Park Narodowy Muránska planina

Park Narodowy Muránska planina
Národný park Muránska planina
	park narodowy
Państwo	Słowacja
Położenie	Muránska planina,; kraj bańskobystrzycki
Siedziba	Revúca
Data utworzenia	23 września 1997
Powierzchnia	203,18 km²
Powierzchnia otuliny	216,98 km²
	Położenie na mapie Słowacji Park Narodowy Muránska planina
	48°47′11″N 20°01′47″E/48,786389 20,029722
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Park Narodowy Muránska planina (słow. Národný park Muránska planina) – park narodowy na Słowacji, jeden z najmłodszych w tym kraju. Został utworzony 23 września 1997; rozporządzenie w tej sprawie weszło w życie 1 października 1997^[2]. Wcześniej – od 1976 r. – tereny, które obejmuje, były chronione jako obszar chronionego krajobrazu (słow. Chránená krajinná oblasť)^[1]. Należy do ekoregionu lasów karpackich.

Położenie

Park Narodowy Muránska planina obejmuje powierzchnię 20 318 ha (strefa ochronna rozciąga się na powierzchni 21 698 ha)^[2]. Znajduje się w środkowej Słowacji, w zachodniej części Rudaw Słowackich, w powiatach Brezno, Rimavská Sobota i Revúca w kraju bańskobystrzyckim^[1].

Park posiada mocno rozczłonkowane granice. Na północy sięga po dolinę Hronu na odcinku od Czerwonej Skały po miejscowość Pohorelská Maša. Na wschodzie sięga po dolinę potoku Župkov, przełęcz Javorinka i źródłowy tok rzeki Muráň. Na południu granice Parku sięgają po miejscowości Muráň i Tisovec. Na zachodzie biegną wzdłuż doliny potoku Furmanec po przełęcz Zbojská i obejmują masyw Fabowej Hali po jej zachodni przedwierzchołek Psica (1397 m n.p.m.), po czym schodzą do doliny Hronca poniżej leśniczówki Klátna^[3].

Geologia, geomorfologia

Wschodnią część Parku stanowi Płaskowyż Murański, zbudowany z grubych nawet do kilkuset metrów warstw skał węglanowych, głównie wapieni i dolomitów. Jest to obszar krasowy, na którym istnieje kilkaset jaskiń i studni krasowych, liczne ponory, wywierzyska i inne formy rzeźby krasowej^[1]. Najdłuższą jaskinią jest Bobačka o długości ponad 4 km^[1]^[4]. Najwyższy szczyt parku narodowego to Fabova hoľa (1439 m n.p.m.), zaś najwyższy szczyt strefy ochronnej to Stolica (1476 m n.p.m.)^[2].

Flora

Lasy

Przeważającą część obszaru chronionego pokrywają lasy. Zajmują one 16 409 ha (81 %) powierzchni właściwego parku oraz 14 023 ha (65 %) powierzchni strefy ochronnej. Stanowiskowe warunki rozwoju lasów w częściach południowej i północnej parku są zdecydowanie różne. Część południowa, pozostająca pod wpływem cieplejszego klimatu znad Niziny Panońskiej i budowana prawie wyłącznie skałami wapiennymi, porośnięta jest głównie lasami liściastymi, w których dominuje buk. Natomiast w części północnej, w której występują liczniej kwaśniejsze gleby, rozwinięte na podłożu krystalicznym i wyraźnie zaznacza się chłodniejszy klimat górski, występują w większości lasy iglaste, w których dominuje świerk. Według danych z 2008 r. udział poszczególnych gatunków drzew w parku wynosił: świerk - 44,7 %, buk – 38,5 %, modrzew – 3,5 %, jodła – 2,9 %, sosna – 0,9 %, inne liściaste (grab, jawor, brzost, lipy, dęby) – 7,4 %, gatunki pionierskie (jarzębina, iwa) – 1,5 %, inne – 0,6 %^[5].

Fauna

Obecna duża populacja susła moręgowanego^[6].

Turystyka

Na terenie parku wyznakowanych zostało wiele szlaków turystycznych, udostępniających szereg najbardziej interesujących miejsc i obiektów. Przez park jest również poprowadzona ścieżka dydaktyczna imienia Jakuba Surovca^[7]. Na polanie Nižna Kľaková znajduje się drewniany schron turystyczny (pojemność 5-6 osób) - jedyny dozwolony punkt noclegowy na terenie parku.

Zobacz też

Murańska Płanina

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Správa NP Muránska planina. Štátna ochrana prírody Slovenskej republiky. [dostęp 2017-12-19]. (słow.).
↑ ^a ^b ^c Oficjalna strona internetowa Parku Narodowego Muránska planina. [dostęp 2017-12-19]. (słow.).
↑ Mapa turystyczna. [dostęp 2024-01-06].
↑ TABUĽKA NAJDLHŠÍCH JASKÝŇ NA SLOVENSKU stav k 1.3.2017. [dostęp 2017-12-20]. (słow.).
↑ Wg oficjalnej strony Parku [1]
↑ Grupa WirtualnaG.W. Polska Grupa WirtualnaG.W., Było ich 500. Niecodzienny widok w parku narodowym na Słowacji [online], o2.pl, 18 czerwca 2020 [dostęp 2020-06-20] (pol.).
↑ ersor.sk, Zbojník Jakub Surovec [online], Kam na Horehroní, 3 października 2019 [dostęp 2020-06-06] (słow.).