Villa St. Ignatius (malt.Villa Sant'Injazju) – historyczna willa położona na terenie Balluty w St. Julian’s na Malcie. Została zbudowana na początku XIX wieku dla angielskiego kupca Johna Watsona i może być najwcześniejszym przykładem architektury neogotyckiej w tym kraju.
W 1846 w budynku zostało umieszczone kolegium protestanckie(inne języki), a później mieściło się w nim kolegium jezuickie, zamknięte w 1907. Podczas I wojny światowej był używany jako szpital wojskowy, później zaś podzielono go na apartamenty na wynajem. Teren wokół został zabudowany w XX wieku, i niegdyś imponującą willę dziś otaczają apartamenty i inne budynki.
Część budynku została kontrowersyjnie rozebrana w grudniu 2017, co stanowiło naruszenie nakazu sądowego, i spotkało się z powszechnym potępieniem ze strony organizacji pozarządowych zajmujących się ochroną dziedzictwa kulturowego, oraz innych podmiotów. W kwietniu 2018 pojawiły się plany wyburzenia całej willi, a los budynku obecnie pozostaje niejasny.
Historia
Bel-Vedere
Willa St. Ignatius została zbudowana na początku XIX wieku dla angielskiego kupca Johna Watsona i początkowo nosiła nazwę „Bel-Vedere”[1]. Była to charakterystyczna wolnostojąca willa wiejska z widokiem na Balluta Bay, z otoczonym murem ogrodem. Najwcześniejszy znany opis budynku został zawarty w książce opublikowanej w 1839[2]. Budynek został wybudowany z przeznaczeniem jako wiejski dom na farmie, a otaczające go pola służyły do prowadzenia eksperymentów rolniczych[3].
Malta Protestant College (MPC)
W 1846 budynek został zakupiony przez English Missionary Association (Angielskie Stowarzyszenie Misyjne), z planami otwarcia tam protestanckiegokolegium kształcącego misjonarzy na Wschód[2][4][5]. Willa została określona przez komitet protestancki jako „Kolegium w St. Julian's … latarnia morska na skale Malty”[6].
Godnym uwagi projektem uczelni z lat 1839 i 1845, było tłumaczenia Biblii na arabski, które miało miejsce pod nadzorem luterańskiego misjonarza Samuela Gobata (1799–1879)[7][8]. Studenci z Europy i Bliskiego Wschodu, tacy jak Egipcjanie, Grecy i Turcy, zostali powitani na Malcie z nadzieją ich nawrócenia, ale ogólne oczekiwania nie zostały uznane za osiągnięte[9]. Konwersja na protestantyzm była kontrowersyjna w tych konserwatywnych pod względem religijnym krajach; tak było w przypadku rodziny muzułmańskiej, która po przyjęciu nowej wiary znalazła schronienie na Malcie i gościła w college'u, gdzie również otrzymała wykształcenie[10].
26 marca 1872 powiernicy sprzedali majątek dr Pasquale Mifsudowi (1833–1895), późniejszemu sędziemu, oraz Carlo Marii Muscatowi, kupcowi i członkowi Council of Government (Rady Rządowej), za kwotę 2200 funtów[2].
Nowi właściciele zaprosili Towarzystwo Jezusowe do otwarcia w budynku rzymskokatolickiego college'u[11][12]. The Colonial Office (Urząd Kolonialny) zatwierdził to w 1877[13], a jezuici przedłużyli budynek i dobudowali skrzydło. Pierwszym rektorem, w latach 1877–78, był John Morris[14]. W 1881 w sąsiedztwie willi zbudowany został kościół pod wezwaniem św. Ignacego Loyoli[15]. St. Ignatius' College stał się jedną z wiodących szkół na Malcie, a w ciągu kilku lat po otwarciu stał się szkołą z internatem[16]. W samej willi oraz na terenie do niej przylegającym znajdował się refektarz, akademiki, gimnazjum, sale do nauki, laboratoria i obiekty sportowe[17][18]. Od 1883 do 1906[19] kolegiom było wykorzystywane jako centrum meteorologiczne dla Wysp Maltańskich[20][21][22]. Wykładowcami kolegium byli na ogół księża katoliccy[23], a ich studenci należeli przeważnie do klasy uprzywilejowanej[24]. Uczelnia została zamknięta w lipcu 1907[13] i budynek stał pusty[25]. Wkrótce potem, 22 grudnia 1907 jezuici otworzyli kolegium św. Alojzego(inne języki) w Birkirkarze, które było budowane od 1896[26].
