Ogrody Hama-rikyū

Ogrody Hama-rikyū
浜離宮恩賜庭園
*Hama-rikyū Onshi Teien*
	; Ogrody Hama-rikyū widziane z Shiodome
Państwo	Japonia
Miejscowość	Tokio
Dzielnica	Chūō
Powierzchnia	25 ha
Data założenia	19 kwietnia 1946
	Położenie na mapie Tokio Ogrody Hama-rikyū
	Położenie na mapie Japonii Ogrody Hama-rikyū
	Położenie na mapie prefektury Tokio Ogrody Hama-rikyū
	35°39′36″N 139°45′43″E/35,660000 139,761944
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Ogrody Hama-rikyū (jap. 浜離宮恩賜庭園 Hama-rikyū Onshi Teien) – teren parkowy w dzielnicy Chūō w Tokio, w Japonii. Umiejscowiony jest u ujścia rzeki Sumida do Zatoki Tokijskiej.

Opis

Ogrody, to liczący około 25 ha teren zielony, zagospodarowany wokół stawu Shioiri i otoczony przez fosę wypełnioną morską wodą z Zatoki Tokijskiej. Za czasów siogunatu teren ogrodu był zajmowany przez rezydencję rodu Tokugawa i służył m.in. za miejsce polowań z sokołami i teren pod różnego rodzaju uprawy^[1].

Historia

W XVII w. jeden z członków rodziny Tokugawa i władca domeny Kōfu, Tsunashige Matsudaira (1644–1678), otrzymał willę w Edo od Ietsuny Tokugawa w 1652 roku. Większość obszaru stanowiły płycizny morskie^[2].

W 1707 roku obszar ten przeszedł gruntowną renowację. Utworzono ogród, zbudowano duży staw Shioiri zasilany wodą morską i zbudowano na nim most. Wzniesiono również m.in. herbaciarnię, świątynię Kannon i główną bramę^[2].

Za czasów Ienobu Tokugawy (1709–1712), szóstego sioguna, posiadłość nazwano Hama Goten i przez 160 lat była używana na potrzeby klanu. Przyjmowano w niej daimyō i arystokratów odwiedzających Edo^[2].

W pożarze w 1725 r. spłonął główny budynek, a poboczne doznały licznych uszkodzeń. Dopiero za czasów jedenastego sioguna Ienari Tokugawy (1773–1841) ogród powrócił do swojej pierwotnej świetności. Ienari uprawiał tu sokolnictwo, a jego żona, która przybyła raz w 1826 roku, cieszyła się łowieniem ryb w stawie^[2].

W oparciu o upodobania i kaprysy siogunów, posiadłość była wykorzystywana również do uprawy różnych roślin ogrodowych, jazdy konnej, ćwiczeń wojskowych, badań naukowych i rozwijania rzemiosł, jak garncarstwo i tkactwo^[2].

Pod koniec okresu siogunatu na terenie ogrodów rozpoczęto budowę ośrodka szkolenia marynarki wojennej, ale nie zdołano go ukończyć w wyniku upadku siogunatu i generalnej reformy państwa w postaci restauracji Meiji. W 1869 roku budynek przejęło Ministerstwo Spraw Zagranicznych, które ukończyło budowlę, tworząc pierwszą w Japonii rezydencję dla prominentnych gości zagranicznych o nazwie Enryōkan (zlikwidowany w 1889 r.)^[a]. Jeszcze tego samego roku gościł w nim pierwszy europejski książę, Alfred, książę Edynburga (1844–1900)^[3]^[4].

W 1879 roku, już jako były prezydent Stanów Zjednoczonych, Ulysses Grant (1822–1885), był tam goszczony podczas swojego długiego pobytu w Japonii jako jednego z etapów podróży dookoła świata. Odbył on z cesarzem Meiji (Mutsuhito) w Nakajima-no-ochaya jedną z najważniejszych rozmów okresu Meiji na temat przyszłości Japonii^[5]^[4].

W wyniku trzęsienia ziemi w Kantō w 1923 r. i licznych bombardowań w trakcie II wojny światowej ogrody Hama-rikyū zostały zniszczone. Po wojnie park odbudowano i jest on stale modernizowany.

Atrakcje i elementy parku

Ogrody Hama-rikyū oferują liczne atrakcje. Cały kompleks stworzony został wokół stawu Shioiri-no-ike, który jest ulubionym miejscem odpoczynku ludzi spacerujących po parku. Staw jest zbiornikiem stworzonym sztucznie. Poziom wody kontrolowany jest za pomocą śluzy wodnej. Staw czerpie wodę morską z Zatoki Tokijskiej. W wyniku działania pływów poziom wody w stawie podnosi się i opada, zmieniając scenerię ogrodu. Technika ta była często stosowana w okresie Edo w ogrodach nadmorskich i wzdłuż rzek^[2].

