Rinat Achmetow

Rinat Achmetow

Рінат Ахметов

Pełne imię i nazwisko	Rinat Łeonidowycz Achmetow
Data i miejsce urodzenia	21 września 1966 Donieck
Zawód, zajęcie	przedsiębiorca, polityk
Alma Mater	Doniecki Uniwersytet Narodowy
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Rinat Łeonidowycz Achmetow, ukr. Рінат Леонідович Ахметов (ur. 21 września 1966 w Doniecku) – ukraiński przedsiębiorca i polityk pochodzenia tatarskiego^[1], najbogatszy człowiek na Ukrainie, właściciel klubu piłkarskiego Szachtar Donieck, w latach 2006–2012 deputowany Rady Najwyższej z listy Partii Regionów.

Na początku lat 90. ukończył ekonomię na Donieckim Uniwersytecie Narodowym. W 1995 zainicjował utworzenie miejskiego banku w Doniecku. Pod koniec lat 90. stał się najbardziej wpływowym człowiekiem Donbasu. Swój kapitał skoncentrował w donieckiej grupie kapitałowej System Capital Management, która uzyskała udziały m.in. w kerczeńskim kombinacie metalurgicznym, zakładzie metalurgicznym Danko, kombinacie metalurgicznym Azowstal, licznych kopalniach węgla kamiennego czy sektorze bankowym. Rinat Achmetow wskazywał, że źródła na pozyskanie tych aktywów uzyskał w ten sposób, że w połowie lat 90. za pieniądze zarobione na handlu utworzył bank, który umożliwił nabywanie upadających przedsiębiorstw przemysłowych, a na bazie których powstał później holding SCM^[2].

Jego nazwisko stało się powszechnie znane, gdy w połowie lat 90. został prezesem klubu piłkarskiego Szachtar Donieck. W 2001, w trakcie wywiadu dla gazety „Korrespondent”, ujawnił, że kieruje trzema przedsiębiorstwami: bankiem w Doniecku, firmą Luks oraz System Capital Management. Stał się głównym oligarchą tzw. klanu donieckiego^[3].

Pomimo sporych wpływów w Donbasie przez wiele lat trzymał się z daleka od polityki. Sytuacja uległa zmianie po Pomarańczowej rewolucji. Jego bliskim współpracownikiem stał się Wiktor Janukowycz^[4], sprawujący urząd premiera i startujący w wyborach prezydenckich w 2004. Rinat Achmetow uchodził za głównego sponsora polityka oraz Partii Regionów^[5]. Przejęciu władzy przez Wiktora Juszczenkę stracił kilka aktywów, w tym Kryworiżstal, ukraiński kombinat górniczo-hutniczy, zakupiony wraz z zięciem Łeonida Kuczmy Wiktorem Pinczukiem za kwotę 800 mln USD, podczas gdy jego rynkową wartość szacowano na 2 mld USD. Zdaniem nowej władzy różnica została wykorzystana do sfinansowania kampanii wyborczej Wiktora Janukowycza. Rząd Julii Tymoszenko doprowadził do unieważnienia transakcji.

W 2006 i 2007 Rinat Achmetow uzyskiwał mandat deputowanego do ukraińskiego parlamentu z listy Partii Regionów. W 2012 nie ubiegał się o reelekcję.

Według rankingu sporządzonego przez ukraiński tygodnik „Korespondent” w 2008 jego majątek wyceniany był na około 31 mld USD, czym uzyskałby pozycję najbogatszego człowieka w Europie^[6]. Zgodnie z rankingiem najbogatszych ludzi świata, publikowanym przez amerykański miesięcznik „Forbes”, majątek Rinata Achmetowa wyceniono w 2012 na 16 mld USD^[7].

W 2006 został honorowym obywatelem Doniecka^[8]. Sfinansował budowę stadionu Donbas Arena w tym mieście, areny mistrzostw Europy w Piłce Nożnej w 2012.

W 2022 potępił Rosję za inwazję na Ukrainę, Władimira Putina określił mianem zbrodniarza wojennego^[9]. W trakcie inwazji poprzez kontrolowane przez siebie instytucje zaczął przekazywać środki finansowe dla ukraińskich sił zbrojnych^[10]. Magazyn „Forbes” oszacował, że rosyjska inwazja na Ukrainę spowodowała spadek wartości majątku Rinata Achmetowa w ciągu zaledwie dwóch tygodni z kwoty 14 do kwoty poniżej 6 miliardów dolarów^[11]. Przedsiębiorca straty w wyniku zniszczeń spowodowanych przez rosyjskie bombardowania jego zakładów metalurgicznych w Mariupolu oszacował na kwotę od 17 do 20 miliardów dolarów^[12].

• Order „Za zasługi” III klasy: 2002^[13]
• Order „Za zasługi” II klasy: 2004^[14]
• Order „Za zasługi” I klasy: 2006^[15]
• Order Księcia Jarosława Mądrego V klasy: 2010^[16]

• Nota biograficzna na stronie ya2006.com.ua. [dostęp 2021-04-29]. (ukr.).