Puchar Miast Targowych (ang.Inter-Cities Fairs Cup) – europejskie klubowe rozgrywki piłkarskie, organizowane w latach 1955–1971. Utworzone zostały w celu promocji targów międzynarodowych – w turnieju startowały początkowo drużyny reprezentujące miasta targowe. Z czasem dołączyły do nich również zespoły zajmujące wysokie pozycje w ligach krajowych, nieuprawnione do startu w Pucharze Europejskich Klubów Mistrzowskich (poprzednik Pucharu Europy). W 1971 roku w jego miejsce utworzono Puchar UEFA. Europejska Federacja Piłkarska nie uznaje jednak Pucharu Miast Targowych za jej oficjalny turniej, a tym samym Pucharu UEFA za jego bezpośrednią kontynuację[1].
Historia rozgrywek
Propozycja ustanowienia pucharowego turnieju międzynarodowego wyłącznie dla drużyn wywodzących się z krajów, których federacje piłkarskie należały do UEFA, przedstawiona została w 1954 roku. Pomysłodawca, Szwajcar Ernst Thommen, dyskutował o utworzeniu rozgrywek piłkarskich, dających szansę regularnej rywalizacji międzynarodowej klubom i miastom, podczas finałów mistrzostw świata w 1954 z kilkoma czołowymi działaczami i trenerami europejskimi (Węgier Gusztáv Sebes, Rosjanin Walentin Granatkin, Heinz Schoebel z NRD). W listopadzie 1954 idea została publicznie ogłoszona i niebawem zyskała kolejnych prominentnych zwolenników (przyszły prezydent FIFAStanley Rous i wiceprezydent FIFA Ottorino Barassi). 2 marca 1955 na kongresie UEFA w Wiedniu ustalono regulamin nowych rozgrywek pod nazwą Puchar Miast Targowych, 18 kwietnia rozlosowano przeciwników, a 4 czerwca tego samego roku zainaugurowano rozgrywki. Startować miały w nich czołowe kluby piłkarskie lub reprezentacje wielkich miast organizujących imprezy targowe.
W pierwszej edycji, rozegranej w latach 1955–1958, zgłoszone zostały drużyny reprezentujące 12 miast (z których jedna – wiedeńska – wycofała się). Podzielono je na 4 grupy, w których każda z drużyn rozegrała z pozostałymi po 2 mecze. Zwycięzcy grup awansowali do rundy pucharowej – półfinału i finału, rozgrywanych w dwumeczach. Pierwszymi zdobywcami pucharu okazali się piłkarze FC Barcelona, pokonując w decydującym starciu reprezentację Londynu. Kolejną edycję turnieju (1958–1960) rozpoczęło 16 drużyn. Zrezygnowano w niej ostatecznie z przeprowadzania fazy grupowej – cały turniej rozgrywano systemem play-off (mecz – rewanż).
Od sezonu 1960/1961 rozgrywki przebiegały systemem jesień – wiosna. Obrońcy tytułu – FC Barcelona – wystąpili wówczas zarówno w Pucharze Miast Targowych, jak i Pucharze Europy – oba turnieje stanowiły dla siebie początkowo konkurencję. Z czasem Puchar Europy zyskał status najważniejszych zawodów klubowych w Europie (m.in. dlatego, że startowali w nim zawsze mistrzowie lig krajowych). Liczba drużyn przystępujących do rozgrywek zmieniała się, osiągając ostatecznie rekordową liczbę 64; liczba rund w poszczególnych sezonach doszła do 6. Z czasem w pucharze występowały również kluby nie pochodzące z miast targów międzynarodowych, a kwalifikacja do turnieju była uzależniona od pozycji w ligach krajowych. Jednym z fundamentów rozgrywek była zasada „jedno miasto, jedna drużyna”, zniesiona jedynie na czas sezonu 1961/1962. Dwukrotnie rozegrany jeden mecz finałowy (1964, 1965).
Rozgrywki o Puchar Miast Targowych zostały zdominowane przez drużyny reprezentujące Hiszpanię (6 zwycięstw, 9 drugich miejsc) i Anglię (4 zwycięstwa, 8 drugich miejsc). Ponadto po jednym triumfie odniosły zespoły z Węgier, Jugosławii i Włoch.
Ostatni sezon turnieju – 1970/1971 – zakończył się zwycięstwem Leeds United nad Juventusem. Następnie Leeds 22 września 1971 spotkał się z FC Barcelona (trzykrotnym triumfatorem) w meczu na Camp Nou. Stawką tego spotkania było zdobycie Pucharu Miast Targowych na własność. Trofeum trafiło ostatecznie do drużyny hiszpańskiej (wynik 2:1).