Trójkąt Weimarski (franc: Triangle de Weimar; niem: Weimarer Dreieck), właściwie Komitet Wspierania Współpracy Francusko-Niemiecko-Polskiej – format współpracy trójstronnej, utworzony w dniach 28–29 sierpnia 1991 roku w niemieckimWeimarze przez ministrów spraw zagranicznych trzech państweuropejskich: Polski, Niemiec i Francji. Jego celem jest rozwój, dialog i wielopoziomowa kooperacja pomiędzy tymi państwami[1].
W ramach Trójkąta Weimarskiego odbywają się spotkania na szczeblu przywódców państw, przedstawicieli parlamentów i ministrów.
Historia
Trójkąt Weimarski powstał w niemieckim Weimarze podczas spotkania, które odbyło się w dniach 28–29 sierpnia 1991. W spotkaniu wzięli udział ówcześni Ministrowie Spraw Zagranicznych: Krzysztof Skubiszewski (Polska), Roland Dumas (Francja) i Hans-Dietrich Genscher (Niemcy). Idea poszerzenia współpracy francusko-niemieckiej o Polskę wyszła od Genschera, który wcześniej dał się poznać jako skuteczny polityk działający na rzecz Ponownego zjednoczenia Niemiec[2]. Jego pomysłem było też wskazanie Weimaru jako miejsca inauguracyjnego spotkania, ponieważ miasto było usytuowane w dopiero co przyłączonych do reszty Niemiec Niemczech Wschodnich[3]. Data również była symboliczna, ponieważ była to data urodzin Goethego, który zmarł w Weimarze.
Stoimy przed niepowtarzalną szansą budowy nowej Europy, za którą wszyscy ponosimy odpowiedzialność, w duchu ludzkiej solidarności, świadomi splatania się naszych losów, opierając się na dziedzictwie wspólnych wartości. Naturalne dążenie wszystkich narodów do demokracji, dobrobytu i bezpieczeństwa może zostać trwale urzeczywistnione jedynie dzięki wspólnemu wysiłkowi całej Europy.
cytat z oświadczenia ministrów spraw zagranicznych Francji, Niemiec i Polski w sprawie przyszłości Europy, Weimar, 29 sierpnia 1991[4]
Fundamentalnym celem powstania Trójkąta było jak najszybsze i najskuteczniejsze zintegrowanie Polski z resztą Europy Zachodniej poprzez m.in. doprowadzenie do przyjęcia Polski do NATO i Unii Europejskiej. Gdy obydwa punkty zostały spełnione, Trójkąt stopniowo przekształcił się w kluczową platformę trójstronnej kooperacji, której formuła ulegała coraz większemu wzbogaceniu o nowe aspekty, m.in. międzykrajowe konsultacje, wypracowywanie wspólnych stanowisk, współpraca kulturalna i naukowa[5]. W 2010 roku odbyło się pierwsze spotkanie prezydiów izb niższych parlamentów państw Trójkąta Weimarskiego[6]. Przykładem jest kooperacja między województwem śląskim, francuskim regionemNord Pas-de-Calais i niemieckim krajem związkowymNadrenia-Północna Westfalia[7]. Druga dekada XXI wieku przyniosła ograniczenie aktywności formatu weimarskiego, także z powodów różnic stanowisk i napięć w relacjach między państwami[8]. Do ponownej aktywizacji Trójkąta Weimarskiego doszło po 2022 roku w kontekście rosyjskiej agresji na Ukrainę[9].
Od roku 2006 przyznawane są Nagrody im. Adama Mickiewicza za zasługi na rzecz pojednania i współpracy polsko-niemiecko-francuskiej[10].