Share to: share facebook share twitter share wa share telegram print page

Kwasy dikarboksylowe

Kwasy dikarboksylowe, daw. kwasy dwukarboksylowe – grupa organicznych związków chemicznych, kwasów karboksylowych zawierających dwie grupy karboksylowe (−COOH).

Nazwy systematyczne najprostszych kwasów tworzy się przez dodanie końcówki „-odiowy” do nazwy alkanu zawierającego tyle atomów węgla, co dany kwas.

Ważniejsze kwasy dikarboksylowe

Wszystkie niżej wymienione kwasy, z wyjątkiem aromatycznych, mają łańcuchy węglowe nierozgałęzione.

  • Nasycone
Wybrane nasycone kwasy dikarboksylowe
Nazwa zwyczajowa Nazwa systematyczna Wzór półstrukturalny Temp. topn. (°C)[1]
kwas szczawiowy kwas etanodiowy HOOC−COOH 189,5 (rozkład)
kwas malonowy kwas propanodiowy HOOC−CH
2−COOH		 134–136
kwas bursztynowy kwas butanodiowy HOOC−(CH
2)
2−COOH		 182–188
kwas glutarowy kwas pentanodiowy HOOC−(CH
2)
3−COOH		 97,5–98,2
kwas adypinowy kwas heksanodiowy HOOC−(CH
2)
4−COOH		 150–152
kwas pimelinowy kwas heptanodiowy HOOC−(CH
2)
5−COOH		 104–105
kwas korkowy
(kwas suberynowy)		 kwas oktanodiowy HOOC−(CH
2)
6−COOH		 142–143
kwas azelainowy kwas nonanodiowy HOOC−(CH
2)
7−COOH		 106,5
kwas sebacynowy kwas dekanodiowy HOOC−(CH
2)
8−COOH		 130–132
– kwas undekanodiowy HOOC−(CH
2)
9−COOH		 108–110[2]
– kwas dodekanodiowy HOOC−(CH
2)
10−COOH		 125–127,5
kwas brazylijski kwas tridekanodiowy HOOC−(CH
2)
11−COOH		 113,8–114,8
– kwas tetradekanodiowy HOOC−(CH
2)
12−COOH		 123,7–124,7
– kwas pentadekanodiowy HOOC−(CH
2)
13−COOH		 113–114[3]
kwas tapsjowy kwas heksadekanodiowy HOOC−(CH
2)
14−COOH		 121–123
– kwas heptadekanodiowy HOOC−(CH
2)
15−COOH		 117–121[4]
– kwas oktadekanodiowy HOOC−(CH
2)
16−COOH		 124–127[4]
– kwas nonadekanodiowy HOOC−(CH
2)
17−COOH		 119–123[4]
– kwas eikozanodiowy HOOC−(CH
2)
18−COOH		 125,5
kwas japoński kwas heneikozanodiowy HOOC−(CH
2)
19−COOH		 120[4]
kwas felogenowy
(kwas fellogenowy)		 kwas dokozanodiowy HOOC−(CH
2)
20−COOH		 127[4]
– kwas trikozanodiowy HOOC−(CH
2)
21−COOH		 127,5[4]
– kwas tetrakozanodiowy HOOC−(CH
2)
22−COOH		 124–126[4]

Przypisy

  1. ↑ Handbook of Chemistry and Physics, W.M. Haynes (red.), D.R. Lide (red.), wyd. 92, Boca Raton: CRC Press, 2011, s. od 3-1 do 3-552, ISBN 978-1-4398-5512-6 (ang.).
  2. ↑ Undecanedioic acid, [w:] Human Metabolome Database [online], Genome Canada, HMDB0000888 [dostęp 2019-06-14] (ang.).
  3. ↑ Pentadecanedioic acid, [w:] ChemSpider [online], Royal Society of Chemistry, CSID: 141102 [dostęp 2019-06-14] (ang.).
  4. ↑ a b c d e f g J. Oldham, Dicarboxylic Acids and Related Compounds, [w:] S. Coffey, Rodd’s Chemistry of Carbon Compounds, wyd. 2, t. 1 Alifatic Compounds, Amsterdam: Elsevier, 1965, s. 277, ISBN 978-1-4832-2131-1, LCCN 51-14658 (ang.).
Kembali kehalaman sebelumnya