Ryszard Juszkiewicz

Ryszard Juszkiewicz
Data i miejsce urodzenia	1 stycznia 1928 ; Janowo
Data i miejsce śmierci	15 lutego 2019 ; Mława
Zawód, zajęcie	prawnik, historyk
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
Stanowisko	senator I i II kadencji (1989–1993)
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ryszard Juszkiewicz (ur. 1 stycznia 1928 w Janowie, zm. 15 lutego 2019 w Mławie^[1]^[2]) – polski prawnik, historyk, badacz dziejów ziemi mławskiej, senator I i II kadencji, honorowy obywatel Mławy.

Życiorys

Od 1941 mieszkał w Mławie^[2]. W 1949 ukończył Państwowe Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Wyspiańskiego w tym mieście, w 1952 studia prawnicze I stopnia na Uniwersytecie Warszawskim, a w 1959 studia prawnicze II stopnia. W tym samym roku ukończył także studia na Wydziale Historycznym UW. Na podstawie rozprawy Mławskie Mazowsze w latach 1939–1945, napisanej pod kierunkiem profesora Stanisława Herbsta, uzyskał stopień naukowy doktora nauk humanistycznych. Pracę habilitacyjną zatytułowaną Wrzesień 1939 na Mazowszu Północnym obronił w 1992 na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie^[3].

Od 1952 do 1987 pracował w sądownictwie w Mławie i Żurominie. W latach 1980–1982 był doradcą „Solidarności”. W latach 1989–1993 sprawował mandat senatora I i II kadencji z ramienia Komitetu Obywatelskiego, reprezentując województwo ciechanowskie^[4]. Przez cztery lata pełnił funkcję dyrektora Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.

Był prorektorem Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Ciechanowie (z zamiejscowym wydziałem w Mławie), współorganizatorem i inicjatorem powstania Instytutu Filologiczno-Historycznego w Mławie (do 2005 pełnił funkcję dyrektora instytutu)^[5], współtwórcą Stacji Naukowej im. prof. Stanisława Herbsta i Muzeum Ziemi Zakrzeńskiej, wieloletnim prezesem i prezesem honorowym Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Mławskiej. Zajmował stanowisko profesora na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie^[3]. Opublikował blisko 30 książek i około 400 artykułów, recenzji oraz biogramów o treści historycznej^[2].

Był również właścicielem Muzeum Juszkiewiczów, członkiem licznych organizacji naukowych (m.in. Mazowieckiego Towarzystwa Naukowego, Towarzystwa Naukowego Płockiego, Towarzystwa Naukowego im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie, Instytutu Historycznego im. gen. Władysława Sikorskiego w Londynie), członkiem rady naukowej Muzeum Niepodległości w Warszawie i redakcji periodyku „Pamięć i Niepodległość”, członkiem rady naukowej Archiwum Państwowego w Warszawie i redaktorem rocznika „Ziemia Zawkrzeńska”.

Zmarł 15 lutego 2019 w mławskim szpitalu^[1]^[2]^[6]. Pochowany na cmentarzu parafialnym w Mławie^[7].

Publikacje

Mławskie Mazowsze w walce, Warszawa 1968
Bitwa pod Mławą, Warszawa (trzy wydania) 1979, 1987, 1999
Gmina Szczepkowo Borowe (Janowiec Kościelny) w latach 1939–1945, Olsztyn 1980
Kronika Mławskiego Mazowsza, Mława 1983
Zbrodnie Wermachtu na jeńcach wojennych ludności cywilnej w 1939 r., Mława 1984
Wrzesień 1939 na Mazowszu Północnym, Warszawa 1987
Dowódcy polskiego Września (współautor), Ciechanów 1989
Księga poległych i zamordowanych wychowawców wychowanków Gimnazjum i Liceum im. St. Wyspiańskiego w Mławie w okresie I i II wojny światowej, Mława 1992
Powstanie Styczniowe na północnym Mazowszu, Warszawa 1992
Walki o przedmościa Różan-Pułtusk-Płock 1939 r., Warszawa 1992
Czas cierpień, walki i bohaterstwa. Powiat przasnyski w latach 1939–1945, Przasnysz 1993
Losy Żydów mławskich w okresie II-ej wojny światowej, Mława 1994
Wzywam Was do apelu... (Straty korpusu oficerskiego Armii „Modlin” w czasie II wojny światowej), Warszawa 1995
Rok 1920 na Ziemi Mławskiej, Warszawa 1995
Działania militarne na Mazowszu Północnym i w korytarzu pomorskim 1920 r., Warszawa 1997
Źródła historyczne do dziejów Ziemi Mławskiej 1065–1956 (współautor), Mława-Ciechanów 1998
11 Pułk Ułanów Legionowych im. Marszałka Śmigłego Rydza, Ciechanów 1998
Ks. kan. Ignacy Krajewski, Ciechanów 1998
Obrona Pułtuska i 13 pułk piechoty w wojnie 1939 roku, Ciechanów 1999
Ziemia Mławska w latach 1945–1953. Walka o wolność i suwerenność, Mława 2002
Mława – jej dzieje (lata 1914–1939). Monografia, Mława 2004
Po wielu latach... W 65 rocznicę Września, Mława 2004

Odznaczenia i wyróżnienia

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2009)^[8]
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1989)
Krzyż Armii Krajowej^[2]
Złoty Krzyż Zasługi (1960)
Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1966)
Odznaka „Za zasługi dla województwa warszawskiego” (1970)
Medal „Zasłużony dla Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce” (1984)
Odznaki honorowe 78, 79 pułków piechoty, 20 pułku Artylerii Lekkiej, 4 pułku Strzelców Konnych, 7, 11, 25, 26 i 27 pułku ułanów oraz 1 pułku szwoleżerów (1991)
Odznaka Żołnierzy Batalionów Chłopskich (1990)
Odznaka „Zasłużony dla miasta Mławy” (nr 1, 1998)^[2]
Medal Zygmunta Glogera (1998)
Tytuł „Mławianina Roku 2000” (2001)^[5]^[6]
Nagroda Marszałka Województwa Mazowieckiego (2004)
Statuetka Przasnyskiego Koryfeusza (2004)
Medal „Zasłużony dla Wymiaru Sprawiedliwości – Bene Merentibus Iustitiae” (2014)^[9]
Tytuł honorowego obywatela Mławy (2018)^[5].