do poder ata as eleccións de 1912, cando o seu candidato á presidencia Woodrow Wilson gañou grazas á división do Partido Republicano en dous candidatos diferentes. Wilson gobernou durante dous períodos entre 1913 e 1921; Ademais de dirixir o país durante a primeira guerra mundial, foi responsable de reformas internas como a creación da Reserva Federal dos Estados Unidos (o Banco Central dos Estados Unidos), a aplicación do imposto sobre a renda, as leis laborais en apoio da igualdade de mulleres e nenos e a creación de entidades gobernamentais antimonopolio. Durante o tempo entre Cleveland e Wilson, o Partido Demócrata fora tentado polas correntes populistas e antiimperialistas que estaban de moda na sociedade americana a finais do século XIX. Despois de Wilson, xurdiron algunhas tensións entre os demócratas que querían reformar o partido e os máis reaccionarios; especialmente no tema da estreita relación entre unha boa parte do partido e o grupo racista Ku Klux Klan (en 1924, por unha soa votación, non se aprobou unha proposta de resolución na Convención Nacional Democrática que condenaba o Ku Klux Klan e pedía romper as relacións con el).
O New Deal e a "era Roosevelt"
Como resultado da catastrófica crise económica e social coñecida como a Gran Depresión, o pobo americano castigou ao Partido Republicano. Nas eleccións presidenciais de 1932 gañou o candidato do Partido Demócrata, Franklin Delano Roosevelt. O presidente Roosevelt iniciou un programa de reforma, coñecido como New Deal ("Novo acordo" en galego) para facer fronte á caótica situación social do país. Roosevelt non quería eliminar o sistema capitalista e moito menos implantar unha economía marxista ou comunista; foi un firme defensor do que poucos anos despois se chamou economía keynesiana. Cría que o Estado debería ter un papel moito maior do que ata agora tiña na economía nacional e os seus asesores crían nunha determinada planificación estatal da economía, para promover o emprego e, así, reactivar a economía e o consumo. O presidente combateu o desemprego con programas de obras públicas e facendo que o Estado empregase directamente aos desempregados en plans de emerxencia (como o Corpo de Conservación Civil). A súa principal contribución foi comezar a crear o estado do benestar americano. A súa administración aprobou a lexislación que establecía o dereito de todos os traballadores estadounidenses a ter unha pensión de xubilación financiada polas contribucións dos traballadores, dos empresarios e do Estado. Deste xeito, fundouse a seguridade social americana, cun único fondo administrado polo goberno federal. Roosevelt tamén foi o responsable da creación do salario mínimo nos Estados Unidos; A partir dese momento, no caso dos tipos de empregos cubertos pola lei federal (que son a maioría dos tipos de empregos existentes), os empresarios non poderían baixar o salario dos seus empregados por debaixo dun límite, fixado polo Congreso dos Estados Unidos e que os estados sexan libres de subir, pero non baixar, de xeito que nalgúns estados o salario mínimo é maior que no resto do país (excepto nos tipos de emprego non cubertos pola lei onde os estados poden establecer límites inferiores ao mínimo federal).
Roosevelt aumentou o gasto público para financiar os seus moitos programas deseñados para aliviar a pobreza, combater o paro e estimular a economía; e para iso tivo que aumentar tamén os impostos, sendo o único en que se parecía aos conservadores fiscais (o feito de que non lle gustase o déficit fiscal).
Roosevelt tamén fundou unha compañía estatal para ofrecer servizo de luz eléctrica en zonas rurais (a Tennessee Valley Authority), onde as compañías eléctricas privadas non mostraron interese en investir, algo infrecuente para a nación e especialmente para o período histórico. Estableceu moitas regulacións sobre a empresa privada.
Esta serie de medidas levou aos críticos a Roosevelt a acusalo a el e aos seus conselleiros de ser "socialistas" que "ameazaron" a liberdade de negocios e o modo de vida americano. Non obstante, estas políticas económicas empregáronse desde a década de 1930 ata finais dos anos sesenta, coincidindo cun dos maiores períodos de prosperidade económica.
Tamén hai que ter en conta que grazas a estas reformas sociais, Roosevelt puido establecer unha sólida alianza entre o seu Partido Demócrata e os sindicatos americanos; unha alianza que continúa ata os nosos días e que condicionou poderosamente o partido.
Durante a Segunda guerra mundial o goberno de Roosevelt foi máis aló, impoñendo controis de prezos (algo que nunca existira nos Estados Unidos) e un racionamento limitado. Pero ao final da guerra os controis de prezos foron levantados polo Congreso dominado polos republicanos.
O seu sucesor, Harry Truman (1945-1953), continuou con moitas das medidas económicas de Roosevelt. Tanto Roosevelt como Truman, a pesar de ser demócratas, comezaron a tomar medidas para protexer algúns dereitos das persoas negras; que a algúns demócratas do sur non lles gustou.
A loita contra a segregación racial e polos dereitos civís
Nas eleccións presidenciais de 1948 Truman buscou seguir sendo presidente (chegara a ser presidente en 1945, debido á morte de Roosevelt, xa que era o vicepresidente cando se produciu a morte); Pero os demócratas do sur negáronse a apoialo debido ao compromiso de Truman cos dereitos civís dos negros. Os demócratas do sur separáronse temporalmente do partido e lanzaron a outro candidato, Strom Thurmond, que entón era gobernador de Carolina do Sur.
Cando o demócrata John F. Kennedy gañou as eleccións presidenciais de 1960, defendeu a igualdade entre cidadáns de calquera raza (brancos ou negros). Promoveu que o Congreso aprobase reformas legais para acabar coa discriminación contra os negros (segregación racial) e defender os dereitos civís das persoas de cor (negro). Os demócratas do sur acusárono de ser un "traidor"; para eles o Partido Demócrata traizoara aos cidadáns brancos do Sur, que sempre lle deran os seus votos. Moitos líderes demócratas e militantes dos estados do Sur comezaron a cambiar ao Partido Republicano (que antes case non existía neses estados, polo que a maioría dos republicanos do Sur eran antigos demócratas).
Cando Kennedy foi asasinado en 1963 e o seu vicepresidente, Lyndon B. Johnson, converteuse en presidente, completou o traballo en nome dos afroamericanos, obtendo as últimas medidas aprobadas que permitiron aos negros votar sen perigo nin ameazas para a súa vida; ademais doutras leis que lles garantían o acceso ao traballo e á educación en igualdade de condicións que os brancos.
A "Guerra contra a pobreza"
Pero a contribución persoal de Johnson ao seu partido foi a súa "Guerra contra a pobreza"; un ambicioso programa de política social para reducir a pobreza e a desigualdade no seu país. Dentro da "Guerra contra a pobreza" Johnson creou unha serie de programas sociais para mellorar a calidade de vida dos pobres; programas para vivenda, alimentación, axudas para nais solteiras, axudas para nenos etc.
O máis importante destes programas é Medicaid, un programa polo que o goberno federal (nacional) e os gobernos estatais financian servizos médicos para os máis pobres que non poden pagar un seguro de saúde privado (nun país onde case hai hospitais públicos ou seguro de saúde financiado polo Estado); e Medicare, que ten o mesmo propósito pero está especificamente dirixido á poboación maior de 65 anos. Estes programas avanzaron por primeira vez cara ao obxectivo da cobertura sanitaria universal.
Johnson tamén creou un gran número de axencias federais para supervisar os negocios privados e estableceu numerosas regulacións.
Polo tanto, as presidencias de Kennedy e Johnson foron decisivas para comprometer irreversiblemente o Partido Demócrata co programa progresista ou liberal como é máis coñecido nos Estados Unidos. Deixaron de medrar a medida que quedaba cada vez máis claro que os demócratas se posicionaran á esquerda do espazo político americano, mentres que os republicanos monopolizaban a dereita.
En 1968, de novo un grupo moi grande de demócratas do sur (agrupados no Partido Independente Americano) lanzaron o seu propio candidato á presidencia (George Wallace) contra o candidato oficial do partido (Hubert H. Humphrey). Os votos de Wallace non foron suficientes para superar a Humphrey, pero si foron suficientes para facilitar a vitoria do republicano Richard Nixon.
