1601

**1601. po kalendarima**
Gregorijanski	1601. (MDCI)
Ab urbe condita	2354.
Islamski	1009–1010.
Iranski	979–980.
Hebrejski	5361–5362.
Bizantski	7109–7110.
Koptski	1317–1318.
	Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1656–1657.
• Shaka Samvat	1523–1524.
• Kali Yuga	4702–4703.
	Kineski
• Kontinualno	4237–4238.
• 60 godina	Yin Metal Vo(l); (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11601.
	p • r • u
	Podrobnije: Kalendarska era

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	16. vijek – 17. vijek – 18. vijek
Decenija:	1570-e 1580-e 1590-e – 1600-e – 1610-e 1620-e 1630-e
Godine:	1598 1599 1600 – 1601 – 1602 1603 1604

Ovo je članak o godini 1601.

Godina 1601 (MDCI) bila je redovna godina koja počinje u ponedjeljak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u četvrtak po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.

Prvi januar 1601. je osnova koju Microsoft Windows koristi za datume fajlova^[1] i za Active Directory Logon datume^[2]. Sve verzije MS Windowsa mere vreme u stotinama nanosekundi od ove epohe^[3]. Navedeni datum je takođe prvi dan za ANSI datume i celobrojne COBOL datume.

Događaji

17. 1. - Lionski ugovor: razmena teritorija između Francuske i Savoje, prva dobija Bugey, Valromey, Gex i Bresse u zamenu za Saluzzo.
29. 1. - Carski komesar Josip Rabata odjedrio u Senj da umiri uskoke^[4].
2. 2. - Rabata pogubio kneza Martina Posedarskog i vojvodu Marka Margitića; Dubrovčanin Juraj Maslarda ubijen na ulici^[5].
- Mletački podanici uglavnom izručeni Veneciji, oko 200 Uskoka premješteno u unutrašnjost.
3. 2. - Sabor u Klužu opet izabrao Žigmunda Batorija za erdeljskog vojvodu (stiže 27. 3.^[6]).
5. 2. - Baba Novak/Starina Novak brutalno pogubljen u Klužu.
8. 2. - Robert Devereux, 2nd Earl of Essex pokušao državni udar protiv Elizabete I. - pogubljen 25. 2..
22. 4. - Iz Engleske krenula prva flota Istočnoindijske kompanije, na čelu sa Jamesom Lancasterom, prema današnjoj Indoneziji.
proleće - Moguće vreme prve izvedbe Šekspirovog "Hamleta".
proleće - Patrijarh Jovan ponovo poslao Damjana Ljubibratića u Rim, s ovlašćenjem da prihvati uniju što je i učinio ali bez efekta^[7].
15. 5. - Papa Klement VIII. skupio 10.000 vojnika za obranu od Turaka, za komandanta postavio nećaka G. F. Aldobrandinija^[8].
8. 6. - Umro Juraj Lenković, general hrvatske krajine, za novog će biti postavljen Vid Kisel od Fužine (Vid Khisl).
10. 7. - Umro veliki vezir Damad Ibrahim-paša, koji je bio sklon miru sa Ugarskom^[8] (nasleđuje ga Jemišči Hasan-paša).
3. 8. - Bitka kod Guruslăua: austro-vlaška pobeda (Giorgio Basta i Mihaj Hrabri) nad Žigmundom Batorijem u Erdelju.
9. 8. - Vlaški vojvoda Mihaj Hrabri ubijen po Bastinom nalogu.
17. 8. - Pedeset kuća Morlaka iz Korenice bi prešlo na kršćansku stranu^[9].
10. 9. - Kršćanska vojska došla pod Veliku Kanižu^[8].
20. 9. - Podvojvoda Rusworm iz Mercœurove vojske zauzeo tvrđavu Stolnog Biograda^[8].
13. i 15. 10. - Dvije kršćanske pobjede kod Stolnog Biograda, što deset dana kasnije dovodi do pobune janičara, veliki vezir se mora vratiti iz Ugarske.
listopad - Senjski biskup izvještava da je naveo kršćane iz turske Like, Krbave i Korenice da se presele u dolinu Gacke kod Otočca^[9].
24. 10. - Tycho Brahe umro u Pragu, njegov rad nastavlja Johannes Kepler.
28. 10. - Neuspješni juriš na Veliku Kanižu, veliki broj kršćanskih žrtava.
15 - 17. 11. - U neredu raspuštena opsada Velike Kaniže^[10].
31. 12. - U uskočkoj pobuni ubijen Josip Rabata (povod je bilo zatočenje hajduka Juriše)^[11].

