Album Fotografii z Obrazów Malarzy Polskich

Album Fotografii z Obrazów Malarzy Polskich – seria fotograficznych reprodukcji obrazów współczesnych polskich artystów wydawana w latach 1876–1882 przez księgarnię Hermana Altenberga i Maurycego Robitschka w Warszawie. Była to pierwsza polska cykliczna publikacja oferującą kopie obrazów w technice fotografii^{[potrzebny przypis]}.

Fotografie publikowane były w seriach po 14 odbitek każda. Pierwsze dwie serie ukazały się pod koniec 1876 roku^[1]. Do końca 1882 roku wydanych zostało 157 fotograficznych reprodukcji dzieł autorstwa pięćdziesięciu polskich malarzy^[2]. Wśród reprodukowanych obrazów znalazły się zarówno prace artystów uznanych już w polskich i międzynarodowych kręgach artystycznych, np. Jana Matejki, Józefa Brandta, Henryka Siemiradzkiego, Józefa Simmlera, Franciszka Kostrzewskiego, Wojciecha Gersona, Aleksandra Lessera, Januarego Suchodolskiego, Juliusza Kossaka, jak i młodych, debiutujących twórców, m.in. Marii Magdaleny Andrzeykowicz-Buttowt, Franciszka Krudowskiego, Franciszka Żmurki, Leona Wyczółkowskiego.

Wszystkie fotografie dostępne były w formacie tzw. gabinetowym. Sprzedawano je pojedynczo, po 50 kopiejek za sztukę lub w komplecie: 14 odbitek z serii z dodatkową ozdobną teczką w cenie 7 rubli srebrnych^[3]. Wybrane reprodukcje oferowane były także w dwóch większych formatach w cenie 4 i 10 rubli srebrnych za sztukę.

Najwięcej ukazało się reprodukcji dzieł Jana Matejki (21 fotografii), Henryka Siemiradzkiego (14 fotografii)^[4] i Aleksandra Lessera (10 fotografii). Fotokopie prac tych artystów sprzedawane były zarówno pojedynczo, jak i jako osobne albumy w specjalnych teczkach. W formie osobnego albumu wydany został także cykl kartonów Artura Grottgera Wojna (z powodu cenzury w serii nie opublikowano kartonu X pt. Świętokradztwo).

Pod koniec 1879 r. księgarnia przeszła na własność Maurycego Robitschka, który zaczął wówczas posługiwać się spolszczoną wersją nazwiska: Robiczek^[5]. Od tego czasu również fotografie w cyklu Album Fotografii z Obrazów Malarzy Polskich wydawane były pod wyłącznym szyldem Maurycego Robiczka.

Większość opublikowanych w cyklu fotografii wykonana była przez znany warszawski zakład fotograficzny Konrada Brandla. W publikacji wykorzystano także pojedyncze zdjęcia innych autorów, m.in. Awita Szuberta z Krakowa (np. fotografie obrazów Jana Matejki Uczta u Wierzynka, poz. kat. 63 i Bolesław Śmiały, poz. kat. 65). Fotografie wykonywane były z oryginałów, ale także z ich graficznych kopii (sztychów i litografii). W nielicznych przypadkach kopiowano także wcześniejsze fotografie obrazów (np. fotografia obrazu Henryka Siemiradzkiego Chrystus i Jawnogrzesznica, poz. kat. 40).

Inicjatywa Altenberga i Robitschka została bardzo przychylnie przyjęta przez ówczesną prasę. Podkreślano pionierski charakter wydawnictwa na ziemiach polskich i jego znaczenie dla upowszechniania twórczości współczesnych polskich artystów^[6].

Rozproszone odbitki z cyklu znajdują się m.in. w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie, Biblioteki Narodowej, Muzeum Warszawy, Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy.