Puchar Mitropa

Puchar Mitropa
Puchar Zentropa
Państwo	Austria; Węgry; Czechosłowacja; Jugosławia; Jugosławia; Rumunia; Szwajcaria; Włochy
Dyscyplina	piłka nożna
Data założenia	1927
Data rozwiązania	1992
	Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca	Sparta Praga (1927)
Ostatni zwycięzca	Borac Banja Luka (1992)
Najwięcej zwycięstw	Vasas SC – 6 razy; (1956, 1957, 1962, 1963, 1965, 1970)

Puchar Mitropa, występujący pod oficjalną nazwą La Coupe de l'Europe Centrale był jednym z pierwszych międzynarodowych turniejów piłkarskich tej rangi w Europie. Po II wojnie światowej zorganizowano kontynuujący tradycje Puchar Zentropa. Zawody były rozgrywane do 1992 roku, kiedy to z powodu coraz malejącego prestiżu rozgrywek i działań wojennych w Jugosławii turniej został definitywnie rozwiązany.

Historia

Pierwszy w historii międzynarodowy turniej dla klubów piłkarskich został ustanowiony w roku 1897 w Wiedniu. Pomysłodawcą Challenge Cup był John Gramlick senior, współzałożyciel wiedeńskiego Vienna Cricket and Football Club. Rozgrywki zrzeszały kluby z imperium austro-węgierskiego, które wcześniej nie mogły ze sobą rywalizować, głównie z samego Wiednia, Budapesztu i Pragi. Puchar był rozgrywany do roku 1911 i jest uważany za bezpośredniego protoplastę pucharu Mitropa i współczesnej Ligi Mistrzów. Ostatnim zwycięzcą był Wiener Sport-Club, który 23 września 1911 pokonał w finale węgierski Ferencvárosi TC.

Osobny artykuł: Challenge Cup.

Hugo Meisl był jednym z inicjatorów powstania rozgrywek

Po zakończeniu I wojny światowej i rozpadzie Austro-Węgier powróciła koncepcja rozgrywek dla klubów z całej Europy. Prekursorami piłki nożnej na kontynencie były kraje Europy Środkowej, stąd też najczęściej to kluby z tej części kontynentu były inicjatorami takowych rozgrywek, a we wczesnych latach 20. XX stulecia to tam powstawały zorganizowane krajowe rozgrywki i federacje. Kolejnym krokiem w kierunku profesjonalizacji rozgrywek piłkarskich było spotkanie 17 lipca 1927 w Wenecji z inicjatywy ówczesnego prezesa Österreichischer Fußball-Bund Hugo Meisla, gdzie zdecydowano się na zorganizowanie pucharu Mitropa^[1]^[2]^[3]. Co więcej, uchwalono cykliczny puchar Europy dla drużyn narodowych. Pierwsze spotkania rozegrano już 14 sierpnia tego roku między najlepszymi zawodowymi drużynami środkowej Europy.

W pierwszej edycji pucharu do rywalizacji przystąpiły po dwie drużyny z Austrii, Węgier, Czechosłowacji i Jugosławii, zestawione systemem pucharowym. Krajowe federacje były uprawnione do wystawienia zarówno mistrzów lub wicemistrzów, jak i triumfatorów pucharu. Pierwszym zwycięzcą okazała się czeska Sparta Praga. W 1929 roku drużyny z Włoch zastąpiły kluby jugosłowiańskie, a w 1934 zdecydowano się powiększyć grono uczestników o dwie dodatkowe drużyny z każdego kraju. W 1936 dołączyła Szwajcaria i Rumunia, a rok później powróciły zespoły z Jugosławii. Po aneksji przez nazistowskie Niemcy w 1938 z rozgrywek wystąpiły zespoły austriackie, a po wybuchu II wojny światowej rok później liczba uczestników zmniejszyła się do ośmiu drużyn (dwóch z Węgier, Czechosłowacji i Włoch oraz jednej z Rumunii i Jugosławii). O poziomie rozgrywek świadczą wyniki uczestników na arenie międzynarodowej – mistrzostwa świata Włoch (1934, 1938), finalistów mundialu z Czechosłowacji (1934) i Węgier (1938) oraz półfinalistów – Austriaków i Jugosłowian.

