Gimmick – postać odgrywana przez wrestlera. Na gimmick składa się zbiór cech charakterystycznych dla zawodnika, jego ubiór oraz historia w kayfabe. Ma on swoje przełożenie na zachowanie zawodnika w czasie pojedynków i w segmentach promocyjnych[1]. W zależności od swojego gimmicku wrestler może być face’em, czyli bohaterem pozytywnym, któremu kibicuje publiczność, lub heelem – czarnym charakterem znielubionym przez publiczność. Wrestler, który nie jest ani face’em, ani heelem, nazywany jest tweenerem[2].
Termin gimmick, w języku polskim oznaczający sztuczkę, chwyt lub gadżet, jest jak większość pojęć związanych z wrestlingiem zapożyczony bezpośrednio z języka angielskiego[3][4].
Historia
Gimmicki były wykorzystywane we wrestlingu od samego początku. Już w latach 30. XIX wieku zapaśnicy podróżujący z trupami cyrkowymi często mieli zmyślone imiona, pochodzenie i przeszłość. Posługiwali się takimi pseudonimami ringowymi, jak „Edward, pożeracz stali”, „Gustave z Awinionu, niszczyciel kości”, czy „Bonnet, wół z Alp Południowych”[5][6]. W drugiej połowie XIX wieku i na początku XX wieku, gdy zapasy były organizowane w całej Europie, gimmicki były powszechne wśród zapaśników biorących udział w turniejach. W 1873 roku w Paryżu wystąpił pierwszy zapaśnik w masce – posługiwał się on pseudonimem Zamaskowany Zapaśnik[7][8]. Wśród światowych mistrzów zapasów na turnieju organizowanym w Paryżu byli między innymi FrancuzPaul Pons zwany Kolosem, Turek Kara Ahmed alias Wschodni Potwór lub Straszliwy Turek, BułgarNikola Petrow alias Lew Bałkanów oraz UkrainiecIwan Poddubny alias Ukraiński Olbrzym lub Mistrz Mistrzów[9][5][6][10].
Gorgeous George uważany jest za człowieka, który radykalnie zmienił podejście wrestlerów i promotorów wrestlingu wobec gimmicków w latach 40. i 50. XX wieku. Jego gimmick był bardziej barwny i showmański od innych, dotąd znanych. Gorgeous George był pierwszym wrestlerem, któremu przy wejściu na ring towarzyszyła muzyka. Spopularyzował też funkcję managera (osoby towarzyszącej wrestlerowi, niebiorącej udziału w pojedynkach). Jego wejścia na ring przypominały ceremonie. Był narcyzem z obsesją na punkcie swoich włosów. Za zadanie postawił sobie wzbudzanie niechęci widowni, aby jego przegrana była w oczach publiczności bardziej satysfakcjonująca. Często też oszukiwał i kłócił się z sędzią. Od tej pory barwne gimmicki, narcystyczni heelowie wzbudzający niechęć publiczności, managerowie i ceremonialne wejścia na ring z muzyką w tle stały się powszechne we wrestlingu[11][12].
W drugiej połowie XX wieku gimmicki z czasem stawały się coraz bardziej przerysowane. Utworzył się wyraźny podział na heelów, czyli czarne charaktery, i face’ów, czyli mających wsparcie publiczności bohaterów. Zawodnicy nosili kolorowe stroje, a charakter ich gimmicków był niejednokrotnie przyrównywany do bohaterów komiksów lub kreskówek. Wrestlerzy zachowywali się zgodnie z wybranym przez siebie gimmickiem zarówno w czasie gal, jak i poza nimi, a wywiady i segmenty promocyjne w znacznej mierze improwizowano. Zaczęło się to zmieniać w XXI wieku. Obecnie gale są najczęściej kreowane na realistyczne. Dominują gimmicki przyziemne, wrestlerzy rzadko improwizują, a segmenty promocyjne przebiegają w znacznej mierze zgodnie ze scenariuszem[13][14][15][16][17].
Częste gimmicki
Gimmicki mogą być przyziemne. Niektórzy zawodnicy polegają bardziej na swoich umiejętnościach wrestlerskich i występują jako zwykli ludzie, którzy walczą za pieniądze; tak było na przykład w przypadku wieloletniego mistrza WWWF, Bruno Sammartino[2] oraz większości wrestlerów WWE w okresie zwanym Reality Era[17]. Wielu zawodników woli jednak odgrywać bardziej charakterystyczne postacie, często mające przerysowane osobowości i odpowiednio dopasowane do gimmicku stroje[18]. W niektórych przypadkach wrestlerzy byli tak przywiązani do swojego gimmicku, że nie wychodzili z roli nawet w poważnych sytuacjach. Na przykład Sabu udawał, że nie umie mówić po angielsku nawet kiedy został odwieziony do szpitala z powodu złamanej szyi[19].
