Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Heëlesj. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De aasjleëg in Brussel van 22 mieët 2016 umvat drei aasjleëg i g'n Belsje hoofsjtad Brussel en i g'n aagrenzende gemingde Zaventem. Twieë explosies vónge plaatsj óp lóchhave Zaventem rónk 08:00 i d'r mörge, ing anger woar um 09:11 bei 't metrosjtasie va g'ne veëdel Maelbeek. I totaal sjtórve 35 minsje [1], oeë va twelf óp de lóchhave en twintig bei Maelbeek. Óch drei dadesj kame um [2], die bange hant mit de terreurorganisatie IS. 'nen Anger verdachte, Mohamed Abrini, bekank as d'r man mit d'r witte jas en 't zjwaat hoafdeksel, woar vuëtvlóchtig meh woeëd ópgepak óp 8 april 2016. [3] Deëzelfde mörge hat IS de verantwöadeligheed vuur de aasjleëg ópgeëisd en wieër dreigde zie nag mieë zjwate daag vuur 't Belsj te bezórge. [4][5] Óch goof 't mieë as dreihóngerd gewónge. De aasjleëg behuët tót ee va de sjlumste óp 't Belsj. Noa de de aasjleëg i Paries van 13 november 2015 woar 't dreigingsnivo i Brussel al noa d'r hoeëgste sjtank ópgesjreuf. Unger anger de izet va polis en militaire woeëd fosj verhoeëg. Óch noa de aasjleëg van 22 mieët blieëf die situatie behoate en w(o)eëd g'n sjtad Brussel hermetisch aafgesjlöate. Óch de sjtaatsgrenze mit Frankriek, Nederlank, Dütsjlank en Luxemburg woeëde sjtreng gecontroleerd [6] en 't goof óp diverse sjteëj óp 't Belsj en Europa ivalle bei anger verdachte, die meugelig 'nen band hant mit de terreurorganisatie.
Verlup va de aasjleëg
Um 7.58:28 percies vónk ing explosie plaatsj aa g'n balie va Brussels airlines i g'n vertrèkhal va lóchhave Zaventem. 'n Twieëde vólgde neëge sekónd sjpieër aa d'r rechterkank va g'n hal bei ing vestiging va Starbucks. Flot doanoa makde de Belsje federale polis bekank dat 't zich handelde um mieërder zelfmoardaasjleëg, gepleëg durch Ibrahim El Bakraoui en Najim Laachraoui. Doabei kame vieftieën lüj um 't leëve (veer doava sjpieër i ge krenkehoes) en vele ungeveër hóngerd gewónge. Alle minsje woeëde drèk geëvacueerd. Innen derden bómggordel woeëd get sjpieër gevónge, meh explodeerde neet. D'r veerde dader, sjpieër getoeënd óp bild i witte jas en zjwaten hoed, hat zingen bómgordel neet aaf late goa.
Knap inne oeër sjpieër, um 9:11, vóng óch 'n explosie plaatsj in e metrotówsjtel unger g'n Wetstraat i g'ne Brusselse veëdel Maelbeek. D'r Belg Khalid El Bakraoui woar heivuur verantwuëdelig. Neëve höam vónge 21 lüj d'r doeëd. 106 minsje rakde gewónk, oeë van zevetieën i zieër kritieke tówsjtank. Unger de gewónge, zint óch drei mitwirkesj va de Europese Commissie. [7]
Gegeëves uëver de sjlaachoffesj
Aavankelig woeëd oetgegange va 38 slaachoffesj: 31 doeëde bei de aasjleëg, veer anger sjlaachoffesj die sjpieër in 't krenkehoes sjtórve en de drei dadesj. De verwarring untsjtóng toen twieë lieëste miteenanger verwisseld woeëde. De officiële doeëdetal is get lieëger: 32 (de dadesj zint i dees lieës neet mitgerekend). Óch goof 't 94 gewónge in 't krenkehoes. [8] Percies de helf, zestieën sjlaachoffesj, hant de Belsje nasjenaliteet. Ee haw e Marrokaans-Belsj nasjenaliteet. De anger sjlaachsoffesj koame oet nieëgste lenger: VS: 4, Zjweëde: 2, Sjina: 1, Frankriek 1, Dütsjlank: 1, India: 1, Italië: 1, Peru: 1, Democratische Republiek Kongo: 1, Pole: 1 en 't Vereënig Kuënigriek: 1. Drei sjlaachoffesj hant de Hollesje nasjenaliteet, oeë-ónger ing vrów oet Deventer die óch de Liberiaanse nationaliteet hat en twieë junge Nederlangesj oet Masjtrich die woeënde in 't Amerikaansje New York en Brussel bezóchte.
