Yavuz Turgul (d. 5 Nisan 1946, İstanbul), Türk sinema filmi yönetmeni, senarist[1] ve gazetecidir.
Senaryosunu yazdığı Tosun Paşa, Davaro, Çiçek Abbas, Fahriye Abla, Züğürt Ağa filmleri geniş kitlelerin beğenisini kazandı. 1984 yılında Fahriye Abla filmi ile yönetmenliğe başladı. Karakter üzerine yoğunlaşan, Türkiye’nin geçirdiği değişimleri aktaran, mizahla hüznü bir arada barındıran filmler çekti.[2] On yıl arayla çektiği Muhsin Bey (1986) ve Eşkıya (1996) filmlerinin gerek özellikleri gerek elde ettiği gişe başarısı, 1980 sonrasında izleyici kaybına uğrayan Türk sineması için bir umut olarak görüldü ve Türk sinemasının geleceğine ilişkin tartışmalar başlattı.[2][3]
Yaşamı
1946 yılında İstanbul'da doğdu.[4] Yükseköğrenimini İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Gazetecilik Enstitüsü'nde tamamladı. Uzun süre Ses dergisinde muhabir olarak çalıştı. Röportaj ve haberler nedeniyle gittiği film setlerinde gözlem yapma ve çeşitli yönetmenlerle tanışma fırsatı buldu.[2]Ses dergisinin yazı işleri müdürü olarak görev yaptı.
1976'da Ertem Eğilmez'in desteğiyle Arzu Film'e senaryo yazmaya başladı. Arzu Film, genellikle İstanbul’un kenar semtlerinde geçen ve aynı oyuncu kadrosuna dayanan, halka sıcak gelen tiplemeleri ile ilgi gören komedi filmleri çekmekteydi. Turgul, bu anlayışa uygun olarak Tosun Paşa (1976), Sultan (1978), Hababam Sınıfı (1981) Çiçek Abbas (1982) filmlerinin senaryolarını yazdı.
Sinema sektörünün krize girmesi üzerine 1980 yılında reklam sektörüne metin yazarlığı da yapmaya başlayan Turgul, reklamcılık ile sinemacılığı birlikte yürüttü. Manajans firmasında yaratıcı yazarlığa kadar yükseldi. 1993 yılında buradan ayrılarak Jeffi Medina'yla birlikte Medina - Turgul adlı reklam ajansını kurdu.
1996 yılında Eşkıya filmini çekti. Eşkıya, Türk sinemasının o güne kadar en yüksek gişe hasılatı yapan filmi oldu ve sinema tarihi çalışmalarında birçok sinema yazarı ve akademisyen tarafından Eşkıya’sını Türk sinemasında bir dönemin başlangıcı olarak kabul edildi.[7] Yurtiçinde ve yurt dışında birçok ödüle değer görülen Eşkiya, o yıl En İyi Yabancı Film dalında Türkiye'den Oscar'a aday gösterildi.
Turgul, 1999 yılında televizyon için İkinci Bahar adlı diziyi çekti. Dizi, Türk televizyonculuk tarihinin o güne kadar çekilmiş en iyi dizilerinden biri olarak değerlendirildi.[7]
Senaristliğinin ve yönetmenliğini üslendiği Gönül Yarası adlı film 2005 yılında vizyona girdi ve Yabancı Film dalında Türkiye'den Oscar adayı olarak gösterildi.
Yönetmenliğini Ömer Vargı'nın yaptığı 2007 yapımı Kabadayı filminin senaryosunu yazdı. Kabadayı filmi 2007'de 36 hafta boyunca vizyonda kalarak 2.002.631 kişi tarafından izlendi.[8][9]
2010 yılında vizyona giren Av Mevsimi filmini yönetti Av Mevsimi filmi, 2.116.192 seyirci ile büyük gişe hasılatı elde etti.[10]
Ailesi
1979 yılına oyuncu Itır Esen ile yaptığı evlilik 2006 yılında boşanma ile sonlandı. Turgul, bu evlilikten iki çocuk sahibidir.
^abcYüksel, Sinem Evren (2003). "Yavuz Turgul sineması". Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. 22 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^Bayburtoğlu, Sedef (2005). "1980 sonrası Türk sineması ve Yavuz Turgul". Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2021.
^Taşçıyan, Alin. "İKSV Film". İKSV Film Festivali Ödüller. 12 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2021.
^"Portre: Yavuz Turgul". Al Jazeera Turk. 27 Eylül 2012. 11 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2021.