- Am enghreifftiau eraill o'r enw, gweler Bethel.
Pentref yng nghymuned Llanddeiniolen, Gwynedd, Cymru, ydy Bethel[1][2] ( ynganiad ). Saif ar ffordd y B4366 rhwng Caernarfon a Llandygái, 4 cilometr o Gaernarfon a 7 cilometr o Fangor.
Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Siân Gwenllian (Plaid Cymru)[3] ac yn Senedd y DU gan Hywel Williams (Plaid Cymru).[4]
Tyfodd y pentref yn sgil datblygiad chwareli Llanberis, yn enwedig Chwarel Dinorwig, gan fod Bethel wrth ochr y rheilffordd oedd yn cario llechi o Chwarel Dinorwig i'r Felinheli. I'r de o'r pentref mae bryngaer Dinas Dinorwig.
Gerllaw Bethel ei hun mae Saron a Penrhos. Yn y pentref ceir garej gwerthu ceir, tri chapel a chaffi 'Perthyn', a agorodd ei ddrysau ym mis Hydref 2020. Mae yna hefyd glwb pêl-droed.
Ysgol Gynradd Bethel
Ysgol Gynradd Sirol (Babanod/Iau) yw Ysgol Gynradd Bethel ac mae'n ysgol ddyddiol, ddwyieithog, gyd-addysgol.[5] Yn 2019, roedd 150 o ddisgyblion rhwng 3 ac 11 oed yn mynychu'r ysgol.[6] Cymraeg yw iaith yr ysgol o ddydd i ddydd a Chymraeg yw'r iaith a ddefnyddir i gyfathrebu â'r disgyblion ac yng ngweinyddiaeth yr ysgol. Yn dilyn arolygiad Estyn yn 2019, derbyniodd yr ysgol y sgôr uchaf posib gan yr arolygwyr.[7] Beirniadwyd yr ysgol ar bum maes; Safonau, Lles ac Ymagweddau tuag at Ddysgu, Profiadau Dysgu ac Addysgu, Gofal, Cymorth, Arweiniad, ac Arweinyddiaeth a Rheolaeth. Derbyniwyd sgôr ardderchog ym mhob maes.[8]
Cyfrifiad Cenedlaethol 2011 a'r Gymraeg
Arolwg sy'n digwydd bob 10 mlynedd yw'r cyfrifiad ac mae'n rhoi darlun i ni o'r holl bobl a chartrefi yng Nghymru a Lloegr.[9] Yn ôl canlyniadau cyfrifiad 2011, roedd 1,342 o bobl, dros 3 oed, yn byw ym Methel.[10] O'r nifer hwn, roedd 85.8% o boblogaeth y pentref yn gallu siarad Cymraeg, a 77.1% o boblogaeth y pentref yn gallu siarad, darllen, ac ysgrifennu yn y Gymraeg.[10] Caiff y canran uchel hwn o siaradwyr Cymraeg ei adlewyrchu yn adroddiad Estyn o Ysgol Bethel yn 2019, sydd yn nodi bod bron pob un o’r disgyblion yn "ymfalchïo yn yr iaith Gymraeg ac yn ei defnyddio'n naturiol wrth siarad â'i gilydd."[8]
Pobl o Fethel
Cyfeiriadau