Są to postacie, które eksponują swoją narodowość lub pochodzenie. Często noszą strój tradycyjny dla swojej kultury i zazwyczaj wykazują stereotypowe zachowanie. Heelowie z tym gimmickiem często są antyamerykańskimi nacjonalistami.
Przez większość drugiej połowy XX wieku Amerykanie byli jednymi z głównych heelów w japońskich organizacjach wrestlerskich. W latach 50. Rikidōzan przyczynił się do popularyzacji wrestlingu w Japonii wykorzystując antyamerykańskie nastroje, które upowszechniły się w tym państwie po przegranej II wojnie światowej. Często pokonywał amerykańskich wrestlerów ciosem karate[47].
W największych amerykańskich organizacjach wrestlerskich, takich jak WWE, WCW, NWA i AWA, wielokrotnie pojawiali się fikcyjni Rosjanie. Prawie zawsze byli oni heelami i antyamerykańskimi nacjonalistami, jednak w ich role zwykle nie wcielały się osoby rosyjskiego pochodzenia. W czasach ZSRR byli też komunistami i radzieckimi patriotami – wówczas nosili czerwone elementy stroju i często można było ich zobaczyć ubranych w płaszcze z długim rękawem oraz uszanki[51][52].
Przypadki, kiedy wrestler z gimmickiem złego Rosjanina stał się face’em, są nieliczne. Po tym, jak w 1986 roku wrestler Magnum T.A. przeżył wypadek drogowy kończący jego karierę, rosyjski koszmarNikita Koloff zastąpił go w walce po stronie face’ów przeciwko stajniheelówThe Four Horsemen i utworzył tag team z main eventeremDustym Rhodesem. Do decyzji o zmianie charakteru jego postaci przyczyniła się również rosnąca popularność radzieckiego przywódcy Michaiła Gorbaczowa w Stanach Zjednoczonych[56]. W 1990 roku, gdy zimna wojna dobiegła końca, Nikolai Volkoff został ambasadorem dobrej woli. Od tej pory promował pokojową współpracę między Stanami Zjednoczonymi a Związkiem Radzieckim, odnosił się z równym szacunkiem wobec obu państw i przed rozpoczęciem każdej walki odśpiewywał hymn Stanów Zjednoczonych[57][58][59][60].
W meksykańskim wrestlingu, czyli lucha libre, luchadorzy noszą maski, które są kreowane na tożsamość zawodnika i symbol godności. Ich styl walki często opiera się na akrobacjach[48]. W amerykańskim wrestlingu Meksykanie zwykle są wzorowani na luchadorach, ale waga ich masek jest umniejszona[70]. W latach 90. XX wieku amerykańska organizacja World Championship Wrestling zaczęła zatrudniać luchadorów na dużą skalę, co przyczyniło się do ich popularyzacji w Stanach Zjednoczonych. Wśród tych zawodników byli między innymi: Super Calo, Ciclope, Juventud Guerrera, Rey Mysterio, La Parka, Psicosis i Los Villanos[71]. Są również meksykańskie gimmicki oparte na stereotypach kulturowych, na przykład tag team Los Guerreros (do którego należeli Eddie Guerrero i Chavo Guerrero Jr.) był odzwierciedleniem stereotypu meksykańskiego gangstera, a ich motto brzmiało kłamiemy, oszukujemy, kradniemy[72].
Japończycy
Ponieważ wrestling jest popularny w Japonii, japońscy wrestlerzy zwykle najpierw odnoszą sukces w swoim ojczystym kraju, a gdy decydują się na rozpoczęcie kariery w Stanach Zjednoczonych pozostają niezmienieni, promując się na zdobytej już wcześniej popularności. Wówczas ich japońskie pochodzenie jest jednak wyraźnie eksponowane. Tak było na przykład w przypadku takich zawodników jak: Jushin Thunder Liger, Bull Nakano, Great Sasuke i Satoru Sayama. W niektórych przypadkach doświadczeni japońscy wrestlerzy otrzymują w Stanach Zjednoczonych inny pseudonim ringowy i kojarzące się z kulturą Japonii elementy stroju. Na przykład Kenta Kobayashi po przejściu do WWE NXT zmienił pseudonim na Hideo Itami, a Kana zmieniła pseudonim na Asuka i zaczęła nosić strój oraz maskę charakterystyczne dla teatru Nō[73]. Istnieją też japońskie gimmicki oparte głównie na stereotypach kulturowych. Wrestlerzy odgrywający je zwykle nie mają w rzeczywistości japońskiego pochodzenia lub debiutowali w Stanach Zjednoczonych. Na przykład HawajczykMr. Fuji był wzorowany na czarnym charakterze z filmu Goldfinger, Oddjobie. Debiutująca w USA Hiroko Suzuki miała gimmick gejszy. Amerykaninsamoańskiego pochodzenia Rodney Anoaʻi odgrywał postać japońskiego zapaśnika sumoYokozuny[73]. A gimmick Aiko był wzorowany na stereotypowym wyobrażeniu członków Yakuzy[74].
