Katedra w Winchesterze (ang.Winchester Cathedral), katedra pod wezwaniem Trójcy Świętej, śś. Piotra i Pawła i św. Swituna (Cathedral Church of the Holy Trinity, and of St Peter and St Paul and of St Swithun) – jedna z największych gotyckichkatedr w Anglii, w mieście Winchester. Jest najdłuższą katedrą w Europie oraz siedzibą biskupa Winchesteru i centrum diecezji Winchester.
Katedra anglosaska
Pierwszą siedzibą biskupstwa Winchester była zbudowana w 660 roku katedra anglosaska, znana jako Old Minster. Stała na północ od dzisiejszej katedry, a częściowo pod nią. Jej zarys na planie krzyża wyznaczają obecnie płytki na placu. Świątynia ta została wzniesiona przez króla Cenwalha i biskupa Birinusa, pierwszego biskupa diecezji Winchester.
W 901 roku tuż obok Old Minster wzniesiono klasztor zwany New Minster. Zbudowano go tak blisko, że chóry zakonne z obu klasztorów wzajemnie sobie przeszkadzały. W 970 roku arcybiskup Canterbury św. Alphege oraz biskup WinchesteruEthelwold całkowicie przebudowali oba budynki, łącząc je w jeden, do którego przeniesiono relikwie św. Swituna. Był to wówczas jeden z największych kościołów w Europie. Świątynia ta stała się miejscem pochówku wieku świętych i władców najpierw Wesseksu a później Anglii.
Po podboju Anglii przez Normanów, biskup Walkelin zbudował obok nową jeszcze potężniejszą katedrę, a świątynia anglosaska została zburzona w 1093 roku. Ciała królów i świętych ekshumowano i przeniesiono do prezbiterium nowego kościoła.
Pozostałości starej katedry Winchester zostały wydobyte w 1960 roku. Zarys jej murów oznaczono na dziedzińcu katedry, i oznaczono wyraźnie pierwotny grób św. Swithuna.
Katedra normańska
Historia
Budowę zachowanej do dziś katedry rozpoczął biskup Walkelin w 1079 roku. Razem z nią wzniesiono również zabudowania klasztorne. Zakonnicy uroczyście przeprowadzili się 8 kwietnia 1093 roku. Tego samego dnia katedra została konsekrowana. W uroczystościach uczestniczyli niemal wszyscy biskupi i opaci Anglii. Prace przy wykończeniu i upiększeniu katedry trwały do XIV wieku. W 1394 roku William Wynford zaprojektował przebudowę nawy głównej, tak, by sprostała napływowi coraz większych rzesz pielgrzymów.
Kiedy król Henryk VIII Tudor ogłosił się głową kościoła anglikańskiego i rozwiązał wszystkie zakony, los ten stał się również udziałem benedyktynów z Winchesteru. W 1539 roku zakon został rozwiązany, sanktuarium św. Swituna splądrowane, a klasztor i kapitularz rozebrane. Katedrę pozostawiono.
W latach 1905–1912 przeprowadzono największe dotąd prace konserwatorskie w katedrze. Istniała wówczas obawa, że podmyta i podtopiona wschodnia strona katedry zawali się. Zapobiegł temu nurek William Walker, który przez sześć lat pracował w całkowitych ciemnościach, by wzmocnić fundamenty.
Przez dziesięć wieków swego istnienia katedra Winchester była sceną wielu wydarzeń interesujących z historycznego punktu widzenia:
Podczas rozbiórki katedry anglosaskiej zdecydowano o ekshumacji pogrzebanych tam osób i przeniesieniu ich szczątków do nowej katedry. Umieszczono je w pobliżu prezbiterium:
