Kwas fluorooctowy, CH
2FCOOH – organiczny związek chemiczny, mocny kwas karboksylowy, pochodna fluorowa kwasu octowego, dywersyjny bojowy środek trujący z grupy fluorooctanów.
Tworzy bezbarwne kryształy w formie igieł o temperaturze topnienia 31 °C, łatwo rozpuszczalne w wodzie i etanolu. Sole kwasu fluorooctowego występują naturalnie w przynajmniej 40 roślinach w Afryce, Australii i Ameryce Południowej, m.in. w afrykańskiej Dichapetalum cymosum, której liście i nasiona były używane przez krajowców do sporządzania zatrutych strzał i zatruwania źródeł wody oraz Chailletia toxicaria stosowanej do trutek na szczury.
Dzięki efektowi indukcyjnemu atomu fluoru kwas fluorooctowy jest ok. 100 razy mocniejszy od kwasu octowego, a jednocześnie ok. 100 razy słabszy od kwasu trifluorooctowego.
Kwas fluorooctowy działa na organizm w formie cieczy i par. Mogą wnikać przez drogi oddechowe, układ pokarmowy i skórę. Objawy zatrucia podobne jak w przypadku paralityczno-drgawkowych bojowych środków trujących. Obserwuje się ślinotok, wymioty, bezwolne oddawanie moczu i kału oraz drgawki i utratę przytomności, poprzedzające zgon. Objawy występują po okresie utajenia (od 30 minut do 6 godzin). Śmierć następuje w czasie od kilku godzin do kilku dni (w zależności od dawki) na skutek zahamowania procesów oddychania komórkowego.
Silnie toksyczne są także estry kwasu fluorooctowego, np. fluorooctan etylu.
Przypisy
- ↑ a b c d e f CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 95, Boca Raton: CRC Press, 2014, s. 3-274, 5-94, ISBN 978-1-4822-0867-2 (ang.).
- ↑ a b Fluoroacetic acid [online], karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, 1 sierpnia 2021, numer katalogowy: 796875 [dostęp 2022-10-28] . (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
Bibliografia