Gimmicki nastawione na rozśmieszanie widowni. Wrestlerzy z tym gimmickiem często są nieudacznikami, którzy przegrywają w komediowy sposób, czasem z własnej winy. Przykładami takich wrestlerów są James Ellsworth[80], Curt Hawkins[81] i Santino Marella[82][83].
We wrestlingu występują postacie, które z różnych powodów, najczęściej ze względu na swoją popularność, są odgrywane przez różnych wrestlerów w różnych okresach. Poniżej wymienione są takie postacie i osoby, które się w nie wcielały:
↑16. Demolition, [w:] StephenS.PittStephenS., The Top 50 Wrestlers of WWF’s Golden Era (1985-1992), Coney's Loft, 11 września 2017 [dostęp 2018-01-13] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-22], Cytat: With their S&M Mad Max inspired look, along with their brawling style, Demolition were a popular team with an impressive legacy.(ang.).
↑TomT.BreihanTomT., WWE's Long Overdue Japanese Revolution Is Here [online], Vice Sports, 18 listopada 2016 [dostęp 2018-01-11], Cytat: In reality, Yokozuna wasn't even Japanese. He was Rodney Agatupu Anoa'i, a member of the Anoa'i Samoan wrestling dynasty...(ang.).
↑Vladimir Petrov [online], Online World of Wrestling [dostęp 2018-01-08] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-14](ang.).
↑Soldat Ustinov [online], Online World of Wrestling [dostęp 2018-01-10] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-14](ang.).
↑Mr. Strongko [online], Online World of Wrestling [dostęp 2018-01-10] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-14](ang.).
↑ErikE.BeastonErikE., 8 Most Humiliating WWE Specialty Matches Ever [online], WhatCulture.com, 17 października 2014 [dostęp 2018-01-11], Cytat: The influx of luchadores into the American product, particularly World Championship Wrestling, allowed an all new audience to bear witness to the special attraction match. Unfortunately, Eric Bischoff and company never fully understood the importance of the bout and thus, it was approached flippantly. Juventud Guerrera lost his mask to Chris Jericho. Rey Mysterio was unmasked following a loss to Kevin Nash. Psychosis lost his mask in a match with Billy Kidman. To his credit, WCW commentator Mike Tenay did an extraordinary job of putting over the importance of what fans were seeing but booking prior to, and coming out of, the match was so subpar that it meant little. It was not until Mysterio put the mask back on and debuted in WWE that the threat of losing his match was treated with the respect and importance that it deserved.(ang.).
↑TedT.ButrynTedT., Latinos in the Ring: A Brief History, [w:] David J.D.J.Leonard, Carmen R.C.R.Lugo-Lugo, Latino History and Culture: An Encyclopedia, Routledge, 17 marca 2015, s. 572, ISBN 978-1-317-46646-8 [dostęp 2018-01-11], Cytat: In 2002, Guerrero, along with his real-life cousin, Chavo Guerrero Jr., began appearing as the tag team LosGuerreros, whose stated motto was “We lie, we cheat, we steal.” In a series of scripted vignettes, Los Guerreroswere portrayed as getting the better of various white characters, whether hustling a man out of his money on thegolf course, deceiving a “housewife” by posing as salesmen, or stealing from a baby. Although meant to behumorous, the vignettes did little to move Latino characters past blatantly stereotypical representations. That said,it became obvious in late 2003 that Latino audiences identified strongly, and positively, with Guerrero’s character,as he was cheered fiercely at live shows, especially in areas with high concentrations of Latino Americans.(ang.).
↑6. Paul London Vs. Akio - Velocity, [w:] MattM.O’ConnellMattM., 20 Best Matches From WWE's 'C' Shows, WhatCulture.com, 16 lipca 2015 [dostęp 2018-01-12], Cytat: They basically got thrown together on an episode of Velocity, and they randomly decided to kill it. You've got this ersatz Billy Kidman throwing a topé con hilo like two minutes in, and this guy with an ill-defined Yakuza gimmick is chopping him hard enough that his chest looks like it's molded out of ground chuck.(ang.).
↑JamesJ.MartinezJamesJ., The Native American Wrestler [online], Cheap Pop Culture, 29 listopada 2014 [dostęp 2018-01-12](ang.).
↑3. SANTINO MARELLA: SHORTEST TIME IN A ROYAL RUMBLE MATCH, [w:] StephanieS.WhitfieldStephanieS., Top 12 Unbreakable Records in WWE History, The Sportster, 17 lipca 2015 [dostęp 2018-01-12](ang.).