St. Ignatius Hospital
W 1915 dawna uczelnia została przekształcona w szpital wojskowy znany jako St. Ignatius Hospital (szpital św. Ignacego)[25][27]. Szpital był uważany za mały, lecz prawdopodobnie zapewniał lepszą obsługę niż inne szpitale tamtych czasów, ale ta opinia może być subiektywna[28]. W szpitalu znaleźli miejsce żołnierze, którzy zostali ranni podczas I wojny światowej, pierwotnie mieściło się tam 155 łóżek, sala operacyjna i sala rentgenowska[25]. Pierwsi pacjenci przybyli 2 lipca 1915[2]. Żołnierze, którzy tam przybyli, mieli ciężkie rany i urazy z pól bitewnych[29]. Od czasu do czasu przysyłano muzyków, aby ulżyć pacjentom szpitala i ich gościom[30].
St. Ignatius Hospice
W 1917 budynek zmieniono na hospicjum dla chorych psychicznie. Został przystosowany do przyjęcia blisko 200 mężczyzn. Hospicjum zamknięto w styczniu 1919, po zakończeniu wojny[31].
Dom dla rosyjskich uchodźców
W końcu w budynku znalazła dom pewna liczba rosyjskich uchodźców, uciekających przed rewolucją rosyjską[32][33]. Rosjanie ci żyli na wygnaniu ze swojej ojczyzny, a ich status nadał temu obszarowi nazwę, pod którą znany jest do dziś – „The Exiles”[34][35].
Wygląd budynku w owym czasie został przedstawiony na akwareli przez Rosjanina Mikołaja Krasnowa(inne języki)[36]. Krasnow opuścił Maltę wraz z rodziną mniej więcej trzy lata po przyjeździe. Wraz ze swoim zespołem architektów i artystów pozostawił dziedzictwo akwareli przedstawiających Maltę, jaką była w tamtych czasach[37]. Większość akwareli była wielkości pocztówki. Podczas pobytu na Malcie Krasnow jako swoje główne zajęcie prowadził wykłady o sztuce[38].
Boris Edwards był kolejnym rosyjskim uchodźcą, który mieszkał w willi przed przeprowadzką do Birkirkary ze względów zdrowotnych. Podczas pobytu na Malcie Boris pozostawił spuściznę w formie publicznych zabytków, takich jak pomnik „Sette Giugno” na cmentarzu Addolorata[39].
Większość rosyjskich uchodźców przebywała na Malcie tylko w latach 1919–1922[40].
Podział budynku i ogrodów
Budynek został następnie podzielony na lokale i sprzedany na cele mieszkalne. Sprzedano również większość jego gruntów, z których część została zabudowana w latach 20. XX wieku przez Balluta Buildings[2]. W latach 30. w willi mieścił się również Melita Football Club[32]. W latach 70. pozostały obszar został zabudowany licznymi blokami mieszkalnymi, i willa nie była już w ogóle widoczna z zatoki[2].
Częściowa rozbiórka
W czerwcu 2017 wydano decyzję sądową, która zezwolił na usunięcie niektórych niebezpiecznych konstrukcji i wykonanie innych prac w budynku. Wszystkie prace miały być nadzorowane przez architekta z nominacji sądowej[41]. W lipcu architekt Stephan Vancell złożył wniosek do Planning Authority (Urzędu Planowania) o wyburzenie całego skrzydła budynku, w tym niebezpiecznie złamane konstrukcje „xorok” (płyty dachowe), które można było łatwo wymienić[42].
