Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

Kasparus

Kasparus
wieś
Ilustracja
Kościół pw. św. Józefa
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

starogardzki

Gmina

Osiek

Liczba ludności (2006)

180

Strefa numeracyjna

58

Kod pocztowy

83-221[2]

Tablice rejestracyjne

GST

SIMC

0168478

Położenie na mapie gminy Osiek
Mapa konturowa gminy Osiek, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Kasparus”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Kasparus”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Kasparus”
Położenie na mapie powiatu starogardzkiego
Mapa konturowa powiatu starogardzkiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Kasparus”
Ziemia53°44′28″N 18°21′41″E/53,741111 18,361389[1]
Strona internetowa

Kasparuswieś kociewska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie starogardzkim, w gminie Osiek na obszarze Borów Tucholskich, u zbiegu dwóch dopływów Wdy: Brzezianki i Św. Strugi.

Historia

Pierwsze wzmianki na temat Kasparusa pochodzą z 1664. W okresie zaboru pruskiego wieś nosiła nazwę Kasperhausen, a w okresie okupacji hitlerowskiej Langenwalde[3].

Pomnik upamiętniający strajki szkolne przed dawną szkołłą w Kasparusie

Rozgłos przyniósł Kasparusowi dramatyczny w skutkach strajk szkolny, rozpoczęty 8 stycznia 1907. Po wprowadzeniu w tamtejszej szkole zajęć religii w języku niemieckim, doszło do starć rodziców z pruskimi nauczycielami oraz żandarmerią. Wielu mieszkańców zostało ukaranych więzieniem lub wysokimi grzywnami, co doprowadziło wiele rodzin do ubóstwa. Z uczestników strajku znane są nazwiska następujących dzieci: J. Andrearczyk, Kłomski, Bukowski, Kamiński, Kosecki, Makiła, Maryański, Mazurowski, Pankowski, Pawski, Pokorzyński, Alfuth, Jezierski, Marks, Szarmach, Wicichowski, Borowiecki, Grabowski, Prekop, Rydzewski, Rocławski, Dywel[4]. W 55. rocznicę strajku został postawiony we wsi pomnik ku czci Obrońców Mowy Polskiej[5].

W okresie międzywojennym rozwój wsi był związany głównie z przemysłem drzewnym[6].

W latach 1954–1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Kasparus, po jej zniesieniu w gromadzie Osiek. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

Najstarsze budynki znajdujące się do tej pory we wsi mają około dwustu lat. Do najbardziej znanych należy parterowa plebania z połowy XIX wieku i neogotycki, drewniano-ceglany kościół pod wezwaniem św. Józefa z 1926, konstrukcji ryglowej (wpisany do rejestru zabytków pod numerem 1070 decyzją z 06.11.1989)[7]. Kościół w dużej części spłonął w nocy z 30 na 31 grudnia 2020[8]; przyczyny pożaru nie są znane. Trwa odbudowa kościoła[9].

Zabytki

Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa[10] na listę zabytków wpisane są:

  • kościół parafialny pw. św. Józefa, 1926-1927, nr rej.: A-1339 z 06.11.1989
  • cmentarz, nr rej.: j.w.
  • cmentarz rzymskokatolicki, 1926, nr rej.: A-1291 z 06.11.1989.

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 51228
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 432 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. Ochotnicza Straż Pożarna w Kasparusie 1932-2007. [dostęp 2016-12-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-22)].
  4. L. Burzyńska-Wentland, Strajki szkolne w Prusach Zachodnich w latach 1906−1907, Gdańsk 2009, s. 221.
  5. Pomnik Obrońcom Mowy Polskiej - Kasparus [online], Kociewie24.eu [dostęp 2023-07-20] (pol.).
  6. GMINA OSIEK - EUGENIUSZ CHEREK. 110. rocznica strajku szkolnego w Kasparusie [online], kociewiacy.pl [dostęp 2017-12-24] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-25].
  7. Wikiprojekt:Wiki Lubi Zabytki/wykazy/województwo pomorskie/powiat starogardzki/Gmina Osiek/NID
  8. Pożar zabytkowego kościoła 31.12.2020 r. w Kasparusie. W akcji 16 zastępów straży pożarnej | Dziennik Bałtycki [online], dziennikbaltycki.pl [dostęp 2020-12-31] (pol.).
  9. Odbudujmy kościół św. Józefa w Kasparusie. [dostęp 2022-01-05].
  10. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024 [dostęp 2022-01-04].
Kembali kehalaman sebelumnya