Nas eleccións de 1972 os últimos demócratas racistas intentaron gañar a candidatura presidencial co seu abandeirado Wallace (que regresara ao partido despois da súa candidatura independente en 1968); pero foron abrumadamente derrotados na Convención Nacional Democrática. A esquerda gañara definitivamente o control do partido e a mellor proba diso foi a elección de George McGovern como candidato ás eleccións presidenciais dese ano. McGovern, que moitos votantes consideraron un extremista de esquerdas, sufriu unha abafadora derrota contra Nixon, obtendo só 17 votos electorais fronte aos 520 do republicano. Nesas primarias demócratas de 1972, a congresista de Nova York, Shirley Chisholm, fixo historia ao ser a primeira afroamericana que se presentou á candidatura dun dos dous grandes partidos americanos, outro signo do cambio no Partido Demócrata. Nos anos 70 quedou claro que a economía non soportaba a carga do excesivo gasto público e dos impostos elevados, ademais das normativas; e todo isto foi produto de políticas económicas democráticas. O goberno do presidente demócrata Jimmy Carter (1977-1981) foi un auténtico desastre; cunha inflación moi alta e unha alta taxa de paro. O resultado foi a vitoria dos republicanos co actor de cine Ronald Reagan en 1980, o que antepoñería aos demócratas ante novos desafíos.
O Partido Demócrata desde finais do século XX á actualidade
Durante a administración de Ronald Reagan os demócratas dominaron o Congreso dos Estados Unidos; e opuxéronse a moitas políticas do presidente republicano.
No lado económico, os demócratas tiveron que aceptar de mala gana os enormes recortes fiscais que impulsou Reagan; se se opuxeran a estas rebaixas fiscais, os senadores e representantes demócratas poderían enfurecer aos electores e, en consecuencia, perder os seus escanos nas eleccións. Por iso preferiron apoiar as baixadas de impostos populares.
O que si resistiron enerxicamente foi reducir o gasto público. Os demócratas non quixeron reducir os fondos que o estado gastou nos moitos programas sociais creados polos gobernos demócratas pasados. Pero Reagan tampouco deu o brazo a torcer na súa decisión de reducir o tamaño do estado e evitar o patrocinio e o paternalismo nos programas sociais. O resultado do tira e afrouxa entre o Congreso Republicano e o Demócrata foi que os impostos baixaron moito máis do que caeu o gasto público; e como resultado medrou o déficit fiscal e a débeda pública. Aínda así, o país experimentou unha das súas mellores etapas de crecemento económico e prosperidade, que beneficiou a popularidade de Reagan e prexudicou á dos demócratas.
O sucesor republicano de Reagan, o presidente George H. W. Bush, non puido manterse no poder grazas ás terribles políticas monetarias da Reserva Federal e, como resultado, os demócratas puideron volver ao poder en 1993 co seu líder, o presidente Bill Clinton.
Nos seus dous primeiros anos no cargo, Clinton gobernou como un demócrata típico da segunda metade do século XX; facendo que o Estado interveña na economía e gaste moito. Quería resolver os problemas gastando máis e sen cortar a burocracia; e incluso quixo promover unha reforma sanitaria (ideada pola súa muller Hillary) que aumentase moito o papel do Estado no sistema sanitario (ata o punto de que algúns críticos falaron de que pretendía "socializar" a saúde) o que tamén implicaba un aumento considerable do gasto do Estado.
O resultado das súas medidas foi que a economía non só non mellorou, senón que empeorou. Por esta razón, o Partido Republicano gañou as eleccións lexislativas intermedias (1994) e, por primeira vez en varias décadas, os republicanos tiveron maioría no Congreso.
Este foi un terremoto político, especialmente porque os republicanos gañaran cunha proposta programática chamada "Contrato con América" que supoñía todo o contrario ás propostas clásicas dos demócratas; os republicanos propuxéronse baixar aínda máis os impostos e reducir radicalmente o gasto social.