De dadesj
De nieëgste drei dadesj sjtórve bei de oetveuring va de aasjleëg: Ibrahim El Bakraoui, Najim Laachraoui en Khalid El Bakraoui. De drei zint va Marokkaansje kómaaf, en zint respectievelig geböare óp: 9 oktober 1986, 18 mei 1991 en 12 juni 1989. De twieë bruëdesj El Bakraoui woeëde geböare óp 't Belsj en Laachraoui i Marokko. De leste haw óch de Marokkaansje nasjenaliteet. Ibrahim El Bakraoui en Najim Laachraoui hant óp de lóchhave dön explosieve untsjtoake en Khalid El Bakraoui haw de metrosjtasie i Maelbeek aagevalle. De bei Bakraoui's woeëde ieëder al veruëdeeld óp Belsj grónkgebeed vuur diefsjtal en geweldsdelicte. D'r Najim Laachraoui reisde in 2013 aaf noa Syrië. I september 2015 kam 'r truuk via de Balkanroute, d'r wichtigste vlöchtelingesjtruim vanoet de krieëgsgebeder in 't Midde Oeëste noa West-Europese leng. Heë woeëd same mit de anger terreurverdachte Saleh Abdeslam, deë verantwöadelig weëd gehote vuur de aasjleëg i Paries van 13 november 2015, gezieë i g'n Hungeësje hoafsjtad Boedapes. Abdeslam (ópgepak óp 18 mieët 2016) verweigert zich allewaal, um te sjpreëke uëver eventuele betrókkeheed bei of kennis va de aasjleëg i Brussel. [9][10] D'r veerde dader, Mohamed Abrini, woeëd same mit vieëf anger óp verdinking va betrókkeheed bei de aasjleëg va 13 november en 22 mieët ópgepak. D'r daag d'r noa bekinde heë zich betrókke te zieë geweës. [11] Deëzelfden daag woeëd óch 'ne vieëfden dader ópgepak: Osama Krayem. 'r Hat de rugzakke gekoch, die sjpieër gebroek woeëde bei de aasjleëg. Krayem woar 'ne Syriëganger, deë woar opgegreujd óp 't Zjweëdse Malmö.
Sjpieër óntwikkelinge
D'r Belsje premier Charles Michel verklieërde: 't Belsj vreësde inne terroristische aasjleeg, en dat is gebeurd. Heë vreug de bevólking ruiig en solidair mit eenanger te blieëve. De premier makde óch bekank dat de grenscontroles drèk versjieëp woeëde. Óch noaberlenger wie Frankriek, meh óch Nederlank en Dütsjlank hant de bewaking bei de grenze versjieëp en tegeliek woeëd de Brusselse metro en de lóchhave Zaventem aafgesjloeëte. Minister van Boetelandse Zake Didier Reynders bevestigde dat alle sjlaachoffesj beiee zikker vieëtig nationalitete hant. [12] Óp 24 mieët woeëd óp verzeuk van de regerende mieërderheedspartieje 'n forsjingscommissie ópgerich. Deëzelfden daag wów d'r minister va Binnelandse Zake en Zikkerheed Jan Jambon en d'r minister va Justitie, Koen Geens, untsjlaag numme. Dit verzeuk woeëd evvel aafgeweëze durch d'r premier.
[13] Drei daag va nationale rów woeëde drèk aafgekóndig.'t Dreigingsnivo woeëd verhoeëg óp 4, 't hoeëgste nivo. Twieë daag sjpier woar dit truukgebrach noa '3, 't nivo va vuur de aasjleëg. De lóchhave Zaventem woeëd heröapend óp 3 april, extra agente en militaire woeëde igezet. 't Metrostation Maelbeek, en 't metronet góng óp 25 april wier los. Twieë daag d'r vuur kós me de lóchhave wier per toog berieëke.
D'r daag noa de aasjleëg heeld de Nederlandse regering um 10.15 i d'r mörge 'n sjpoedzitting. Hei woeëd durch 't NCTV, nationaal coördinator terrorismebesjtreiing, besjlis dat 't dreigingsnivo neet verhoeëg hoof te weëde. 't Dreigingsnivo woar en is nag sjteets substantieel. Óch noa de Aasjleëg i Nice van 14 juli 2016. [14] Waal woeëde extra mieësname getróffe. Zoeë weëde groeëte evenemente wie 't Veerdaagse va Nimwege extra gesjüts. [15]
Reacties
Zoeëwaal óp d'r Belsje, d'r Nederlandse as óp d'r Europesen terreuraapak weëd kritiek geleëverd en e falend terreurbeleid verwete. [16]
D'r Turkse president Erdoğan sjtelde dat ee va de dadesj va de aasjleëg i Brussel, Ibrahim el Bakraoui, bei g'n sjtad Gaziantep aa g'n Turkse grens mit Syrië is ópgepak en is oetgeleëverd aa Nederlank, meh dat 'r teëge de waarsjuwinge va de Turke justitie aa de Belsje en de Nederlandse autoritete i doanoa toch is vrieëgelate. [17] Vólges minister Ard Van der Steur va Justitie woar Bakraoui waal verzóch Turks grónkgbeed te verlate, meh woeëd de Nederlandse regering neet good geïnformeerd. D'r Bakraoui woar vólges höam neet ins geregistreerd, dewiel de bei Bakraouis waal óp de Amerikaanse terreurlieës sjtónge. Khalid el Bakraoui woar óp 't Belsj al ieëder veröadeeld vuur 'ne gewapende uëverval, meh woeëd in 2013 vuurwaeëdelig vrieëgelate.
Óch de Greeksje justitie vónk i januari 2015 bei ivalle i twieë appartemente in Athene, die gebroek woeëde durch Abdelhamid Abaaoud, d'r umgekoame dader va de aasjleëg óp 13 november, computesj en usb-sticks die planne va de Zaventemse lóchhave bevatde. De Greeksje polis sjtelde dat zie de Belsje regering doa uëver igelich hat.
Galerie
Militaire óp 't sjtasie Brussel-Centraal
Bleum en tekeninge bei 'n wake vuur de sjlaachoffesj va de aasjleëg
Weblink
In de categorie March 2016 Brussels attacks van Wikimedia Commons zeen media gerelateerd aan dit óngerwerp te vènje