Tchórz zwyczajny

Tchórz zwyczajny
	Mustela putorius
	Linnaeus, 1758
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	drapieżne
Rodzina	łasicowate
Podrodzina	łasice
Rodzaj	łasica
Gatunek	tchórz zwyczajny
Podgatunki
	M. p. anglia (Pocock, 1936); M. p. aureola (Barrett-Hamilton, 1904); M. p. caledoniae (Tetley, 1939); M. p. furo Linnaeus, 1758 – udomowiona forma tchórza; M. p. mosquensis Heptner, 1966; M. p. putorius Linnaeus, 1758; M. p. rothschildi Pocock, 1932;
	M. p. anglia (Pocock, 1936); M. p. aureola (Barrett-Hamilton, 1904); M. p. caledoniae (Tetley, 1939); M. p. furo Linnaeus, 1758 – udomowiona forma tchórza; M. p. mosquensis Heptner, 1966; M. p. putorius Linnaeus, 1758; M. p. rothschildi Pocock, 1932;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Tchórz zwyczajny^[3], tchórz pospolity, tchórz europejski (Mustela putorius) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny łasicowatych, protoplasta fretki domowej.

Występowanie i biotop

Występuje niemal w całej Europie aż po Ural, oprócz północnej części kontynentu i południa Półwyspu Bałkańskiego. Żyje w lasach, zagajnikach i zaroślach. Czasami zasiedla gospodarstwa wiejskie.

Charakterystyka

Wygląd

Długość ciała 30–46 cm, ogona 11–17 cm, masa ciała zróżnicowana; u samców 0,85–1,5 kg, u samic 0,6–0,8 kg. Wierzch ciała ma ubarwienie ciemnobrunatne, spód ciała i nogi ciemnobrązowe, niemal czarne, wargi i końce uszu białe. U młodych ubarwienie ciała jest bardzo jasne, niemal białe.

Tryb życia

Jest typowym drapieżnikiem. Ze względu na nieduże rozmiary ciała poluje głównie na drobne owady, jaszczurki, płazy, gryzonie, a także ryby. Jesienią żywi się dodatkowo owocami. Jest raczej cichym samotnikiem, prowadzącym skryty tryb życia. Dzień przesypia w wykrotach lub w norach opuszczonych przez inne zwierzęta.

Rozmnażanie

Ciąża trwa 40 dni. Samica rodzi 1 miot, zwykle w miesiącach od marca do kwietnia. W miocie jest od 3 do 8 młodych. Rodzą się ślepe i białe po czym stopniowo stają się brązowe^[4]. Oczy otwierają dopiero w 5 tygodniu życia. Usamodzielniają się po 2-3 miesiącach. Żyją do 5 lat w naturze, do 10 lat w niewoli.

Podgatunki

Wyróżnia się siedem podgatunków tchórza zwyczajnego^[5]^[3]:

M. putorius anglia
M. putorius aureola
M. putorius caledoniae
fretka domowa (M. putorius furo) – udomowiona forma tchórza
M. putorius mosquensis
M. putorius putorius
M. putorius rothschildi

Ochrona

Od 1992 roku liczebność tchórza spadła i nie udaje się temu zapobiec.

Zobacz też

ssaki Polski

Przypisy

↑ Mustela putorius, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ D.D. Skumatov D.D. i inni, Mustela putorius, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015.2 [dostęp 2015-07-20] (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazwy polskie za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 161. ISBN 978-83-88147-15-9.
↑ Helga Hofmann: SSAKI. Warszawa: Muza, 1998, s. 245, seria: Encyklopedia kieszonkowa.
↑ Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Mustela putorius. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 15 września 2009]

Bibliografia

Włodzimierz Serafiński: Ssaki Polski. Atlas. Elżbieta Fido-Drużyńska (ilustracje). Warszawa: Wyd. Szkolne i Ped., 1995. ISBN 83-02-04976-X.

[itis-1] Mustela putorius, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] D.D. Skumatov D.D. i inni, Mustela putorius, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015, wersja 2015.2 [dostęp 2015-07-20] (ang.).

[miiz-3] Systematyka i nazwy polskie za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 161. ISBN 978-83-88147-15-9.

[Hoffman-4] Helga Hofmann: SSAKI. Warszawa: Muza, 1998, s. 245, seria: Encyklopedia kieszonkowa.

[5] Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Mustela putorius. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 15 września 2009]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]