Ante a súa terrible situación política, ninguén pensou que a súa reelección fose posible, Clinton decidiu dar a volta á súa política (e á do seu partido). Dirixiu ao Partido Demócrata máis á dereita; comezando a tomar medidas económicas idénticas ás propostas polos republicanos (ata o punto de que a oposición republicana o acusou de roubar o seu programa económico).
Deste xeito, Clinton facía todo o que os republicanos farían para revivir a economía, aínda que dun xeito máis moderado. Como resultado desta coincidencia de criterios, aprobouse a maior redución do gasto en programas sociais da historia do país desde que os demócratas crearan o "estado do benestar". O resultado foi que o déficit fiscal foi caendo ata que desapareceu e o país experimentou outra etapa de prosperidade económica sen precedentes; o que permitiu a Clinton gañar a reelección.
Despois do regreso dos republicanos ao poder baixo George W. Bush en 2001, os demócratas permaneceron na oposición durante oito anos. Nas primarias democráticas de 2008 presentáronse varios candidatos: unha muller (Hillary Clinton), o primeiro afroamericano (Barack Obama) e o primeiro hispano (Bill Richardson, gobernador de Novo México).
Despois dunha ardua campaña entre Hillary Clinton e Barack Obama, foi este último quen gañou o nomeamento en xuño de 2008, converténdose no candidato de facto dos demócratas ata a convención en Denver, Colorado, a finais de agosto.
Finalmente, despois dunha das campañas presidenciais máis longas e caras da historia dos Estados Unidos de América ata a data, o candidato demócrata Barack Obama derrotou ao seu opoñente republicano John McCain nas eleccións presidenciais de novembro de 2008, volvendo a un demócrata na oficina oval, e facendo historia como o primeiro presidente negro do país na historia.
Despois dos oito anos de presidencia de Obama, o partido presentou a Hillary Clinton como a súa candidata ás eleccións presidenciais dese ano, sendo a primeira muller en ocupar a candidatura dun dos dous grandes partidos estadounidenses. Clinton foi finalmente derrotada a pesar de gañar case tres millóns de votos máis que o candidato republicano Donald Trump.
Ideoloxía e tendencias internas do Partido Demócrata
A grandes trazos, pódese dicir que representa o liberalismo e o progresismo nos Estados Unidos.
Os demócratas non se opoñen a unha economía de libre mercado e cren que o capitalismo de mercado é o único sistema económico que pode xerar crecemento e prosperidade. Pensan que o Estado debería intervir para reducir os desequilibrios sociais, distribuír mellor a renda e garantir a igualdade de oportunidades; e crear así un "capitalismo con rostro humano". Por iso son defensores entusiastas do estado do benestar.
Os demócratas non se opoñen necesariamente á redución de impostos para cidadáns e empresas privadas; Pero están moito menos entusiasmados con estas rebaixas fiscais que os republicanos, e din que os seus rivais esaxeran para beneficiar aos ricos. Tamén defenden un maior gasto público orientado á política social.
Debido á gran liberdade de conciencia que hai nos partidos americanos e á inexistente disciplina do partido, os partidos son moi heteroxéneos. E o Partido Demócrata é o máis heteroxéneo dos principais partidos dos Estados Unidos. Tradicionalmente falouse dunha división ideolóxica entre grupos chamados demócratas conservadores, demócratas moderados e demócratas liberais.
Os demócratas conservadores están a favor dunha economía máis liberal; están máis dispostos a reducir impostos, diminuír o gasto público (incluído o gasto social) e desregular o mercado que a maioría dos seus compañeiros de partido. Tamén son máis conservadores en cuestións sociais (matrimonio homosexual, aborto etc.). Dise que parecen máis republicanos que demócratas; moitos deles son do sur do país.
Os liberais demócratas son os máis de centro-esquerda, son os máis estatalistas en materia económica e os máis liberais en materia social. Queren un gasto público elevado, altos impostos sobre os beneficios das empresas principalmente dos ingresos máis altos; e unha forte intervención estatal na economía con normativas. Como en moitos outros países, o liberalismo nos Estados Unidos e no Partido Demócrata apoia os dereitos á liberdade de opinión, liberdade de relixión, liberdade de prensa, asistencia sanitaria, salario xusto, seguridade social etc.