W 1940 rozgrywki zostały wstrzymane z powodu działań wojennych przed finałem, w którym miały zagrać Ferencvárosi TC i Rapid Bukareszt.

Po II wojnie światowej utworzono puchar Zentropa mający nawiązać tradycją do poprzednika, jednak nawet po przywróceniu tradycyjnej nazwy rozgrywki straciły na znaczeniu i estymie, z powodu powstania rozgrywek o Puchar Europy w 1955. W latach 80. rywalizowali ze sobą mistrzowie drugich lig uczestników, a ostatni finał rozegrano w 1992 – przy mniej niż tysiącu kibiców wygrał Borac Banja Luka z rozpadającej się Jugosławii. Z powodu wojny w Jugosławii i coraz malejącego znaczenia tych rozgrywek zaniechano bezpowrotnie rozgrywania tego turnieju.

Rok	Zwycięzca	Adnotacja
1927	Sparta Praga ()
1928	Ferencvárosi TC ()
1929	Újpest FC ()
1930	Rapid Wiedeń ()
1931	First Vienna FC ()
1932	Bologna F.C. 1909 ()
1933	Austria Wiedeń ()
1934	Bologna F.C. 1909 ()
1935	Sparta Praga ()
1936	Austria Wiedeń ()
1937	Ferencvárosi TC ()
1938	Slavia Praga ()
1939	Újpest FC ()
1940–1950	Rozgrywki zawieszone
1951	Rapid Wiedeń ()	Rozgrywki pod nazwą Puchar Zentropa
1955	Vörös Lobogó ()
1956	Vasas SC ()
1957	Vasas SC ()
1958	Crvena zvezda Belgrad ()	Rozgrywki pod nazwą Puchar Dunaju
1959	Budapest Honvéd FC ()
1960	Węgry ()	Trofeum przyznano krajowi na podstawie wyników drużyn klubowych
1961	Bologna F.C. 1909 ()
1962	Vasas SC ()
1963	MTK Hungária Budapeszt ()
1964	Sparta Praga ()
1965	Vasas SC ()
1966	AC Fiorentina ()
1967	FC Spartak Trnava ()
1968	Crvena zvezda Belgrad ()
1969	Inter Bratysława ()
1970	Vasas SC ()
1971	NK Čelik Zenica ()
1972	NK Čelik Zenica ()
1973	Tatabányai Bányász ()
1974	Tatabányai Bányász ()
1975	Admira Wacker ()
1976	Admira Wacker ()
1977	Vojvodina Novi Sad ()
1978	FK Partizan ()
1979	Nie rozegrano pucharu
1980	Udinese Calcio ()
1981	Tatran Preszów ()
1982	AC Milan ()
1983	Vasas SC ()
1984	SC Eisenstadt ()
1985	Iskra Bugojno ()
1986	Pisa Calcio ()
1987	Ascoli Calcio ()
1988	Pisa Calcio ()
1989	FC Baník Ostrava ()
1990	A.S. Bari ()
1991	Torino Calcio ()
1992	Borac Banja Luka ()

Superpuchar Mitropa

W roku 1989 rozegrano dwumecz o Superpuchar Mitropa pomiędzy triumfatorami z lat 1988 i 89:

FC Baník Ostrava – Pisa Calcio 3:0 i 1:3 (dogr.)

Zobacz też

Puchar Łaciński

Przypisy

↑ Mitropa Cup [online], www.rsssf.com [dostęp 2022-02-22] .
↑ Index of / [online], www.iffhs.de [dostęp 2022-02-22] .
↑ Central European football competition was forerunner of Champions League [online], Radio Prague International, 25 maja 2004 [dostęp 2022-02-22] (ang.).