Uniwersytet został powołany do życia 23 października 1944 roku jako uczelnia państwowa[6]. Początkowo funkcjonował z czterema wydziałami: Lekarskim, Przyrodniczym, Rolnym i Weterynaryjnym, lecz w ciągu niecałych trzech miesięcy powstał piąty – Wydział Farmaceutyczny. Uroczysta inauguracja pierwszego roku akademickiego miała miejsce 14 stycznia 1945 roku. Kadrę naukową stanowiło wówczas 42 profesorów, m.in. z uczelni Lwowa i Wilna. Studia podjęło 806 słuchaczy. Organizatorem i pierwszym rektorem Uniwersytetu był zoolog prof. Henryk Raabe[7].
Ten profil Uniwersytetu utrzymał się do lat 50. XX wieku. W 1949 roku uczelnia powiększyła się o Wydział Prawa. Rok później z Uniwersytetu wydzielono fakultety: Lekarski i Farmaceutyczny, które dały podstawę Akademii Medycznej (obecnie Uniwersytetowi Medycznemu). Na początku 1952 roku, istniejący już Wydział Matematyczno-Przyrodniczy podzielił się na dwa Wydziały: Matematyki, Fizyki i Chemii oraz Biologii i Nauk o Ziemi. W tym samym roku otwarto Wydział Humanistyczny, a w 1953 roku Zootechniczny[8].
Znaczącą reorganizację struktury Uniwersytet przeżył w 1955 roku, gdy wyodrębniono z niego Wydziały: Rolny, Weterynaryjny i Zootechniczny, które stały się podwalinami Akademii Rolniczej, obecnie Uniwersytetu Przyrodniczego[8]. W drugą połowę lat 50. Uniwersytet wkroczył z czterema wydziałami: Biologii i Nauk o Ziemi, Matematyki, Fizyki i Chemii, Prawa oraz Humanistycznym.
Kolejność nazwisk patronki wymienianych w nazwie Uniwersytetu została przejęta z języka francuskiego. Prawo nie daje możliwości zmiany nazwy uczelni jej władzom. Sama patronka UMCS używała zamiennie obu form pisowni swego nazwiska[9].
UMCS prowadzi blisko 90 kierunków z ponad 300 specjalnościami w ramach studiów I i II stopnia oraz jednolitych magisterskich, w różnych obszarach nauk i ok. 100 kierunków studiów podyplomowych. Od 2012 Uczelnia prowadzi Uniwersytet Dziecięcy w Lublinie, który organizuje zajęcia dla dzieci w wieku od 6 do 12 lat. Od roku akademickiego 2019/2020 prowadzone są trzy szkoły doktorskie; Szkoła Doktorska Nauk Humanistycznych i Sztuki, Szkoła Doktorska Nauk Społecznych oraz Szkoła Doktorska Nauk Ścisłych i Przyrodniczych[15].
Ogółem w roku akademickim 2022/2023 liczba studentów wynosiła blisko 17 000 osób, w tym 1600 cudzoziemców. W tym też roku akademickim, zainaugurowano 7000 nowych studentów, ponadto studia rozpoczęło 700 cudzoziemców[16].
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej ukończyło 260 000 absolwentów (dane na rok akademicki 2022/2023)
Miasteczko akademickie jest ograniczone ulicami: Uniwersytecką (od wschodu), Głęboką (od południa), al. Kraśnicką (od zachodu) i ul. Weteranów (od północy). Na terenie miasteczka znajduje się 10 domów studenckich (Amor, Babilon, Cebion, Dodek, Eskulap, Femina, Grześ, Helios, Ikar, Jowisz) oraz komercyjne akademiki (poza miasteczkiem znajdują się dom studencki „Zana” oraz Dom Studenta Zaocznego), rektorat, siedziby większości wydziałów (poza Wydziałem Politologii oraz Wydziałem Pedagogiki i Psychologii), przychodnia studencka, biblioteki, Akademicki Ośrodek Sportowy (korty, boiska, kilkanaście sal sportowych, duża hala i basen) oraz Akademickie Centrum Kultury "Chatka Żaka". Działa tam także Biuro Karier UMCS i Wydawnictwo Uniwersyteckie. W obrębie miasteczka akademickiego znajdują się także obiekty KUL oraz Uniwersytetu Przyrodniczego.