Os demócratas moderados intentan ser o centro entre eses extremos; Tentan moderar as posicións dos liberais e dos conservadores e toman medidas intermedias entre as propostas dun e doutro.
Nos últimos anos, os analistas políticos estableceron unha nova clasificación das faccións internas do Partido Demócrata. As devanditas faccións serían as seguintes:
Novos Demócratas: son a facción de dereita do partido e poderían identificarse cos que antes se chamaban demócratas moderados. Xurdiron con forza como resultado do goberno de Bill Clinton, que é o máis influente e prestixioso dos líderes moderados do partido. Os demócratas centristas recoñecen as deficiencias do estado do benestar e aceptan que é necesario racionalizar e, nalgúns casos, reducir o gasto público en programas sociais, porque moitas persoas que se beneficiaron destes programas perderan o aliciente para traballar e preferiron vivir das axudas estatais; Ademais, ese gasto foi unha carga insostible para as arcas públicas, que obrigou a aumentar os impostos e a débeda pública. Non obstante, non están de acordo co que consideran recortes excesivos no gasto social promovidos polos republicanos en detrimento dos máis pobres. Os demócratas moderados tamén aceptan baixar os impostos persoais e empresariais; Pero as súas rebaixas fiscais son menores ás propostas polos republicanos e tamén están orientadas (segundo eles) a beneficiar a máis contribuíntes da clase media que aos ricos, poñendo condicións para que as empresas se beneficien (como xerar máis emprego nos Estados Unidos que no exterior). Os demócratas centristas alíanse frecuentemente cos republicanos moderados para defender algunhas medidas. En resumo, os moderados intentan atopar un compromiso entre as posicións tradicionais do partido e as demandas do mundo globalizado actual. Os centristas expresan as súas ideas e exercen a súa influencia a través da poderosa organización política Democratic Leadership Council (o Democratic Leadership Council ou simplemente DLC polas súas siglas en inglés), unha institución fundada en 1985. Esta institución loita por afastar ao partido das súas posicións tradicionais máis de centro-esquerda e levalo ao centro do espectro político; pero os seus críticos dentro do partido acúsano de ser financiado polas grandes empresas privadas que intentan financiar aos demócratas favorables aos seus intereses corporativos.
Demócratas progresistas: nos anos 1960 xurdiron moitos grupos de activistas de esquerda en contornos universitarios e académicos, co seu momento álxido na loita pacifista contra a guerra de Vietnam. Cando este movemento decaeu, algúns dos seus membros fundaron pequenos partidos maoístas e outros comunistas; pero moitos moderaron as súas ideas e acabaron uníndose ao Partido Demócrata. Opuxéronse radicalmente á guerra de Iraq e opóñense a unha política económica conservadora (o que os progresistas doutros países denominan despectivamente neoliberal); tamén critican a excesiva influencia das corporacións (grandes empresas privadas) na política americana. Os progresistas queren manter os impostos máis altos e aumentar no canto de reducir o gasto en programas sociais. Os senadores e representantes demócratas progresistas no Congreso dos Estados Unidos agrúpanse nun poderoso lobby chamado Congreso Progresista do Congreso, que é o principal instrumento dos progresistas para influír no partido. Os demócratas progresistas tamén se reúnen noutras organizacións políticas como os demócratas progresistas de América. Este sector gañou moito peso grazas á senadora Bernie Sanders, que competiu con Hillary Clinton polo nomeamento nas eleccións presidenciais de 2016.
Demócratas laborais: son os traballadores sindicalizados e os seus líderes. Os sindicatos nos Estados Unidos están controlados polos demócratas e os seus líderes teñen un gran peso no partido. Están máis preocupados en defender as súas propias demandas do mundo sindical: un mellor salario mínimo, pensións máis elevadas e leis que obriguen aos empresarios a financiar a maior parte do seguro de saúde dos seus empregados. Xeralmente inclínanse máis polos progresistas e liberais que polos centristas; pero colaboran con estes últimos cando sexa necesario para defender os seus intereses.