29 listopada 2017 organizacja pozarządowa Din l-Art Ħelwa i niektórzy mieszkańcy złożyli wniosek o umieszczenie budynku na liście obiektów chronionych[43]. W tym celu sporządzono raport szczegółowo opisujący historię i znaczenie architektoniczne budynku[2]. Kilka dni później, 2 grudnia, rozpoczęto prace rozbiórkowe części budynku[44]. Urzędnik Planning Authority nakazał robotnikom przerwanie prac i opuszczenie terenu willi, ale ci wrócili i wznowili pracę po odejściu urzędnika[45][46]. Rozbiórka wciąż trwała dwa dni później, kiedy to zniszczono charakterystyczny balkon od strony ulicy[42]. Części budynku, które zostały zburzone, nie były częścią oryginalnej willi, ale częścią dobudowaną w latach 70. XIX wieku[47]. Prace rozbiórkowe zostały potępione przez Partię Demokratyczną[48], podczas gdy Din l-Art Ħelwa, Flimkien għal Ambjent Aħjar, Izba Architektów i Sliema Heritage Society wyraziły zaniepokojenie pracami[42][49][50]. Międzydiecezjalna Komisja ds. Środowiska wyraziła swoje niezadowolenie wyburzaniem[51]. Wykonywane prace były całkowicie nielegalne[52].
11 stycznia 2018 Planning Authority odrzucił wniosek o wpisanie budynku na listę obiektów chronionych[32][47]. 17 lutego „Din l-Art Ħelwa” zwróciła się do sądu o wydanie orzeczenia o naruszeniu prawa i rozpoczęciu postępowania sądowego przeciwko Urzędowi Planowania i deweloperom odpowiedzialnym za rozbiórkę[53]. 11 kwietnia Paul Gauci, deweloper odpowiedzialny za częściową rozbiórkę, złożył wniosek o wyburzenie całej willi w celu utworzenia publicznego placu[54]. 20 kwietnia sąd orzekł, że częściowa rozbiórka naruszyła postanowienie sądu, a szefowi Urzędu Planowania, deweloperowi i architektowi grozi kara grzywny lub kara więzienia, jeśli zostaną uznani za winnych[41][55]. W zwykłych przypadkach, w których egzekwowane jest prawo, organ ds. planowania może nakazać odbudowę zburzonego obiektu. Nic jednak nie wskazuje na to, aby tak się stało w przypadku willi St. Ignatius[56]. Zostało to później potwierdzone, kiedy Urząd Planowania kontrowersyjnie zezwolił temu samemu deweloperowi na oczyszczenie terenu po zburzonej części budynku[57]. Superintendence of Cultural Heritage sprzeciwiło się pracom prowadzonym przed i po interwencji sądu[58].
Architektura
Villa St. Ignatius była jednym z najwcześniejszych, i prawdopodobnie pierwszą budowlą na Malcie, prezentującą styl neogotycki. Wskazują na to dachy z blankami i spiczaste łuki w stylu gotyckim. Przed dziedzińcem od strony ulicy znajdował się balkon z żaluzjami[2], który został nielegalnie zburzony w 2017[42].
Na początku XX wieku budynek został pomalowany na charakterystyczny kolor ochry (malt.demm tal-baqra) z białymi wykończeniami. Ślady tego wykończenia nadal zachowały się na budynku[2].
↑ abCarmel Cassar, Megan Armstrong (edytor), James Corkery (edytor), Alison Fleming (edytor), Thomas Prieto Worcester (edytor), Henry Andrés Ignacio Shea (edytor): The Cambridge Encyclopedia of the Jesuits. Cambridge University Press, s. 496–498. ISBN 978-1-108-50850-6. (ang.).
↑John Morris. W: John Hungerford Pollen: The Catholic Encyclopedia. T. 10. New York: Robert Appleton Company, 1911. (ang.). Brak numerów stron w książce
↑Frank L. Scicluna. Russian Refugees in Malta in 1919. „Maltese E-Newsletter for Maltese Diaspora”, s. 1, 2, Maj 2014. High Commission of the Republic of Malta: Consulate of Malta in South Australia Newsletter. [zarchiwizowane z adresu 2018-05-19]. (ang.).