W słonych wodach stawu żyją ryby: łobany, babki bycze i węgorze.

W centrum stawu znajduje się mała wysepka Naka-jima, połączona z lądem trzema drewnianymi mostami. Inne atrakcje to m.in.:

dwa stawy stworzone z myślą o polowaniach na kaczki. Każdy ze zbiorników posiada małą wyspę centralną, służącą za siedlisko kaczek. W 1935 r. powstał pomnik Kamozuka, wzniesiony w celu zadośćuczynienia duszom martwych kaczek. Rezerwat kaczek był częścią ogrodów i był przeznaczony do uprawiania sokolnictwa. Udomowione kaczki służyły jako wabiki – przyciągały dzikie kaczki, które następnie były łapane przez sokoły sioguna. Obecnie raz w roku, w styczniu, organizowane są pokazy sokolnictwa^[2];
Nakajima-no-ochaya – pawilon i sklep herbaciany na wyspie Naka, sprzedający również słodycze spożywane w trakcie ceremonii herbacianej. Pawilon został wzniesiony w 1707 r. i stanowił miejsce wypoczynku lokalnej arystokracji Edo. Zniszczony dwa razy: w 1724 r. i podczas wojny w 1944 r. Został odtworzony do swojej pierwotnej formy w 1983 r.;
ogród kwiatowy, z szeroką gamą kwiatów sezonowych;
drzewa sakury. Na szczególną okazję, jaką jest hanami, park jest specjalnie oświetlany po zmroku;
300-letnia sosna posadzona jeszcze w okresie Edo, przez Ienobu Tokugawę (1662–1712).

Transport

Do ogrodu można dostać się za pomocą infrastruktury miejskiej na parę sposobów^[1]. Park posiada dwie północne bramy. Ponadto, można skorzystać z sieci wodnego autobusu Tokyo Water Bus^[6].

Główne wyjście

- Stacja Tsukijishijō (linia metra Ōedo) - 7 minut drogi spacerem

- Stacja Shiodome (linia metra Ōedo) - 7 minut drogi spacerem

- Stacja Tsukijishijō (linia Yurikamome) - 7 minut drogi spacerem

- Stacja Shimbashi (linia Asakusa) - 12 minut drogi spacerem

Środkowe wyjście

- Stacja Shiodome (linia metra Ōedo) - 5 minut drogi spacerem

- Stacja Hamamatsuchō (JR - linia Yamanote） - 15 minut drogi spacerem

Prom wodny

- Linia Tokio Mizube - przystanek bezpośrednio w parku

- Tokyo Water Bus - przystanek bezpośrednio w parku

Galeria

Śluza
Staw Shioiri-no-ike
300-letnia sosna u wejścia do ogrodu
Pawilon herbaciany na wysepce Naka
Noworoczny pokaz sokolnictwa

Uwagi

↑ Enryōkan → jego rolę jako rezydencji dla gości państwowych przejął Rokumeikan, znacznie większy, dwupiętrowy budynek ukończony w 1883 roku (już nie istnieje), usytuowany blisko miejsca, gdzie dziś znajduje się park Hibiya. Obecnie rolę rezydencji dla gości zagranicznych pełni Pałac Akasaka Geihinkan.

Przypisy

↑ ^a ^b Tokyo Metropolitan Park Association | Parks in Tokyo Metropolitan [online], www.tokyo-park.or.jp [dostęp 2017-11-25] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-29] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Hama-rikyu Gardens. Tokyo Metropolitan Park Association, 2016. [dostęp 2021-10-11]. (ang.).
↑ Andrew R. Deane: Hama-rikyū-onshi-teien (浜離宮恩賜庭園). North American Japanese Gardens Association, 2016. [dostęp 2021-10-11]. (ang.).
↑ ^a ^b Guest House (Enryokan). Japan Center for Asian Historical Records. [dostęp 2021-10-12]. (jap.).
↑ Patrick Parr: American President Ulysses S Grant talks peace in Meiji-Era Japan. GPlusMedia Inc., Japan Today, 2021. [dostęp 2021-10-11]. (ang.).
↑ Tokyo Water Bus. japan-guide.com, 2021. [dostęp 2021-10-11]. (ang.).