Demócratas liberais: teñen moitas coincidencias cos progresistas, pero son menos radicais que estes; con todo, os liberais vense cada vez máis integrados ou absorbidos na á progresista. Son proteccionistas en asuntos de comercio internacional (aínda que din que só defenden o "comercio xusto"); son máis estatalistas na política económica que os centristas e, polo tanto, opóñense máis ás políticas económicas conservadoras. Os impostos máis altos e o gasto público parecen estar entre os seus obxectivos. Son menos militaristas na política exterior e lévanse mellor coas ONG que defenden os dereitos humanos. O factor xeopolítico tamén xoga un papel importante en relación a estas tendencias ideolóxicas internas. Así, os políticos demócratas en estados progresistas ou liberais (aqueles onde a gran maioría da opinión pública é claramente ideoloxicamente progresista) adoitan ser máis progresistas e menos moderados para atraer votantes. Por outra banda, naqueles estados que teñen fama de ser conservadores (onde a maioría da opinión pública se inclina cara ao centro dereita), os políticos demócratas adoitan ser máis moderados para non perder votos fronte aos republicanos. Noutras palabras, neses estados que, porque son progresivos son os seus feudos naturais, os demócratas adoitan ser máis liberais ou progresistas, mentres que nos estados que son conservadores os feudos dos seus rivais republicanos, os demócratas vense obrigados a ser máis moderados; todo por motivos de conveniencia electoral. De tal xeito que, por exemplo, no Partido Democrático de Massachusetts predominan os progresistas sobre os moderados, mentres que no Partido Democrático de Texas é o contrario. O Partido Republicano está afectado polo mesmo factor pero á inversa en termos de polaridade conservador-progresista.
Ademais do anterior, o Partido Demócrata fixo unha serie de alianzas locais, normalmente a nivel estatal, con algúns partidos afíns, normalmente socialistas. Dous casos particulares foron a fusión entre o Partido Demócrata de Minnesota e o Partido Laborista Agrícola de Minnesota (socialdemócrata) e en Dacota do Norte entre o Partido Demócrata estatal e a Liga Non Partidaria socialista en 1954, xurdindo así o Partido Democrático do Traballo Agrícola de Minnesota. e o Partido Democrático-NPL de Dacota do Norte. Os congresistas que elixen destes partidos pasan a formar parte do caucus democrático e estes partidos sempre apoian ao candidato presidencial demócrata. Ademais, o partido Socialistas Democráticos de América e o Partido Socialista dos Estados Unidos apoiaron aos candidatos presidenciais do Partido Demócrata en diferentes momentos históricos e conxunturas electorais. O Partido Comunista dos Estados Unidos apoiou ao Partido Demócrata en todas as eleccións presidenciais desde 1984, aínda que presentan candidatos locais. A nivel internacional o partido é membro fundador da Alianza Progresista que inclúe diferentes partidos liberais, socialdemócratas, progresistas etc.
Demografía electoral
O Partido Demócrata ten un apoio maioritario por parte de estudantes universitarios e profesionais liberais que se definen o 72% como progresistas fronte ao 15% conservadores. Os científicos decláranse 55% demócratas, 32% independentes e 6% republicanos segundo os datos do Washington Post. Os mozos tamén tenden a votar como demócratas e desde a elección de Bill Clinton en 1992 os mozos votantes apoiaron abrumadoramente a todos os candidatos demócratas. O 44% dos electores de entre 18 e 29 anos votaron por John Kerry mentres que o 56% votou por Barack Obama nas eleccións lexislativas de 2006.
Outro sector da poboación que tradicionalmente vota polos demócratas é a clase traballadora, os sindicatos e os traballadores con poucos ingresos. Desde 1930, o Partido Demócrata ten unha estreita relación cos sindicatos, que á súa vez exercen unha presión influente e son capaces dunha forte mobilización electoral. Segundo as enquisas da CNN, a maioría dos cidadáns de clase baixa con baixos ingresos socioeconómicos, así como os traballadores sen estudos universitarios, tenden a votar polos demócratas. Con todo, os demócratas da clase traballadora adoitan ser máis conservadores socialmente que a base intelectual, profesional e universitaria de tendencia liberal que tamén votan demócratas. O 41% das mulleres identifícanse como demócratas e o 25% como republicanas.