Kroz godine

Objavljeno "Kraljevstvo Slavena" Mavra Orbinija.
Erdeljski sabor donio odluku da se Srbi nasele izvan Erdelja, u protivnom da se proglase kmetovima (nije sprovedeno)^[12].
Požeški sandžak izdvojen iz bosanskog i priključen novom Kaniškom^[13].
Ruska glad (1601-03) - samo jedan primer Malog ledenog doba pogoršanog erupcijom vulkana Huaynaputina.
Jezuita Matteo Ricci je prvi Evropljanin u Zabranjenom gradu, kao savetnik Wanli imperatora.

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1601.

31. 3. - Jakov Mikalja, jezikoslovac († 1654)
13. 9. - Jan Brueghel mlađi, slikar († 1678)
22. 9. - Ana Austrijska, supruga Luja XIII i regent († 1666)
27. 9. - Luj XIII, kralj Francuske i Navare († 1643)
? - Jacques Gaffarel, astrolog i bibliotekar († 1681)
? - Muhamed Hevaija Uskufija, pjesnik, leksikograf iz Bosne
pribl. - Pierre de Fermat, matematičar († 1665)

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1601.

2. 2. - Martin Posedarski, senjski uskok
5. 2. - Starina Novak, borac protiv Turaka
8. 6. - Juraj Lenković, general hrvatske krajine i poglavar Kranjske
10. 7. - Damad Ibrahim-paša, veliki vezir (* 1517)
9. 8. - Mihaj Hrabri, vlaški vojvoda (* 1558)
17. 9. - Giovanni Francesco Aldobrandini, komandant papinske vojske
24. 10. - Tycho Brahe, astronom (* 1546)
31. 12. - Joseph von Rabatta, austrijski general, povjerenik u Senju

Reference

↑ (en) Microsoft Windows technical note on file dates, referencing year 1601. http://support.microsoft.com/kb/188768
↑ (en) Microsoft Windows technical note on file dates, referencing year 1601. http://www.microsoft.com/technet/scriptcenter/topics/win2003/lastlogon.mspx
↑ (en)Decimal Time.net Arhivirano 2004-02-22 na Wayback Machine-u
↑ Klaić, 435
↑ Klaić, 436
↑ Klaić, 444
↑ Istorija s. n., 325
↑ ^8,0 ^8,1 ^8,2 ^8,3 Klaić, 430
↑ ^9,0 ^9,1 Klaić, 441
↑ Klaić, 431
↑ Klaić, 438
↑ Historija n. J., 531
↑ Historija n. J., 622

Literatura

Vjekoslav Klaić, Svezak treći: dio prvi..... Prva knjiga: Doba kraljeva Ferdinanda I., Maksimilijana i Rudolfa (1527-1608) (archive.org)
Istorija srpskog naroda, Treća knjiga, prvi tom, Srbi pod tuđinskom vlašću 1537-1699, SKZ Beograd 1993, ISBN 86-379-0383-5
Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959

[1] (en) Microsoft Windows technical note on file dates, referencing year 1601. http://support.microsoft.com/kb/188768

[2] (en) Microsoft Windows technical note on file dates, referencing year 1601. http://www.microsoft.com/technet/scriptcenter/topics/win2003/lastlogon.mspx

[3] (en)Decimal Time.net Arhivirano 2004-02-22 na Wayback Machine-u

[4] Klaić, 435

[5] Klaić, 436

[6] Klaić, 444

[7] Istorija s. n., 325

[k30-8] 8,0 ^8,1 ^8,2 ^8,3 Klaić, 430

[k41-9] 9,0 ^9,1 Klaić, 441

[10] Klaić, 431

[11] Klaić, 438

[12] Historija n. J., 531

[13] Historija n. J., 622

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]