Teorija muzike (eng. music theory i fr. théorie de la musique)[1][2] nauka je koja se bavi tumačenjem muzičkih elemenata i pravila te zakona po kojima se oni primenjuju prilikom stvaranja i izvođenja muzičkih dela, od čije prakse je ta nauka i nastala.
Svi elementi teorije muzike su ujedno i nastavni predmeti u nižim i srednjim muzičkim školama i na muzičkim akademijama - fakultetima jer su u tesnoj vezi sa živom muzičkom praksom.
Teoriju muzike čine:
- Osnovi teorije muzike (opšti muzički pojmovi: notacija - ortografija, imenovanje tonova, muzičke lestvice...)
- Harmonija[3], odnos i veza tonova akorada u skladnu celinu, prema harmonskim zakonima. Proučava homofoni slog, tj, takvu fakturu višeglasnog stava u kojoj dominira vertikalni element (postoji jedan vodeći melodijski glas i njemu podređena harmonska pratnja).
- Kontrapunkt[4], nauka o vođenju glasova, gde su oni ravnopravni i relativno samostalne melodijske linije (polifoni ili kontrapunktski slog je horizontalno orijentisan).
- Muzički oblici[5], oblici koje kompozitor izabire da bi u njima prikazao svoj unutarnji svet.
- Akustika, nauka o zvuku, deo fizike.
- Metrika, nauka koja pčroučava odnos naglašenih i nenaglašenih tonova i ritam, tok tonova različitog vremenskog trajanja.
- Orkestracija, raspisivanje muzičkog dela u deonice za pojedine muzičke instrumente (za orkestar) i to prema zakonima orkestracije, vodeći računa o zvučnim i tehničkim mogućnostima instrumenata, njihovin karakterima i opsezima.
Reference