San Donà de Piave

**San Donà de Piave**
	; ;
Epònemo	Piave
Pozision
	45°38′N 12°34′E
Stato	Itàłia
Rejon	Vèneto
Sità metropułitana	Sità metropułitana de Venèsia
Capitałe	San Donà di Piave (it)
Popołasion
Totałe	41 535 (2023)
Densità	527,56 hab./km²
Zènaro
Demònemo	sandonatezi ,
Zeografia
Àrea	78,73 km²
Bagnà da	Piave
Altitùdene	3 m
Rente a	Cesalto ; Tore de Mosto ; Zeja ; Eraclea ; Noventa de Piave ; Jèzoło ; Muziłe ; Fosalta de Piave ; Salgareda
Dati istòreghi
Dì festivo	Festa patronałe(7 de otobre)
Patrono	Madona del Rosario
Còdazi de identifegasion
Còdaze postałe	30027
Còdaze de matricołasion	VE
Fuzo oràrio	UTC+1 ; UTC+2
Clasifegasion climàtega	clima subtropegałe ùmido
Prefiso tełefònego	0421
ID ISTAT	027033
Còdaze catastałe de Itàlia	H823
	Premi medaja al Vałore Miłitare ;
Sito web	comune.sandonadipiave.ve.it…

San Donà (o San Donà de Piave) l'è un comun de pi o manco 40 000 àneme inte la provinçia de Veneçia.

Istoria

La çità la se trova inte 'l bas corso de la fiume Piave, a 45 km da Veneçia, la xe na çità moderna parché la xe sta ricostruìa dopo che la xe stata distruta inte la Prima Guera Mondiale, có la se trovea su 'l fronte tra Italiani e Austrìaghi (le bataje de la Piave e de 'l Sostiçio), e i bonbardamenti de la Segonda Guera Mondiale. El paese l'é nat inte 'l Medioevo (l'orìsene de 'l nome el vien da la ceseta de San Donà, che parò la xe restada da la parte de Musil), inte na posiçion stratèxega tra la Marca de Treviso e 'l Dogado che 'l dependea dereto da Veneçia. Fin a l'Otoçento la jera na zona paludosa e malàrega, ma poc pi vanti, co 'l Noveçento, l'é nat el Consorçio de Bonìfega de la Bassa Piave, che 'l jera un vanto par tuta l'Italia (la Bassa Piave la jera ciamaa "la pìciola Olanda d'Italia").

Al di de ancùo San Donà la se trova inte na zona nevràlxega tra 'l Vèneto Oriental e el Friul, vesin de le àree de cressita de la Marca e le parti turìsteghe de 'l mar de Jèsolo (Cavaçucarina), Càorle e Eraclea (Grisolera); ultemamente la se ga candidà cofà capoluogo de la nova provinçia de la Veneçia Orientale, che la dovarìa nàssar stacàndose da Veneçia, condividendo el ruolo insieme a Portogruaro (Porto). Le atività comerçiali e cuele produtive le xe drio sviluparse inte na maniera cussì granda che tanta zente la xe drio vegner a vìvar cuà, sora-de-tuto da la zona çentral de la provinçia de Veneçia (visto che la çità la xe còmoda par vìvarghe e far el pendolar co Mestre, Veneçia, Padova e Treviso), tanto che la çità l'à un tasso de cresita tra i pi alti de tut el Vèneto (cuasi mile àneme l'an).

El dialeto sandonadese

El dialeto vèneto de San Donà l'é particolare par via de la posiçion de la çità, che la se trova ecuidistante da la laguna de Veneçia, el mar, la çità de Treviso (San Donà la xe dentro la so diòcesi) e el fato che la se trova longo la Piave (l'à de le caraterìsteghe de la lengua che se trova longo tut el canal de la Piave). El sostrato de la lengua l'é Vèneto Trevisan, parché i primi abitanti de la çità i vegnea da la Marca, parò ghe xe tante influençe da 'l Veneçian: na caraterìstega de 'l dialet de San Donà la xe de cavar da la fin de le parole (cuasi senpre) le vogali, e cuesta la xe na caraterìstega che la se retrova longo tuta l'asta de la Piave, da Belun zo fin Feltre, Conejan... N'altra caraterìstega inportante la xe el doparar [t͡s] par "Ç", che la se dòpara solche cuà e inte la provinçia de Rovigo, e la xe caraterìstega de le zone agrìcole de 'l Vèneto; ogni tanto i sandonadesi i xe tolti in xiro par 'sto motivo cuà, ma tanti ghe ne fa na cuestion de orgojo. Na curiosità: le esiste de le locuçion (lanpidea, tonidea...) che se dise solche a San Donà e anca inte i dialeti vèneti de l'Istria (a Piran e Rovigno), l'é de le parole che le deriva deretamente da 'l venètego e che l'é restae inte la parlada odierna. In pi i sandonadesi i ga el fenòmeno de la "L mole".