Warcisław X (ur. ok. 1435, zm. 17 grudnia 1478 w Bardzie[1]) – książę bardowski, rugijski i wołogoski. Młodszy syn Warcisława IX i Zofii.
Życie i panowanie
Po śmierci ojca w 1457 otrzymał dzielnice bardowską i rugijską[2], zaś po przejęciu przez brata Eryka II władzy w Księstwie Słupskim, odziedziczonym na mocy testamentu Eryka Pomorskiego w 1459, także dzielnicę wołogoską[3][4].
Był dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą małżonką była Elżbieta, córka Jana Alchemika, margrabiego brandenburskiego i Barbary saskiej[5], wdowa po księciu szczecińskim Joachimie Młodszym i matka Ottona III, ostatniego księcia linii szczecińskiej. Małżeństwo to sprawiło, że Warcisław X był krótko opiekunem Ottona III, który jeszcze przed ukończeniem 15. lat przejął sam władzę. Dwaj synowie Warcisława X i Elżbiety, tj. Ertmar i Świętobor zmarli w 1464 podczas tej samej zarazy, w wyniku której zmarł Otton III[6]. Elżbieta została wkrótce porzucona przez męża, z powodu podejmowania politycznych działań na rzecz Brandenburgii, prawdopodobnie w 1465. Po otrzymaniu rozwodu Warcisław poślubił w 1472 Magdalenę, córkę Henryka, księcia meklemburskiego i Małgorzaty brunszwicko–lüneburskiej. To małżeństwo pozostało bezdzietne[1].
Po śmierci Ottona III wraz z bratem przejął Księstwo Szczecińskie po wojnie z Marchią Brandenburską, za cenę niewielkich strat terytorialnych oraz zwierzchnictwa lennego elektora. Faktycznie władzę w tym księstwie sprawował Eryk II. Po śmierci w 1474 Eryka II współdziałał z bratankiem, Bogusławem X. Prowadził wraz z nim dalsze walki z Brandenburgią, m.in. odzyskał wówczas Gardziec i okoliczne tereny[4].
Zmarł w Bardzie 17 grudnia 1478. Po jego śmierci władztwo stryja przejął jego bratanek Bogusław X, dokonując zjednoczenia Księstwa Pomorskiego. Warcisława pochowano w klasztorze cysterskim w Neuencamp (Nowopole, obecnie Franzburg)[1][2].
Genealogia
Barnim VI
ur. w okr. 1365–1372
zm. 22 lub 23 IX 1405
|
|
Weronika
ur. w okr. 1367–1374?
zm. 1405 lub przed 22 IX 1408
|
|
Eryk IV
ur. ?
zm. 1411
|
|
Zofia brunszwicka
ur. ?
zm. ?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Warcisław IX
ur. 1395? lub w okr. 1395–1400
zm. 17 IV 1457
|
|
Zofia
ur. najwcz. 1374
zm. 1462
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1
Elżbieta
ur. 1425
zm. przed 23 XI 1471?
OO przed 5 III 1454
|
Warcisław X
(ur. ok. 1435, zm. 17 XII 1478)
|
2
Magdalena
ur. 1454
zm. 2 IV 1532
OO 26 XI 1475
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1
|
|
1
|
|
|
|
|
|
|
Świętobor
ur. na przeł. 1456/1457
zm. po 3 V 1464
|
Ertmar
ur. ok. 1455
zm. po 3 V 1464
|
|
|
Przypisy
- ↑ a b c E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, ss. 379-382.
- ↑ a b J.W. Szymański, Książęcy ród Gryfitów, s. 402.
- ↑ E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, 379.
- ↑ a b K. Kozłowski, J. Podralski, Gryfici. Książęta Pomorza Zachodniego, s. 61.
- ↑ E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, ss. 379-380, 424-426.
- ↑ E. Rymar, Rodowód książąt pomorskich, ss. 398, 425-426.
Bibliografia
Opracowania
- KazimierzK. Kozłowski KazimierzK., JerzyJ. Podralski JerzyJ., Gryfici. Książęta Pomorza Zachodniego, Szczecin: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1985, ISBN 83-03-00530-8, OCLC 189424372 . Brak numerów stron w książce
- EdwardE. Rymar EdwardE., Rodowód książąt pomorskich, Szczecin: Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica, 2005, ISBN 83-87879-50-9, OCLC 69296056 . Brak numerów stron w książce
- Szymański J.W., Książęcy ród Gryfitów, Goleniów – Kielce 2006, ISBN 83-7273-224-8.
Literatura dodatkowa (online)
| Dynastia rugijska |
|
|---|
| Dynastia Gryfitów |
|
|---|