Minorías
Unha simpatizante sostén unha pancarta cunha cita de Hillary Clinton na defensa da comunidade LGTB
O Partido Demócrata está apoiado con moita forza pola poboación estadounidense de gays, lesbianas, bisexuais e transxéneros, aproximadamente o 70%. Esta tendencia pode verse desde a campaña de 1992, onde Clinton recibiu o apoio maioritario do colectivo GLBT nun 71% sobre o 16% que obtivo Bob Dole. A tendencia continuou: no 2000, onde Al Gore recibiu o 70% do apoio dos homosexuais en comparación con George W. Bush que tiña o 25% e o 5% doutros, no 2004 John Kerry o 77% e George W. Bush o 23% e no 2008 a Barack Obama 70% fronte a John McCain 27%. Actualmente hai tres congresistas dos Estados Unidos Demócratas gais; Barney Frank de Massachusetts, Tammy Baldwin de Wisconsin e Jared Polis de Colorado.
Os negros afroamericanos (chamados, entre outras razóns, para diferencialos dos hispanos negros ou latinos de pel negra nas estatísticas oficiais) representan a minoría que apoia de xeito abafador ao Partido Demócrata, sendo entre o 90 e o 95% dos demócratas en case todas as eleccións. Nos seus primeiros tempos, os negros americanos favoreceron ao Partido Republicano pola súa posición abolicionista e pola igualdade racial no século XIX (ao que entón se opuxo o Partido Demócrata), con todo, desde o apoio de presidentes como Franklin Delano Roosevelt, John F. Kennedy e Lyndon B. Johnson pola segregación racial e as loitas polos dereitos civís (agora os republicanos opóñense) apoiaron o apoio e mesmo algunhas enquisas nos anos noventa demostraron que os afroamericanos prefiren votar por un candidato demócrata branco que por un candidato republicano negro. Mesmo cun gran e tradicional apoio negro ao Partido Demócrata, a poboación afroamericana adoita ser conservadora en cuestións sensibles como o aborto e o matrimonio homosexual, como se reflicte no abafador apoio dos votantes negros á Proposición 8 en California.
Salvo os cubanos, os hispanos americanos son demócratas abrumadoramente, aínda que non tan abafadores coma os negros. Clinton recibiu o apoio do 72% dos hispanos, Kerry o 69% e Obama o 67%. A posición democrática máis flexible cara á inmigración adoita sinalarse como unha das razóns do apoio dos hispanos aos demócratas, con todo os cubano-americanos son republicanos segundo algúns, porque o Partido Republicano ten unha posición anticomunista moito máis dura. Os nativos americanos tamén son demócratas maioritarios nunha porcentaxe bastante esmagadora, sendo un dos grupos étnicos demócratas máis amplos, segundo só os negros. En canto ás relixións, os republicanos reciben o apoio maioritario dos cristiáns protestantes brancos (os cristiáns protestantes negros seguen sendo abafadores demócratas). Os mormóns tamén son republicanos abrumadoramente. Por outra banda, os católicos (tanto hispanos como anglosaxóns) son principalmente demócratas. No caso dos xudeus, favoreceron historicamente ao Partido Demócrata, sendo o 68% deles demócratas no 2006, o 70% no 2008 e o 60% no 2010 (para as eleccións de Obama), fronte aos 26, 20 e 33 % de xudeus republicanos nos mesmos anos. Segundo algúns, os musulmáns estadounidenses eran abrumadoramente republicanos porque, por exemplo, se opoñían ao matrimonio homosexual e ao aborto socialmente conservadores. George W. Bush recibiu o apoio maioritario dos musulmáns no 2000, con todo, unha serie de políticas republicanas impopulares entre os musulmáns como a guerra de Iraq e o manexo do conflito árabe-israelí xerou un cambio e no 2010 o 85 O% dos musulmáns votaron demócratas e apoiaron a Obama. Os dous únicos senadores musulmáns nos Estados Unidos, Keith Ellison e André Carson, son demócratas. Os ateos e os agnósticos tamén son demócratas maioritarios cun 67% fronte a un 30% republicano
.jpg)
.jpg)