Biblioteka Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej jest systemem biblioteczno-informacyjnym, który składa się z Biblioteki Głównej i bibliotek specjalistycznych. Profil zasobów bibliotecznych, na które składają się tradycyjne zbiory oraz najnowsze źródła informacji ma charakter uniwersalny. Zbiory Biblioteki Głównej w 2023 liczyły 1 875 043 woluminów, i jednostek obliczeniowych a zbiory całego systemu biblioteczno-informacyjnego UMCS – 2 841 866.
Powstałe w 1965 roku Akademickie Centrum Kultury UMCS „Chatka Żaka” jest jednym z największych co do wielkości, ośrodkiem kulturalnym w Lublinie[17]. Centrum jest organizatorem imprez kulturalnych, koncertów, spotkań z artystami, przeglądów filmowych i teatralnych. W „Chatce Żaka” działają zespoły artystyczne i pracownie twórcze: Artystyczne Warsztaty Umiejętności, Chór Akademicki UMCS, Kino Studyjne, zespół bębniarski Młode Djembe, Orkiestra św. Mikołaja, Pracownia Plastyczna, Galeria Sztuki, Teatr Akademicki, Warsztaty Kreatywne, Zespół Tańca Ludowego UMCS, Zespół Tańca Towarzyskiego „Impetus”, redakcja „Pisma Folkowego”, Inkubator Medialno-Artystyczny UMCS, Akademickie Radio Centrum (wcześniej jako radiowęzeł) i Telewizja Akademicka TV UMCS.
Wydarzenia kulturalne organizowane w „Chatce Żaka”:
Ogólnopolski Festiwal Piosenki Artystycznej „Wschody”,
Chatka Blues Festiwal,
Festiwal Muzyki Ludowej „Mikołajki Folkowe”,
„Bakcynalia”,
Studencki Przegląd Alternatywnej Muzyki „SPAM”,
Studencki Ogólnopolski Festiwal Teatralny „Kontestacje”,
Studenckie Konfrontacje Filmowe,
Lubelskie Dni Fotografii,
PlakatON,
Powachluj na Scenie.
Inkubator Medialno-Artystyczny UMCS
Inkubator Medialno-Artystyczny UMCS to cyfrowy ośrodek twórczy, którego beneficjentami są zarówno studenci, uczniowie, jak i artyści, ludzie mediów oraz użytkownicy nowych technologii. Inkubator umożliwia organizację koncertów, spektakli teatralnych oraz widowisk z udziałem publiczności w sali widowiskowej, pełniącej również rolę kina 3D. Instalacja wallboxa, identycznego jak w studiu telewizyjnym, umożliwia rejestrację odbywających się tu imprez, jak i realizację własnych produkcji telewizyjnych.
W skład Inkubatora Medialno-Artystycznego UMCS wchodzą:
studio telewizyjne, umożliwiające m.in. realizację programów „na żywo” wraz z równoczesną ich rejestracją, a także programów w celu późniejszej postprodukcji,
zespół emisyjny radiowy (składający się ze studia i reżyserki) oraz zespół radiowy produkcyjno-emisyjny,
pracownia komputerowa wyposażona w szesnaście stanowisk do nauki zasad edycji i montażu materiałów wideo i audio.
Sport akademicki
Wejście do Centrum Kultury Fizycznej UMCSWnętrze CKF UMCS
UMCS odnotowuje sukcesy sportowe, zarówno w Akademickich Mistrzostwach Polski, jak w najwyższych ligach państwowych. Za realizację tych zadań odpowiadają Klub Uczelniany AZS UMCS Lublin i Biuro Sportu UMCS. Studenci mogą uczęszczać na zajęcia w ponad 40 sekcjach sportowych. Klub Uczelniany Akademickiego Związku Sportowego UMCS w Lublinie, mający 70-letnią tradycję, w 2023 zrzeszał ponad 1300 członków i 50 trenerów w 40 sekcjach uniwersyteckich, 13 sekcjach wyczynowych i 9 zespołach ligowych.
Sportowcy UMCS reprezentują uczelnię na terenie Polski, startując w rozgrywkach pod szyldem Akademickich Mistrzostw Polski. W roku akademickim 2015/2016 zdobyli srebrny medal w klasyfikacji Uniwersytetów. Klub prowadzi sekcje wyczynowe: lekkoatletyka – ekstraklasa PZLA, koszykówka kobiet – Tauron Basket Liga Kobiet oraz tenis stołowy – ekstraklasa PZTS, futsal mężczyzn – I liga PZPN, piłka ręczna kobiet – I liga ZPRP, piłka ręczna mężczyzn – II liga ZPRP, koszykówka mężczyzn – II liga PZKosz, siatkówka kobiet – II Liga PZPS w Polsce.
Od sezonu 2015/2016 do zespołów ligowych dołączyły także sekcja trójboju siłowego i podnoszenia ciężarów, klub prowadzi również sekcję bobslei i skeletonu, biegów na orientację oraz wyczynową sekcję pływania.
Kompleks budynków Centrum Kultury Fizycznej UMCS składa się z 3 hal sportowych, pływalni, 2 siłowni, sali do fitnessu oraz sali do spinningu. Obok kompleksu znajduje się wielofunkcyjne boisko ze sztuczną nawierzchnią i oświetleniem oraz 2 boiska do siatkówki plażowej.
prowadzenie zajęć dydaktycznych z wychowania fizycznego dla studentów wszystkich Wydziałów UMCS oraz zajęć treningowych w ramach sekcji sportowych Klubu Uczelnianego AZS UMCS Lublin, a także zajęć z gimnastyki korekcyjnej i leczniczej dla studentów z dysfunkcją aparatu ruchowego,
prowadzenie odpłatnych zajęć komercyjnych, w tym w zakresie spinningu, doskonalenia i nauki pływania, aqua aerobik, aqua senior i aqua slim, pływania rekreacyjnego /karnety/, zajęć 40+, badań wydolnościowych, siłowni,
współpraca ze Szkołami Partnerskimi – w ramach Drzwi Otwartych UMCS organizowane są zawody, w których rywalizują studenci UMCS i uczniowie Szkół Partnerskich.
Działalność studencka
Studenci podczas Lubelskich Dni Kultury Studenckiej „Kozienalia”
Zarząd Uczelniany Samorządu Studentów UMCS
Samorząd Studentów to wyłączny reprezentant ogółu studentów. Jego głównym założeniem jest dbałość o interesy społeczności studenckiej UMCS. Działania Samorządu podejmowane są na dwóch płaszczyznach: wydziałowej i ogólnouczelnianej.
W porozumieniu z Samorządem podejmowane są najważniejsze decyzje dotyczące kwestii związanych ze sprawami socjalno-bytowymi studentów, a także regulaminu studiów. ZUSS wspiera działania studentów. Poprzez realizację imprez i projektów o charakterze kulturalnym dba o integrację środowiska studenckiego UMCS. Oprócz tego wydaje m.in. Miesięcznik Samorządu Studentów „A4”, angażuje się w organizację turniejów sportowych i organizuje Lubelskie Dni Kultury Studenckiej „Kozienalia”. Na wydziałach samorząd funkcjonuje jako tzw. RWSS (Rady Wydziałowe Samorządu Studentów). Tworzą je przedstawiciele studentów, wybierani w powszechnych i tajnych wyborach na dwuletnie kadencje przez studentów danego wydziału. Do obowiązków członków RWSS należy reprezentowanie studentów na posiedzeniach wydziałowych organów kolegialnych, takich jak: Studencka Komisja Socjalna, Komisja Dydaktyczna oraz Zespół ds. Jakości Kształcenia. Przedstawiciele studentów zasiadają również w radach wydziałów.
Koła naukowe i organizacje studenckie
W UMCS działa 121 kół naukowych o różnorodnej specyfice na wszystkich wydziałach. W Uczelni funkcjonują także przedstawicielstwa organizacji ogólnopolskich i ogólnoświatowych, m.in.: AIESEC, ESN, AEGEE, Elsa, NZS czy AZS. Działa także Duszpasterstwo Akademickie UMCS.
Sieć komputerowa
Pod koniec lat 80. Lublin był jednym z pierwszych miast w Polsce, gdzie powstała akademicka sieć komputerowa (LASK, następnie LubMAN), później przekształcona w sieć miejską – LubMAN. Twórcą i pierwszym dyrektorem sieci był Zbigniew Skorzyński. Sieć dzieli się na dwie części (obsługiwane przez wspólny zespół administratorów, światłowody i urządzenia aktywne): komercyjną, obsługującą użytkowników indywidualnych i lokalne przedsiębiorstwa oraz akademicką, obsługującą UMCS oraz pozostałe lubelskie uczelnie.
Sieć akademicka LubMAN na wiele lat opóźniła wejście komercyjnych operatorów do Lublina, oferując usługi mieszkańcom z uwagi na rozległe położenie światłowodów w mieście.
.JPG)
.JPG)
.JPG)
